Μεταμόσχευση δέρματος: Πότε γίνεται;

Η μεταμόσχευση δέρματος είναι μια χειρουργική τεχνική που καθιστά δυνατή την κάλυψη δερματικών ατελειών με ιστό από άλλο μέρος του σώματος. Μάθετε περισσότερα για αυτή τη διαδικασία.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από γιατρό Maryel Alvarado Nieto.

Τελευταία ενημέρωση: 21 Δεκεμβρίου, 2022

Το δέρμα είναι το όργανο που καλύπτει το σώμα μας και χρησιμεύει ως φραγμός στον κόσμο γύρω μας. Με αυτόν τον τρόπο, μας προστατεύει από μολύνσεις και μας προστατεύει επίσης από τις συνθήκες τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού περιβάλλοντος. Ορισμένοι τραυματισμοί του δέρματος είναι τόσο εκτεταμένοι ή περίπλοκοι που απαιτούν μεταμόσχευση δέρματος για την αντιμετώπισή τους.

Σκοπός αυτού του είδους χειρουργικής θεραπείας είναι να διορθώσει τον ιστό. Με τον τρόπο αυτό, προστατεύονται οι υποκείμενες δομές και εξασφαλίζεται η δράση φραγμού του δέρματος. Δεν καλύπτει μόνο το ελάττωμα που προκλήθηκε από τον τραυματισμό, αλλά στοχεύει επίσης στη δημιουργία αισθητικών αποτελεσμάτων. Σε αυτό το άρθρο, θα σας πούμε περισσότερα γι’ αυτό.

Τι είναι η μεταμόσχευση δέρματος και το δερματικό μόσχευμα;

Το δερματικό μόσχευμα είναι ένα κομμάτι δέρματος που λαμβάνεται μέσω χειρουργικής επέμβασης. Σε αυτή τη χειρουργική επέμβαση, το κομμάτι αυτό διαχωρίζεται πλήρως από μια περιοχή του σώματος -που ονομάζεται περιοχή δότη- και στη συνέχεια μεταμοσχεύεται στη θέση του λήπτη -δηλαδή στο σημείο που έχει ελάττωμα ή τραυματισμό.

Δεδομένου ότι η θέση αυτή διαχωρίζεται από τη θέση δότη, το μόσχευμα χάνει τη ροή του αίματος. Για το λόγο αυτό, ο ιστός του λήπτη πρέπει να είναι σε θέση να του παρέχει επαρκή άρδευση. Με αυτόν τον τρόπο, το μεταμοσχευμένο δέρμα μπορεί να επαναγγειωθεί και, επομένως, να επιβιώσει στη νέα του θέση.

Στρώματα δέρματος και μεταμόσχευση δέρματος

Για να κατανοήσουμε τους τύπους δερματικών μοσχευμάτων που υπάρχουν, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τα ιστολογικά στρώματα του δέρματος.

Η επιδερμίδα είναι το πιο επιφανειακό στρώμα. Η δομή αυτή δεν διαθέτει δικά της αιμοφόρα αγγεία και δέχεται άρδευση από τα βαθύτερα τμήματα του δέρματος. Αυτό προκαλεί την αποτυχία των μοσχευμάτων που αφορούν μόνο την επιδερμίδα και σημαίνει ότι είναι επομένως άχρηστα.

Από την άλλη πλευρά, το βαθύτερο στρώμα του δέρματος είναι το χόριο. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να χωριστεί σε δύο τμήματα: το θηλώδες χόριο και το δικτυωτό χόριο. Το πρώτο είναι το πιο επιφανειακό στρώμα, οπότε τα αιμοφόρα αγγεία του είναι αυτά που επιτρέπουν τη θρέψη της υπερκείμενης επιδερμίδας. Κάτω από το χόριο βρίσκεται ο υποδόριος κυτταρικός ιστός, ο οποίος είναι πλούσιος σε λίπος.

Τύποι δερματικών μοσχευμάτων

Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη ταξινόμηση στα δερματικά μοσχεύματα ανταποκρίνεται στο πάχος του δέρματος που εμπλέκεται. Γενικά, γίνονται δεκτοί δύο τύποι: τα μοσχεύματα μερικού πάχους και τα μοσχεύματα πλήρους πάχους δέρματος.

• Μοσχεύματα μερικού πάχους: Το πάχος είναι ποικίλο, αλλά πρέπει πάντα να περιέχει ένα μέρος του δέρματος. Έτσι εξασφαλίζεται η δωρεά των απαραίτητων στοιχείων για την κυτταρική αναγέννηση και τη θρέψη της υπερκείμενης επιδερμίδας.
• Μοσχεύματα πλήρους πάχους: Το τεμαχισμένο τμήμα δέρματος διαθέτει τόσο την επιδερμίδα όσο και ολόκληρο το χόριο. Ο ιστός πρέπει να στερείται υποδόριου λίπους για να είναι δυνατή η νεοαγγείωση.

Η μορφή των μοσχευμάτων τα οποία χρησιμοποιούνται στη μεταμόσχευση δέρματος

Ανάλογα με την ανάγκη κάλυψης του ελλείμματος, τα μοσχεύματα μπορεί να είναι συνεχή – δηλαδή αυτά που σχηματίζονται από ένα ή περισσότερα θραύσματα που καταφέρνουν να καλύψουν όλη την απώλεια όταν ενώνονται μεταξύ τους. Αντίστοιχα, υπάρχουν και τα ασυνεχή δερματικά μοσχεύματα, στα οποία το έλλειμμα δεν καλύπτεται στο σύνολό του. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι ακόλουθες επιλογές:

• Πλέγμα Tanner και Vandeput
• Πολυστρωματικά μοσχεύματα
• Μοσχεύματα με ταινία Trueba
• Σφραγίδες Gabarro
• Μοσχεύματα Davis ή ρόμβοι

Ειδικές καταστάσεις

Η επιλογή ενός τύπου μοσχεύματος έναντι ενός άλλου ανταποκρίνεται σε διάφορα ζητήματα. Η θέση της απώλειας της ουσίας είναι υψίστης σημασίας, όπως και η επιλογή της δότριας περιοχής.

Επίσης, η έκταση του τραυματισμού θα βοηθήσει στον καθορισμό του είδους του μοσχεύματος που χρειάζεται ένα άτομο. Παράλληλα, η αιτία της απώλειας ουσίας βοηθά τον χειρουργό να επιλέξει το καταλληλότερο πάχος.

Τα χαρακτηριστικά των δερματικών μοσχευμάτων

Ανάλογα με το πάχος του τεμαχίου, κάθε τύπος μοσχεύματος έχει κάποια πλεονεκτήματα έναντι άλλων. Επιπλέον, ο τραυματισμένος ιστός παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της τεχνικής. Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που πρέπει να ληφθούν υπόψη περιγράφονται παρακάτω.

Δέρμα δότη και λήπτη

Δεδομένου ότι το δέρμα έχει υψηλή αντιγονικότητα, τα δερματικά μοσχεύματα μπορούν να προέρχονται μόνο από το ίδιο άτομο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει στοιχεία άλλα από τα δικά του. Επομένως, προκαλείται μια ανοσολογική αντίδραση που καταλήγει στην απόρριψη του μοσχευμένου ιστού.

Αυτός ο τύπος μεταμόσχευσης – κατά τον οποίο ο δότης είναι το ίδιο άτομο με τον λήπτη – είναι γνωστός ως “αυτομεταμόσχευση”. Ωστόσο, υπάρχουν καταστάσεις (όπως τα σοβαρά εγκαύματα) στις οποίες η χρήση πτωματικών μοσχευμάτων δέρματος ή ακόμη και χοίρειου δέρματος μπορεί να είναι χρήσιμη.

Συνθήκες δωρητών ιστών

Η επιλογή του σημείου από το οποίο θα ληφθεί το δερματικό μόσχευμα πρέπει να είναι προσεκτική για να εξασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, τα τεμάχια λαμβάνονται συνήθως από περιοχές κοντά στον τραυματισμό. Σε γενικές γραμμές, προτείνονται οι ακόλουθες συστάσεις:

• Πρέπει να έχει παρόμοιο χρώμα με την περιοχή του λήπτη.
• Σε περιπτώσεις εκτομής όγκου, καλό είναι να επιλέγεται το αντίθετο άκρο για τη λήψη του μοσχεύματος.
• Ο ιστός πρέπει να είναι απαλλαγμένος από μόλυνση.
• Η υφή και η κατανομή των τριχών μεταξύ των δύο περιοχών (δότης-λήπτης) συνιστάται να είναι παρόμοια.

Συνθήκες τραυματισμένου ιστού

Το δέρμα του λήπτη είναι το υπόβαθρο στο οποίο πρέπει να προσκολληθεί το δερματικό μόσχευμα. Αυτό πρέπει να έχει άφθονη αγγείωση για να μπορέσει να επιβιώσει ο νέος ιστός. Ωστόσο, η παρουσία λοίμωξης ή αιμορραγίας μειώνει το ποσοστό επιτυχίας και πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτα.

Καταστάσεις στις οποίες είναι χρήσιμη η μεταμόσχευση δέρματος

Παρότι αποτελεί λύση για πολύπλοκες δερματικές κακώσεις, δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Οι κυριότερες καταστάσεις για τις οποίες συστήνεται μεταμόσχευση δέρματος είναι οι εξής:

• Σοβαρά εγκαύματα
• Εκτεταμένα τραύματα
• Εκτομή όγκων του δέρματος
• Έλκη στα κάτω άκρα
• Ελαττώματα σε περιοχές του βλεννογόνου

Επούλωση του τραυματισμού

Εκτός από την παροχή αγγείωσης του ιστού, μπορεί να προκληθούν προβλήματα στο δερματικό μόσχευμα, ειδικά αν είναι μερικού πάχους. Για το λόγο αυτό, συνιστάται η χρήση μοσχευμάτων πλήρους πάχους σε αισθητικές περιοχές, όπως το πρόσωπο, καθώς επιτρέπουν καλύτερη κάλυψη και παρουσιάζουν λιγότερες ανασύρσεις.

Από την άλλη πλευρά, όταν η απώλεια ουσίας είναι πολύ εκτεταμένη, είναι πιο ενδεδειγμένο να χρησιμοποιούνται τεμάχια μερικού πάχους, τα οποία είναι επίσης ασυνεχή. Η δικτύωση, για παράδειγμα, καθιστά δυνατή την αύξηση του μεγέθους ενός συνεχούς δερματικού μοσχεύματος έως και τρεις φορές. Αυτό αυξάνει την ικανότητα κάλυψης του τεμαχίου, αν και έχει λιγότερο αισθητικά αποτελέσματα.

Επιπλοκές από τη μεταμόσχευση δέρματος

Όπως σε κάθε χειρουργική θεραπεία, υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι. Οι πιο συχνοί περιλαμβάνουν τους ακόλουθους:

• Αιµορραγίες
• Αιµατώµατα
• Οροματώματα

Από την άλλη πλευρά, οι ανασύρσεις, οι ουλές και οι αλλαγές στη μελάγχρωση μπορεί να επηρεάσουν την τελική εμφάνιση του δερματικού μοσχεύματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να συνιστώνται πρόσθετες δερματολογικές επεμβάσεις για τη βελτίωση της τελικής εμφάνισης.