Το εμβόλιο της ερυθράς: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Η ερυθρά είναι μια νόσος ιογενούς προέλευσης που είναι ήπια σε ενήλικες και παιδιά. Παρόλα αυτά, είναι απαραίτητο να εμβολιαστείτε γι' αυτήν, διότι δυστυχώς, τα έμβρυα των εγκύων γυναικών διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο αν μολυνθούν.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από βιολόγο Samuel Antonio Sánchez Amador.

Τελευταία ενημέρωση: 11 Νοεμβρίου, 2022

Το εμβόλιο της ερυθράς διατίθεται για αγορά και χορήγηση, καθώς και ως μέρος των επίσημων προγραμμάτων αρκετών χωρών για δωρεάν χορήγηση. Η σημασία αυτού του εμβολίου είναι αδιαμφισβήτητη και ως εκ τούτου αποτελεί κλειδί στις προσεγγίσεις της δημόσιας υγείας.

Η ερυθρά είναι μια λοιμώδης νόσος που προκαλείται από τον ιό της ερυθράς, ένα παθογόνο που ανήκει στην οικογένεια των  Matonaviridae. Λόγω της επιδημιολογικής της σημασίας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ ) εκτιμά ότι μόνο στην Αμερική έχουν εμβολιαστεί κατά της παθολογίας αυτής περισσότερα από 250 εκατομμύρια άτομα.

Αν και πρόκειται για μια λοίμωξη που είναι συνήθως ήπια στα παιδιά και τους ενήλικες, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενέχει σημαντικό κίνδυνο αποβολής και θανάτου του εμβρύου. Για το λόγο αυτό, θα σας πούμε τι είναι το εμβόλιο κατά της ερυθράς και πότε και γιατί είναι απαραίτητο.

Τι είναι η ερυθρά;

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η ερυθρά είναι μια λοιμώδης νόσος ιογενούς προέλευσης. Αρκετές μελέτες μας παρουσιάζουν στοιχεία που αναδεικνύουν την κλινική σημασία της νόσου. Ορισμένες από αυτές είναι οι ακόλουθες:

• Κατά την επιδημία μεταξύ 1964 και 1965, περισσότερα από 20.000 παιδιά γεννήθηκαν με γενετικές ανωμαλίες λόγω ερυθράς στις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Κατά την ίδια περίοδο, σημειώθηκαν περισσότερες από 10.000 αυτόματες αποβολές σε μολυσμένες μητέρες.
• Ως εκ τούτου, ο ΠΟΥ θεωρεί την ασθένεια αυτή ως την κύρια αιτία γενετικών ανωμαλιών στα παιδιά που μπορούν να προληφθεί με εμβολιασμό.

Σύμφωνα με την Mayo Clinic, τα σημεία και τα συμπτώματα της ερυθράς είναι δύσκολο να διαγνωστούν λόγω της ήπιας μορφής τους. Ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει χαμηλού βαθμού πυρετό, εξάνθημα, ναυτία και ήπια επιπεφυκίτιδα, αν και ορισμένοι μολυσμένοι ασθενείς δεν εμφανίζουν καν συμπτώματα.

Η μετάδοση μεταξύ ενηλίκων και βρεφών γίνεται μέσω της άμεσης επαφής με τους βλεννογόνους ή τα πτύελα του μολυσμένου ατόμου. Από την άλλη πλευρά, μεταδίδεται διαπλακουντιακά από τη μητέρα στο παιδί, δηλαδή μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Ποια εμβόλια είναι διαθέσιμα για την ερυθρά;

Όπως μας ενημερώνει το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το εμβόλιο για την ερυθρά χορηγείται συνήθως ως μέρος ενός συνδυασμένου εμβολίου που ονομάζεται MMR. Αυτή η μορφή MMR είναι ένα κοκτέιλ τριών εξασθενημένων ιικών συστατικών.

Αυτό επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να προετοιμαστεί και να δράσει αποτελεσματικά κατά της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς. Χορηγείται με συνδυασμένη εφαρμογή που συχνά περιλαμβάνει πολλαπλές ενέσεις.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν επίσης μονοδύναμα εμβόλια, δηλαδή εμβόλια μόνο για αυτή την πάθηση. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για εμβολιασμό χωρίς σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες, με αποτελεσματικότητα 95 % μετά από μία μόνο δόση.

Ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο της ερυθράς;

Ο οργανισμός HealthyChildren μας λέει ότι το εμβόλιο κατά της ερυθράς πρέπει να χορηγείται κατά τη βρεφική ηλικία. Για τον μέγιστο δυνατό βαθμό ανοσίας, είναι απαραίτητο να διανεμηθεί η δόση του σε δύο περιπτώσεις.

1. Η πρώτη δόση: Από την ηλικία των 12 έως 15 μηνών.
2. Η δεύτερη δόση: Τεσσάρων έως έξι ετών.

Αυτό είναι το ιδανικό σενάριο, αλλά σε χώρες όπου η δομή της υγείας είναι φτωχή, γίνεται συνήθως μια πρωταρχική προσπάθεια εμβολιασμού όλων των ατόμων κάτω των 40 ετών. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.

Σύμφωνα με τα αρχεία του ΠΟΥ, τουλάχιστον το 80% του πληθυσμού πρέπει να έχει ανοσία στην ερυθρά, ώστε να μπορούν να προστατευθούν έμμεσα όσοι δεν μπορούν να εμβολιαστούν. Αυτό δημιουργεί μια μεγάλη ομάδα μη ευαίσθητων ατόμων.

Ποιοι δεν πρέπει να εμβολιάζονται κατά της ερυθράς;

Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο εμβολιασμός αποτελεί υποχρέωση του πολίτη. Δεν αποτελεί επιλογή, αλλά ευθύνη.

Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν ορισμένα τμήματα του πληθυσμού που δεν μπορούν να εμβολιαστούν κατά της ερυθράς. Οι ακόλουθες εξαιρέσεις αναφέρονται στις πηγές που αναφέρθηκαν παραπάνω:

• Η χρήση του εμβολίου πρέπει να αποφεύγεται σε άτομα που έχουν ιστορικό σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων στο MMR.
• Οι έγκυες γυναίκες δεν μπορούν να λάβουν το εμβόλιο κατά της ερυθράς. Μπορεί να χορηγηθεί μόνο μετά τον τοκετό της μητέρας.
• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, είτε από λοιμώξεις όπως ο HIV είτε από θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία, θα πρέπει να αποφεύγουν αυτόν τον τύπο εμβολιασμού.

Υπάρχουν και άλλες εξαιρέσεις, αλλά ποικίλλουν κατά περίπτωση και είναι συνήθως παροδικής φύσης. Εκτός εάν υποδεικνύεται διαφορετικά από γιατρό, ο εμβολιασμός κατά οποιασδήποτε νόσου είναι πάντα η καλύτερη επιλογή.

Πιθανές παρενέργειες

Σύμφωνα με την Ισπανική Ένωση Παιδιατρικής, οι παρενέργειες είναι σπάνιες και ήπιες. Μπορεί να εμφανιστεί ήπιος πυρετός ή ιλαρά 5 έως 15 ημέρες μετά τον εμβολιασμό, αν και αυτή η κλινική εικόνα υποχωρεί από μόνη της.

Ο ασθενής μπορεί επίσης να παρουσιάσει διαταραχές της πήξης ή πρήξιμο. Ωστόσο, πρόκειται για πολύ σπάνιες παρενέργειες.

Το εμβόλιο κατά της ερυθράς για την προστασία των εγκύων

Όπως είδαμε, το εμβόλιο MMR είναι απαραίτητο όποτε το επιτρέπει η υγεία του βρέφους ή του ενήλικα. Χάρη σε αυτό, η συχνότητα εμφάνισης ασθενειών όπως η ιλαρά έχει μειωθεί στο 1% στις κοινωνίες όπου το εμβόλιο χορηγείται ευρέως.

Αν και η ερυθρά είναι μια ήπια λοίμωξη στα παιδιά και τους ενήλικες, τα έμβρυα διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο αν εκτεθούν στο παθογόνο. Ως εκ τούτου, είναι υποχρέωση όλων μας να αποτρέψουμε την εξάπλωσή της.