Τι ακριβώς είναι η ψυχανάλυση; Πώς λειτουργεί;

Η ψυχανάλυση είναι μια θεωρία που επιδιώκει την επίλυση ασυνείδητων πτυχών του ανθρώπινου νου. Είναι επιστήμη; Πώς λειτουργεί αυτή η θεωρία; Συνεχίστε την ανάγνωση για ν' ανακαλύψετε!
Τι ακριβώς είναι η ψυχανάλυση; Πώς λειτουργεί;
Andrés Carrillo

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Andrés Carrillo.

Τελευταία ενημέρωση: 21 Δεκεμβρίου, 2022

Η ψυχανάλυση είναι η κύρια ιστορική παράδοση της ψυχολογίας. Για την ακρίβεια, ακούμε πολύ συχνά αυτές τις δύο έννοιες στην καθημερινή μας ζωή.

Πολλές φορές, χρησιμοποιούν φυσικά τους όρους “ασυνείδητο”, “καταπίεση”, ή “πνευματικό σφάλμα”. Όλες αυτές οι φράσεις προέρχονται από τη σχολή της ψυχανάλυσης.

Στο σημερινό μας άρθρο, θα δούμε τους ψυχαναλυτές για να καταλάβουμε τι είναι και πώς λειτουργεί η ψυχανάλυση.

Όλα ξεκινούν από τον Σίγκμουντ Φρόυντ.

Τι είναι η ψυχανάλυση;

Η ψυχαναλυτική θεωρία αξιώνει πως η συμπεριφορά των ανθρώπων είναι προϊόν μιας σειράς ψυχολογικών αλληλεπιδράσεων σε διαφορετικά επίπεδα της συνείδησης: υποσυνείδητο, ασυνείδητο, και συνειδητό.

Ο Φρόυντ έχαιρε τεράστιας αναγνώρισης για τη δημιουργία της θεωρίας της ψυχανάλυσης.

Με τον καιρό, η ιδέα της ψυχανάλυσης άρχισε να επικρίνεται όλο και περισσότερο, καθώς η ψυχολογία έπαιρνε μια πιο επιστημονική κατεύθυνση και λιγότερο φιλοσοφική. Πλέον, μπορούμε να ορίσουμε την ψυχανάλυση ως μία θεωρία για να κατανοήσουμε τη λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού από την πλευρά του ασυνείδητου.

Η ψυχολογία διαχωρίζεται από την ψυχαναλυτική θεωρία. Ωστόσο, πολλές από τις έννοιες της ψυχανάλυσης παραμένουν στη γλώσσα της ψυχολογίας και μπορούν ν’ απεικονίσουν ορισμένα από τα φαινόμενα της ανθρώπινης σκέψης.

Η ψυχαναλυτική θεωρία αντιπροσωπεύει την προέλευση της μοντέρνας ψυχολογίας, ειδικά μέσα στο πεδίο των ψυχοθεραπειών. Πολλοί ψυχολόγοι θεωρούν την ψυχανάλυση μια θεραπεία και εκπαιδεύονται ακόμη και ως ψυχαναλυτές-θεραπευτές. (Πέραν της εκπαίδευσής τους στην ψυχολογία).

Παιδί σε συνεδρία ψυχανάλυσης
Η ψυχανάλυση αντιπροσωπεύει τις αρχές της ψυχολογίας. Πολλοί επικρίνουν τις βασικές αρχές της, αλλά αυτό δε μειώνει τη σπουδαιότητά της.

Πώς λειτουργεί η ψυχανάλυση;

Η λέξη είναι η κύρια πηγή της ψυχαναλυτικής θεραπείας. Μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς μέσω του διαλόγου φέρνοντάς τους αντιμέτωπους με παρελθοντικές καταστάσεις μέσα από εβδομαδιαίες συνεδρίες.

Η παιδική ηλικία είναι ένα από τα στάδια με τη μεγαλύτερη έμφαση σε αυτές τις ψυχαναλυτικές συνεδρίες. Επιπλέον, η κύρια ιδέα στη λειτουργία αυτών των θεραπειών είναι η αξιολόγηση ορισμένων πληροφοριών. Αυτών που καταπιέζουν στο ασυνείδητο οι άνθρωποι.

Με αυτόν τον τρόπο μπορεί ο ασθενής να προσαρμόσει εσωτερικά τις παρελθοντικές του εμπειρίες και ν’ αντιδρά καταλληλότερα στο παρόν.

Σύμφωνα με τον Φρόυντ, υπάρχουν τρεις παρουσίες στο ψυχικό σύστημα: το “εκείνο”, το “εγώ” και το “υπερεγώ”. Το εκείνο αντιπροσωπεύει τις έμφυτες επιθυμίες των ανθρώπων, το υπερεγώ είναι το προϊόν της σχέσης του ατόμου με το περιβάλλον του. Αναζητά μια ισορροπία ανάμεσα στις επιθυμίες και τη συνύπαρξη. Τέλος, το εγώ είναι η συνειδητή ύπαρξη.

Η ψυχανάλυση είναι μια μακρά θεραπευτική διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο χρόνος που απαιτείται για τη λήψη αποτελεσμάτων είναι αντιπαραγωγικός. Για την ακρίβεια, οι επικριτές της θεωρίας ισχυρίζονται ότι δεν έχει λογική να υποβληθεί ένα άτομο σε μια τόσο μακρά διαδικασία ανασκόπησης.

Οι βασικές αρχές της ψυχανάλυσης

Κάθε ψυχαναλυτής θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσει τον ασθενή του σύμφωνα με τις ανάγκες της κάθε περίπτωσης. Γι’ αυτό, τα στιλ της θεραπευτικής προσέγγισης θα εξαρτηθούν, κατά μεγάλο βαθμό, από τον επαγγελματία που θα κατευθύνει τη διαδικασία.

Όμως, υπάρχουν ορισμένες βασικές αρχές τις οποίες δε θα πρέπει να παραλείψουμε. Έτσι, εδώ έχουμε κάποιες κατευθυντήριες γραμμές για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της ψυχανάλυσης:

  • Αρχικά, η αιτία των συγκρούσεων του παρόντος, προέρχεται συχνά από άλυτα προβλήματα της παιδικής ηλικίας.
  • Επίσης, οι ψυχολογικές διενέξεις του ασθενή είναι αποτέλεσμα ασυνείδητης σκέψης.
  • Τα λανθάνοντα προβλήματα είναι τα αίτια της συμπτωματολογίας.
  • Τέλος, η διαδικασία της ψυχανάλυσης βοηθά αυτές τις ασυνείδητες σκέψεις να γίνουν συνειδητές (αυτή είναι η στιγμή κατά την οποία το υποκείμενο αποκτά πρόσβαση στην αληθινή λύση του προβλήματος).

Υπάρχει επίσης η ιδέα των παρορμήσεων και των παρακινήσεων μέσα στη θεωρία της ψυχανάλυσης.

Πρώτα απ’ όλα, οι παρορμήσεις εκδηλώνουν τις έντονες και ανεξέλεγκτες επιθυμίες των ανθρώπων. Είναι οι λαχτάρες που δε μπορείτε παρά να σκέφτεστε συνεχώς.

Οι παρορμήσεις είναι ενστικτώδεις και απαιτούν ικανοποίηση. Αντιθέτως, οι παρακινήσεις είναι όλοι αυτοί οι κοινωνικοί κανόνες και οι πληροφορίες ηθικής που κατέχει κάθε άτομο και τις ερμηνεύει με έναν λογικό τρόπο. Οι παρακινήσεις αποτρέπουν τους ανθρώπους να ικανοποιούν τις παρορμήσεις τους με ακατάλληλους τρόπους.

Τι σκοπό έχει η ψυχανάλυση;

Η διαδικασία της ψυχανάλυσης βοηθά να επιτευχθεί μια πλήρης κατανόηση της προσωπικότητάς μας. Έτσι, οι θεραπείες λειτουργούν αρκετά καλά για άτομα που βιώνουν έντονη και επαναλαμβανόμενη ψυχική δυσφορία. Ο λόγος είναι πως τα βοηθά να καταλάβουν τα ακριβή αίτια για το πρόβλημά τους.

Ένας ασθενής βρίσκει ανακούφιση όταν μπορεί ν’ ανακαλύψει την πηγή της δυσφορίας του. Η διάλυση της αβεβαιότητας είναι ιδιαίτερα επουλωτική.

Αντιθέτως, η ψυχανάλυση δε συνιστάται για άτομα που έχουν ανάγκη άμεσης επίλυσης ενός συγκεκριμένου προβλήματος.

Όπως αναφέραμε παραπάνω, η θεωρία που δημιουργήθηκε από τον Σίγκμουντ Φρόυντ εστιάζει στις ασυνείδητες πλευρές της προσωπικότητας. Αυτές στις οποίες δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Οι μηχανισμοί άμυνας είναι οι κύριοι αντίπαλοι των γρήγορων αποτελεσμάτων.

Ο Φρόυντ καθιέρωσε μια σειρά ψυχολογικών φαινομένων τα οποία συμβαίνουν στο νου για να προστατεύσουν το υποκείμενο όταν το άτομο αρχίζει να έρχεται αντιμέτωπο με ορισμένες άβολες αλήθειες. Παραδόξως, οι μηχανισμοί άμυνας του ασυνείδητου έχουν επιβλαβή δράση καθώς αποτρέπουν την πρόσβαση στην πραγματικότητα.

Άτομο λύνει παζλ με σχήμα ανθρώπινου εγκεφάλου
Η πρόσβαση στο νου από την ψυχανάλυση δεν θα επιλύσει επείγοντα προβλήματα καθώς η θεωρία αναπτύσσεται με τα χρόνια.

Επικρίσεις της θεωρίας

Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, η θεωρία της ψυχανάλυσης δεχόταν πολλές επικρίσεις επειδή πολλές υποθέσεις της δεν είχαν αποδειχθεί αποτελεσματικές. Δηλαδή, η αναδρομή στην παιδική ηλικία προκειμένου να επιλυθεί ένα πρόβλημα στο παρόν, λειτουργεί για μερικούς, αλλά όχι για όλους.

Όπως μπορείτε να δείτε, η ψυχανάλυση θεωρείται μια ανέκδοτη πηγή θεραπείας. Όμως, μέσα στον κόσμο της ορολογίας της ψυχολογίας, οι λέξεις και οι ορισμοί που πηγάζουν από αυτή τη θεωρία παραμένουν έγκυρα, από συμβολικής άποψης.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Soto, Damián Pachón. “Psicoanálisis:” Crítica, Psicoanálisis y Emancipación. Ediciones USTA, 2019. 59–80. Crítica, psicoanálisis y emancipación. Web.
  • Vezzetti, Hugo. “Historia del psicoanálisis: complejidad y producción historigráfica [conferencia].” Psiquiatría, psicología y psicoanálisis: historia y memoria. 2000. 63-82.
  • Jaramillo Zapata, Jorge Iván. “El Psicoanálisis En La Universidad.” Poiésis 38 (2020): n. pag. Poiésis. Web.
  • Domínguez, Juan Pablo Sánchez. “El Psicoanálisis y Su Objeto de Investigación.” Tempo psicanalitico 51.1 (2019): 259–287. Tempo psicanalitico. Web.
  • Laguna, Valle et al. “Sobre El Psicoanálisis y Las Psicoterapias de Orientación Psicoanalítica.” Temas de psicoanálisis 17 (2019): 1–24. Print.
  • Escars, Carlos. “La pulsión y sus diques. Una puntuación de la Teoría sexual.” (2001).
  • Palomero Pescador, José. “¿Sique Vigente, Hoy, El Psicoanálisis?: La Polémica Continúa.” Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado 20.2 (2006): 233–266. Print.

Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.