Βραδυκαρδία: Αιτίες, συμπτώματα, και θεραπεία
Η πάθηση που είναι γνωστή ως βραδυκαρδία συμβαίνει όταν η καρδιά χτυπά σε πιο αργό ρυθμό απ’ ό,τι πρέπει. Υπό κανονικές συνθήκες, ο ρυθμός της καρδιάς ξεκινά με έναν ηλεκτρικό παλμό που συνεχίζει μέσω του φλεβόκομβου, γνωστός και ως φλεβοκολπικός κόμβος, ο οποίος βρίσκεται στον δεξιό κόλπο.
Αυτός ο κόμβος είναι υπεύθυνος για τον ρυθμό της καρδιάς. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τον θεωρούμε ένα είδος “βηματοδότη”. Ορισμένες φορές, ο ρυθμός της καρδιάς αλλάζει αν τραυματιστούν οι οδοί αγωγιμότητας, ή αν υπάρχει μία επιπλέον οδός. Γι’ αυτό, μπορεί να χτυπά πολύ γρήγορα (ταχυκαρδία) ή πολύ αργά (βραδυκαρδία), ή απλά ακανόνιστα.
Αυτοί οι ακανόνιστοι παλμοί είναι γνωστοί και ως “αρρυθμίες” και μπορούν να συμβούν τόσο στους άνω θαλάμους (κόλποι), όσο και στους κάτω καρδιακούς θαλάμους (κοιλίες). Αυτό το άρθρο θα εστιάσει στον ορισμό της βραδυκαρδίας και των διαθέσιμων θεραπειών.
Τι είναι η βραδυκαρδία;
Ο όρος βραδυκαρδία αναφέρεται σε έναν αριθμό παθήσεων στις οποίες η καρδιά χτυπά με πιο αργό ρυθμό απ’ ό,τι συνήθως. Συγκεκριμένα, υπάρχουν λιγότεροι από 60 παλμοί ανά λεπτό.
Σύμφωνα με ένα άρθρο στο Trends in Cardiovascular Medicine, πρόκειται είτε για φυσιολογικό φαινόμενο σε νεαρούς αθλητές, ή για μέρος του γήρατος, ή για κάποια ασθένεια. Μπορούμε επίσης να τη χωρίσουμε σε κατηγορίες σύμφωνα με το επίπεδο της αλλοίωσης μέσα στην ιεραρχία του συστήματος καρδιακής αγωγιμότητας.
Αιτίες βραδυκαρδίας
Αυτή η πάθηση συμβαίνει συχνά σε αθλητές ή σε άτομα τα οποία χαλαρώνουν υπερβολικά. Επίσης, είναι συχνή σε άτομα με καρδιακές παθήσεις ή σε όσους χρησιμοποιούν συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές. Στις πιθανές αιτίες, σύμφωνα με τη Mayo Clinic, περιλαμβάνονται:
- Η βλάβη του καρδιακού ιστού λόγω γήρατος
- Οι αλλαγές του καρδιακού ιστού λόγω καρδιακής νόσου
- Τα συγγενή καρδιακά νοσήματα
- Λοιμώξεις του καρδιακού ιστού
- Μια επιπλοκή σε μια επέμβαση στην καρδιά
- Τα ανεξέλεγκτα επίπεδα καλίου ή ασβεστίου στο αίμα
- Η αποφρακτική άπνοια ύπνου
- Τα φλεγμονώδη νοσήματα, όπως ο λύκος
- Τα φάρμακα για διαταραχές του καρδιακού ρυθμού
Βραδυκαρδία – Κύρια συμπτώματα
Η κλινική εκδήλωση των αρρυθμιών εκτείνεται από ασυμπτωματικά ηλεκτροκαρδιογραφικά σημάδια έως ένα εύρος συμπτωμάτων. Πολύ συχνά στη βραδυκαρδία συναντάμε:
- Ζαλάδα
- Λιποθυμία
- Κόπωση
- Πόνο στο στήθος
- Δύσπνοια
- Σύγχυση
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ένα άτομο με αυτή την πάθηση απαιτεί φαρμακολογική διαχείριση και επείγουσα τοποθέτηση βηματοδότη αν είναι σοβαρά τα συμπτώματα.
Επιπλοκές της πάθησης
Επίσης, η βραδυκαρδία μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές υγείας αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Τα πιο σχετικά είναι τα ακόλουθα.
- Η ανικανότητα της καρδιάς ν’ αντλήσει αρκετό αίμα (καρδιακή ανεπάρκεια)
- Αιφνίδια καρδιακή ανακοπή ή ξαφνικός θάνατος
- Περίοδοι επαναλαμβανόμενης λιποθυμίας
- Αλλαγές στην αρτηριακή πίεση (υπόταση και υπέρταση)
Διάγνωση
Είναι σημαντικό να βρούμε τη σχέση ανάμεσα στα συμπτώματα και τις ποικίλες ανωμαλίες που μπορεί να παρουσιαστούν σε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα ώστε να μπορέσει να γίνει η διάγνωση της βραδυκαρδίας. Η διαδικασία μπορεί να είναι δύσκολη δεδομένης της διαλειμματικής και απρόβλεπτης φύσης της πάθησης.
Πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας το ιατρικό ιστορικό, αλλά και να διεξάγουμε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα δώδεκα αγωγών. Επιπλέον, ίσως υπάρξει ανάγκη ενός ηλεκτροκαρδιοδιαγράμματος (ΗΚΓ Holter μακράς διάρκειας) και μιας εξέτασης άγχους.
Βραδυκαρδία – Θεραπεία
Αυτή θα πρέπει να περιορίζεται σε ασθενείς με σωστά καταγεγραμμένη, ξεκάθαρη συσχέτιση μεταξύ συμπτωμάτων και καρδιακού ρυθμού. Για όσα άτομα είναι ασυμπτωματικά δεν απαιτείται κάποια συγκεκριμένη θεραπεία.
Γενικά, το πρώτο βήμα στη θεραπεία των συμπτωματικών ατόμων είναι η διακοπή λήψης οποιουδήποτε φαρμάκου επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό. Επιπλέον, πραγματοποιείται παρέμβαση για τυχόν σχετικές υποκείμενες παθήσεις.
Τέλος, ο γιατρός συνιστά την εμφύτευση ενός μόνιμου βηματοδότη όταν οι θεραπείες δε λειτουργούν. Ο επαγγελματίας θα δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως τους κινδύνους, τα οφέλη, και την προετοιμασία που χρειάζεται για την τοποθέτηση του βηματοδότη.
Διαβάστε ακόμη: Micra: ο μικρότερος μη χειρουργικά εμφυτευόμενος βηματοδότης
Πρόγνωση
Η εξέλιξη και η πρόγνωση της βραδυκαρδίας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Ηλικία
- Κάπνισμα
- Κατανάλωση αλκοόλ
- Χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών
- Συνυπάρχουσες καρδιαγγειακές παθήσεις
- Θρομβοεμβολικές επιπλοκές
Η φυσική εξέλιξη της διαταραχής είναι ποικίλη και, πολύ συχνά, απρόβλεπτη. Έτσι, τα άτομα με ιστορικό λιποθυμιών λόγω βραδυκαρδίας ίσως συνεχίσουν να βιώνουν επεισόδια επαναλαμβανόμενων λιποθυμιών.
Τα ποσοστά αιφνίδιου θανάτου είναι μικρά, και η θεραπεία με βηματοδότη δε φαίνεται να βελτιώνει τη γενική επιβίωση. Ωστόσο, μειώνει τη νοσηρότητα.
Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να γίνονται τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι καθώς οι σωστές επεμβάσεις αποτρέπουν τις επιπλοκές. Ο οικογενειακός γιατρός ή ο καρδιολόγος θα ζητήσει εξετάσεις και θεραπείες όπου κριθεί απαραίτητο.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Vogler, J., Breithardt, G., & Eckardt, L. (2012). Bradiarritmias y bloqueos de la conducción. Revista Española de Cardiología, 65(7), 656–667.
-
Sidhu S, Marine JE. Evaluating and managing bradycardia. Trends Cardiovasc Med. 2020 Jul;30(5):265-272.
- Alliance, A. (2018). Programa de Estudio y Tratamiento de las Arritmias Cardiacas. https://www.heartrhythmalliance.org/files/files/A-A Uraguay/100915-FINAL-AA-Uruguay-Bradicardia (ritmo cardíaco lento).pdf
- Hernández, G. A. (2007). Symptomatic bradicardia and pacemaker use in the emergency room. Revista Facultad de Medicina (Colombia), 55(3), 191–209.
- Vogler, J. (2015). Bradiarritmias y bloqueos de la conducción. 65(7), 656–667.