Ναρκοληψία: Μάθετε τους τύπους και τους βαθμούς της

Η ναρκοληψία είναι μια διαταραχή η οποία προκαλεί αλλαγές στον κύκλο ύπνου. Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε τους τύπους και τους βαθμούς της!

Η ναρκοληψία, γνωστή και ως σύνδρομο του Gelineau, είναι μια σπάνια διαταραχή με διαφορετικούς τύπους και βαθμούς εκδήλωσης. Προκαλεί ξαφνικό ύπνο στους ανθρώπους και επηρεάζει περίπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ο όρος ναρκοληψία επινοήθηκε από τον Jean-Baptiste-Édouard Gélineau στο τέλος του 19ου αιώνα. Αυτός ήταν και ο ερευνητής που περιέγραψε πρώτος τη ναρκοληψία το 1880. Το όνομά της βασίζεται σε δύο Ελληνικές λέξεις, νάρκη και -ληψία ( λαμβάνω), οι οποίες μαζί σημαίνουν “επίθεση μουδιάσματος”.

Τι είναι η ναρκοληψία;

Ναρκοληψία είναι μια χρόνια νευρολογική διαταραχή που προκαλεί αναταραχή στον ρυθμό ύπνου. Το κύριο σύμπτωμά της είναι η δυνατή υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και οι επιθέσεις ξαφνικής υπνηλίας που δε μπορούν να σταματήσουν.

Τα άτομα με οποιοδήποτε τύπο ή βαθμό ναρκοληψίας δυσκολεύονται πολύ να παραμείνουν ξύπνια για αρκετές ώρες, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται. Γι’ αυτόν τον λόγο, επηρεάζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής τους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαταραχή εμφανίζεται με μια ξαφνική απώλεια μυϊκής δύναμης, με ιατρικούς όρους περιγράφεται ως καταπληξία. Αυτή μπορεί να προκληθεί εξαιτίας ενός έντονου συναισθήματος και, εν τέλει, η εμφάνισή της καθορίζει τον τύπο και τον βαθμό της ναρκοληψίας.

Δεν υπάρχει γιατρειά για την ασθένεια, ούτε κάποια συγκεκριμένη θεραπεία. Ωστόσο, ορισμένα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των ξαφνικών επιθέσεων υπνηλίας. Ομοίως, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν, όπως επίσης και η κοινωνική και η ψυχολογική υποστήριξη.

Η ναρκοληψία είναι μια σπάνια διαταραχή η οποία προκαλεί σοβαρές επιθέσεις ύπνου τις οποίες δε μπορεί να διαχειριστεί ο/η ασθενής.

Χαρακτηριστικά της ασθένειας

Εδώ έχουμε για εσάς τα κύρια χαρακτηριστικά της ναρκοληψίας:

• Υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μία μείωση στην εγρήγορση και τη συγκέντρωση. Αυτό είναι συνήθως το πρώτο σύμπτωμα που εκδηλώνεται και έπειτα έρχεται η ξαφνική επιθυμία για ύπνο.
• Καταπληξία. Όπως προαναφέραμε, δεν εμφανίζεται σε όλες τις περιπτώσεις, ούτε έχει την ίδια ένταση.
• Παράλυση ύπνου. Πρόκειται για προσωρινή ανικανότητας κίνησης ή ομιλίας. Συγκεκριμένα, συμβαίνει όταν το άτομο κοιμάται ή ξυπνά. Είναι συνήθως μικρής διάρκειας επεισόδια.
• Αλλαγές στον ύπνο REM. Ο ύπνος REM είναι το πιο βαθύ στάδιο ύπνου. Κατά τη διάρκεια αυτού, υπάρχει, συνήθως, γρήγορη κίνηση των ματιών. Ένα άτομο με ναρκοληψία μπορεί να μπει σε αυτό το στάδιο ανά πάσα στιγμή.
• Ψευδαισθήσεις. Ονομάζονται υπναγωγικές ψευδαισθήσεις αν συμβούν πριν πέσει για ύπνο το άτομο ή υπνοπομπικές ψευδαισθήσεις αν συμβούν μόλις ξυπνήσει. Μπορούν να είναι πολύ έντονες και τρομακτικές.

Οι άνθρωποι με ναρκοληψία ίσως υποφέρουν και από άλλες διαταραχές ύπνου, όπως αποφρακτική άπνοια ύπνου, κατακερματισμό του ύπνου, και σύνδρομο του ανήσυχου ποδιού. Παρότι ίσως σας φανεί παράδοξο, μπορούν να υποφέρουν και από αϋπνία.

Ναρκοληψία: Τύποι και βαθμοί

Σύμφωνα με τα κριτήρια του DSM-5 (της πέμπτης έκδοσης του Διαγνωστικού και Στατιστικού εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών), υπάρχουν πέντε τύποι και βαθμοί ναρκοληψίας, και είναι οι ακόλουθοι:

• Χωρίς καταπληξία και με ανεπάρκεια υποκριτίνης. Σε αυτόν τον τύπο ναρκοληψίας, υπάρχει ανεπάρκεια της ορμόνης ορεξίνης ή υποκριτίνης. Πρόκειται για μια πρωτεΐνη που επηρεάζει τη νευρολογική λειτουργία. Η κύρια λειτουργία αυτής της πρωτεΐνης είναι ο έλεγχος των κύκλων ύπνου-εγρήγορσης. Αυτό ο τύπος δεν προκαλεί επεισόδια καταπληξίας.
• Με καταπληξία, χωρίς ανεπάρκεια υποκριτίνης. Σε αυτή την περίπτωση, δεν υπάρχει ανεπάρκεια υποκριτίνης, αλλά υπάρχει καταπληξία. Αυτή είναι μια ξαφνική αποδυνάμωση των μυών και στις δύο πλευρές του σώματος. Είναι το λιγότερο κατανοητό σύμπτωμα της διαταραχής και επηρεάζει το 5% των περιπτώσεων.
• Αυτοσωματική κυρίαρχη παρεγκεφαλιδική αταξία (ADCA), κώφωση, και ναρκοληψία. Αυτός ο βαθμός ναρκοληψίας προκαλείται από μία μετάλλαξη του DNA. Αταξία είναι η έλλειψη συντονισμού κίνησης και επηρεάζει τις εκούσιες κινήσεις ενώ μπορεί να εμποδίζει λειτουργίες όπως κατάποση, ομιλία, και όραση. Αργεί να εμφανιστεί και συχνά οδηγεί σε άνοια όσο προχωρά.
• Αυτοσωματική κυρίαρχη παρεγκεφαλιδική αταξία, κώφωση, ναρκοληψία, παχυσαρκία, και διαβήτης τύπου 2. Αυτή οφείλεται σε μια μετάλλαξη στα ολιγοδενδροκύτταρα, μία τάξη κυττάρων τα οποία επηρεάζουν τον σχηματισμό της μυελίνης. Η τελευταία είναι μια ουσία που αυξάνει την ταχύτητα μετάδοσης των νεύρων και η ανεπάρκειά της επηρεάζει την κίνηση.
• Δευτερεύουσα άλλης ιατρικής πάθησης. Ένας από τους τύπους ναρκοληψίας ο οποίος είναι απόρροια άλλης ασθένειας. Παραδείγματος χάρη, σαρκοείδωσης ή της νόσου Whipple. Και οι δύο καταστρέφουν τα κύτταρα παραγωγής υποκριτίνης.

Όλοι οι τύποι ναρκοληψίας απαιτούν ιατρική παρακολούθηση

Παρότι δεν υπάρχει γιατρειά για τη ναρκοληψία, υπάρχουν κάποιες θεραπείες. Ανακουφίζουν από τα περισσότερα συμπτώματα και επιτρέπουν στον/ην ασθενή να έχει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή.

Επίσης, τα άτομα που υποφέρουν από αυτή την πάθηση μπορούν να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, έτσι ώστε να κοιμούνται με πρόγραμμα για να καταπολεμήσουν την ξαφνική υπνηλία. Ομοίως, θα πρέπει να είναι αυστηροί με την υγιεινή του ύπνου τους. Ένα άτομο με ναρκοληψία χρειάζεται ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη.