Γιατί είναι δύσκολο να αναπνέετε όταν γυμνάζεστε;

Γιατί είναι δύσκολο να αναπνέετε όταν γυμνάζεστε; Σε αυτό το άρθρο, θα σας πούμε όσα πρέπει να ξέρετε γι' αυτό το συχνό και συνηθισμένο φαινόμενο.

Η φυσική άσκηση είναι θεμελιώδες κομμάτι ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Όμως, μπορεί να γίνει δύσκολο να αναπνέετε όταν γυμνάζεστε αν δε γυμνάζεστε συχνά ή το κάνετε λάθος.

Η δυσκολία στην αναπνοή όταν αθλείστε μπορεί να εκδηλωθεί σαν δύσπνοια, βήχας, στένωση του λαιμού, ή συριγμός (ένας ήχος σαν σφύριγμα όταν περνά ο αέρας από τον λαιμό σας). Γενικά, υπάρχουν πολλοί λόγοι που προκαλούν προβλήματα αναπνοής όταν γυμνάζεστε.

Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε όσα σχετίζονται με την αναπνοή κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Ποια είναι η λειτουργία της αναπνοής;

Η αναπνοή εκτελεί διάφορες λειτουργίες. Ωστόσο, η σημαντικότερη είναι η διατήρηση της λειτουργικότητας του σώματος:

• Παρέχοντας οξυγόνο στους ιστούς και εξουδετερώνοντας το διοξείδιο του άνθρακα που δημιουργείται από τα κύτταρα.
• Διατηρώντας συνεχώς την οξύτητα του αίματος, η οποία μετριέται σε pH. Το pH έχει πολύ μικρό υγιές εύρος, 7,35 με 7,45. Η αναπνοή είναι υπεύθυνη να κρατά το αίμα σε αυτό το εύρος αποβάλλοντας το διοξείδιο του άνθρακα.

Αερισμός και αναπνοή

Για να ορίσουμε την αναπνοή, θα πρέπει πρώτα να καταλάβετε την έννοια του αερισμού και τους τύπους του.

Από τη μία, έχουμε τον πνευμονικό αερισμό, τη διαδικασία με την οποία εισέρχεται και εξέρχεται από τους πνεύμονες ο αέρας. Αυτός ο μηχανισμός εκτελείται μέσω της νευρικής ενεργοποίησης των μυών του αναπνευστικού και τη διαφορά πίεσης ανάμεσα στους πνεύμονες και τον εξωτερικό αέρα.

Από την άλλη, όλος αυτός ο αέρας που αναπνέετε δε φτάνει στις κυψελίδες για να προκαλέσει ανταλλαγή αερίων και να μπορέσει να μεταφερθεί οξυγόνο στους ιστούς. Αντιθέτως, παραμένει στους αεραγωγούς (βρόγχους, τραχεία, κ.λπ.). Αυτός ο αχρείαστος αέρας καταλαμβάνει ένα τμήμα που ονομάζεται “ανατομικά νεκρός χώρος”.

Αν αφαιρέσουμε τον όγκο του αέρα που εισέρχεται από τον πνευμονικό αερισμό, και τον αέρα από τον ανατομικά νεκρό χώρο, καταλήγουμε στον αέρα που φτάνει στις κυψελίδες και χρησιμοποιείται. Αυτός ο όγκος που φτάνει στις κυψελίδες είναι μέρος του μηχανισμού κυψελιδικού αερισμού.

Γι’ αυτό, ανάλογα με το πώς αναπνέετε, αν αναπνέετε βαθιά ή όχι, αν έχει κρύο ή ζέστη, ή αν γυμνάζεστε ή όχι, η ποσότητα του αέρα που φτάνει στις κυψελίδες διαφέρει.

Τύποι αερισμού

Υπάρχουν δύο τύποι αερισμού. Όμως, και οι δύο εκπροσωπούνται από τις ίδιες μεταβλητές (με λίγες διαφορές). Αυτό επειδή η διαδικασία αυτή προσδιορίζεται από τον όγκο του αέρα που εισέρχεται ανά λεπτό αναπνοής. Αυτόν μπορούμε να τον υπολογίσουμε πολλαπλασιάζοντας τα εξής:

• Ρυθμός αναπνοής: Πόσες φορές αναπνέετε το λεπτό. Κατά μέσο όρο, ένα υγιές άτομο συνήθως αναπνέει 12 φορές το λεπτό σε κατάσταση ηρεμίας.
• Όγκος κύματος: Ο όγκος του αέρα που εισέρχεται σε μία αναπνοή. Ένα υγιές άτομο σε κατάσταση ηρεμίας συνήθως λαμβάνει 0,5L αέρα ανά αναπνοή.

Έτσι, ο αερισμός ενός υγιούς ατόμου είναι συνήθως 6 λίτρα το λεπτό.

Τι συμβαίνει όταν αναπνέετε όταν γυμνάζεστε;

Όταν γυμνάζεστε, οι μύες εκτελούν δύο λειτουργίες:

• Χρησιμοποιούν το οξυγόνο που έρχεται από το αίμα για να λάβουν ενέργεια και να μπορέσουν να κινηθούν.
• Καθώς θα πρέπει να δουλέψουν πολύ, λαμβάνουν ενέργεια και από άλλες διεργασίες που δεν απαιτούν οξυγόνο. Παρόλα αυτά, αυτές οι διεργασίες παράγουν γαλακτικό οξύ το οποίο απελευθερώνεται στο αίμα και το κάνει όξινο.

Εξαιτίας αυτών των διεργασιών, το αίμα που κυκλοφορεί μέσω των μυϊκών ιστών παραμένει όξινο και χωρίς οξυγόνο. Αυτό θέτει σε κίνδυνο το σώμα σας. Ευτυχώς, για ν’ αποτραπεί αυτό, ο εγκέφαλος, μέσω των υποδοχέων που βρίσκονται σε ολόκληρο το σώμα, αντιλαμβάνεται αυτές τις αλλαγές και σας κάνει να:

• Αναπνέετε ταχύτερα αυξάνοντας τον ρυθμό αναπνοής σας.
• Αναπνέετε βαθύτερα ώστε να εισέλθει περισσότερος αέρας στους πνεύμονες με κάθε σας αναπνοή. Με άλλα λόγια, αυξάνεται ο όγκος κύματος.

Έτσι, αν ο ρυθμός αναπνοής και ο όγκος κύματος αυξάνονται, αυξάνονται επίσης ο πνευμονικός και ο κυψελιδικός αερισμός. Βασικά, αυτό σημαίνει ότι:

• Φτάνει περισσότερο οξυγόνο στο αίμα για να καλύψει τις ανάγκες των μυών.
• Το σώμα σας αποβάλλει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, εξουδετερώνοντας το οξύ που παράγουν οι μύες. Έτσι, διατηρείται σταθερό το pH στο αίμα.

Τα στάδια της αναπνοής κατά την άσκηση

Σύμφωνα με μελέτες, οι ερευνητές έχουν προσδιορίσει ότι υπάρχουν τρία στάδια αναπνοής κατά την άσκηση. Στο πρώτο και το δεύτερο στάδιο, ο αερισμός αυξάνεται απότομα για να εκτελεστεί η δραστηριότητα. Μόλις φτάσει στο τρίτο στάδιο, το σώμα προσαρμόζεται και ο αερισμός σταθεροποιείται.

Γιατί είναι δύσκολο να αναπνέετε όταν γυμνάζεστε;

Αν δεν έχετε συνηθίσει να γυμνάζεστε μπορεί να νιώσετε ασφυξία στην αρχή. Όμως, αυτή η αίσθηση είναι απόλυτα φυσιολογική. Το αναπνευστικό σύστημα θα πρέπει να υπερβάλει για να μπορέσει να διατηρήσει τις φυσιολογικές συνθήκες στο αίμα, ώστε να μην αλλάξουν όπως αναφέραμε παραπάνω.

Ωστόσο, όσο συνεχίζετε να γυμνάζεστε, η αναπνοή γίνεται πιο εύκολη καθώς το σώμα σας συνηθίζει στη νέα κατάσταση. Από την άλλη, θα πρέπει να ξέρετε ότι δεν θα αισθάνεστε το ίδιο όταν γυμνάζεστε με την ίδια ένταση συνέχεια, με το να αυξάνετε την ένταση.

Σε μια άσκηση που γίνεται πιο έντονη με τον καιρό, το σώμα σας δε θα συνηθίσει και θα συνεχίσει ν’ απαιτεί περισσότερο οξυγόνο. Γι’ αυτό, θα αναπνέετε πιο γρήγορα. Φυσικά, θα συνεχίσετε να τραβάτε τον ίδιο όγκο αέρα σε κάθε αναπνοή.

Στους επαγγελματίες αθλητές μπορούμε να δούμε ότι ο ρυθμός αναπνοής είναι πολύ πιο χαμηλός. Οι επαγγελματίες αθλητές έχουν εκπαιδεύσει το αναπνευστικό τους σύστημα ώστε να λαμβάνει περισσότερο αέρα. Με αυτόν τον τρόπο, αναπνέουν βαθύτερα και συγκρατούν περισσότερο αέρα στους πνεύμονες, άρα χρειάζονται λιγότερες αναπνοές.

Πότε να δείτε γιατρό αν είναι δύσκολο να αναπνέετε όταν γυμνάζεστε

Η δυσκολία στην αναπνοή κατά τη γυμναστική μπορεί να δείχνει ότι δεν έχετε συνηθίσει. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι μπορεί να αποτελεί σημάδι άλλων αναπνευστικών ή καρδιαγγειακών παθήσεων. Γι’ αυτό, θα πρέπει να προσέχετε για συμπτώματα όπως:

• Δύσπνοια ή ασφυξία, τόσο δυνατή που σας αποτρέπει να συνεχίσετε τη δραστηριότητά σας.
• Συριγμό ή σφύριγμα όταν αναπνέετε.
• Ζάλη ή λιποθυμία.
• Μια αίσθηση υπερβολικής διαστολής και συστολής του στήθους σας.

Αν βιώσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, θα πρέπει να πάτε στον γιατρό σας ώστε να ελέγξει αν προκαλούνται από κάποια πάθηση. Σε αυτή την περίπτωση, θα σας δώσει τη σωστή θεραπεία για το πρόβλημά σας.