Μεταβιοτικά: Τι είναι και ποια τα οφέλη τους

Τα μεταβιοτικά μπορεί να είναι σημαντικά για την υγεία σας. Δείτε τι είναι και πώς μπορείτε να επωφεληθείτε από τα οφέλη τους εδώ.
Μεταβιοτικά: Τι είναι και ποια τα οφέλη τους
Maria Patricia Pinero Corredor

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από διατροφολόγο Maria Patricia Pinero Corredor.

Τελευταία ενημέρωση: 13 Αυγούστου, 2022

Έχετε ακούσει για τα μεταβιοτικά; Η επιστήμη μεταβάλλεται συνεχώς. Μια ανακάλυψη οδηγεί πάντα σε μια άλλη. Τέτοια είναι και η περίπτωση των μεταβιοτικών, τα οποία αναφέρονται σε μη ζωντανά κυτταρικά συστατικά ή δραστικές ουσίες που λαμβάνονται από τα προβιοτικά κατά την ανάπτυξή τους στο έντερο.

Οι έννοιες που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής είναι τα προβιοτικά (ζωντανοί μικροοργανισμοί ευεργετικοί για την υγεία), τα πρεβιοτικά (υποστρώματα που διεγείρουν την ανάπτυξη αυτών των βακτηρίων) και τα συνβιοτικά (η ένωση των παραπάνω στην ίδια τροφή). Τώρα μπαίνουν στο παιχνίδι τα μεταβιοτικά.

Παρόλο που η έρευνα πάνω σε αυτά μόλις τώρα αρχίζει και ορισμένες πτυχές δεν είναι πολύ σαφείς, θα σας παρουσιάσουμε ενημερωμένες πληροφορίες για τη σχέση τους με τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά σε αυτό το άρθρο.

Τι είναι τα μεταβιοτικά;

Το 2019, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων όρισε τα μεταβιοτικά ως ένα παρασκεύασμα άψυχων μικροοργανισμών ή συστατικών τους που παρέχουν όφελος για την υγεία του ξενιστή τους.

Ο ορισμός θεωρεί επίσης ότι τα μεταβιοτικά πρέπει να περιέχουν ανενεργά μικροβιακά κύτταρα ή συστατικά που ωφελούν την υγεία μας, με ή χωρίς μεταβολίτες που συντίθενται από τα βακτήρια. Με άλλα λόγια, τα νεκρά κύτταρα ή τα θραύσματά τους, όπως τα προβιοτικά, προέρχονται από ένα ζωντανό κύτταρο.

Αυτή η έννοια θα είναι πολύ χρήσιμη για τη μελλοντική δραστηριότητα στον τομέα αυτό από επιστήμονες, βιομηχανίες, ερευνητές, ρυθμιστικές αρχές και καταναλωτές.

Μεταβιοτικά: Συστατικά

Τα μεταβιοτικά αποτελούνται από τα εξής:

  • Μη ζωντανά μικροβιακά κύτταρα.
  • Δομές ή θραύσματα μικροβιακών κυττάρων: Περιλαμβάνονται κυτταρικά τοιχώματα, μεμβράνες, εξωπολυσακχαρίτες, πρωτεΐνες συνδεδεμένες με τα κυτταρικά τοιχώματα.
  • Μεταβολίτες ή τελικά προϊόντα: Περιλαμβάνονται πεπτίδια, οργανικά οξέα, ένζυμα, βακτηριοκίνες και εκκρινόμενες πρωτεΐνες.
Microbiota intestinal y posbióticos.
Όλες οι έρευνες αποσκοπούν στη βελτίωση της υγείας του ανθρώπινου εντερικού μικροβιόκοσμου.

Πώς σχετίζονται με τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά και τα συνβιοτικά;

Αν θέλαμε να συνδέσουμε αυτές τις έννοιες, θα ξεκινούσαμε με τα πρεβιοτικά, καθώς είναι όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά ή υποστρώματα (όπως οι φρουκτοολιγοσακχαρίτες) που τρέφουν τα προβιοτικά. Αυτός ο τύπος θρεπτικών ουσιών επιτρέπει τη διατήρηση και την ανάπτυξη υγιών βακτηρίων, ώστε να μπορούν να παράγουν μεταβιοτικά μέσω μιας ομάδας ενζύμων,

Τα συμβιοτικά είναι ένα μείγμα ζωντανών μικροοργανισμών (προβιοτικά) και υποστρώματος (πρεβιοτικό). Έτσι, ωφελούν τον ξενιστή.

Ορισμένα μεταβιοτικά είναι πεπτίδια, ένα είδος πολύ μικρών πρωτεϊνών. Επίσης, υπάρχουν λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας ή SCFA και γαλακτικό οξύ. Αυτά μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη επιβλαβών βακτηρίων ή να προωθήσουν τον πολλαπλασιασμό των ωφέλιμων βακτηρίων.

Ο τόπος δράσης των μεταβιοτικών δεν είναι μόνο το έντερο. Μπορούν επίσης να χορηγηθούν απευθείας στο στόμα, στο δέρμα, στο ουρογεννητικό σύστημα και στο ρινοφάρυγγα.

Μεταβιοτικά: Τα οφέλη τους για την υγεία

Ως νέα έννοια, υπάρχουν ακόμη ορισμένα κενά σχετικά με τον μηχανισμό δράσης τους για την προώθηση της καλής κατάστασης της υγείας του ξενιστή. Ωστόσο, αυτά που γνωρίζουμε ήδη είναι ενθαρρυντικά. Ας ρίξουμε μια ματιά.

Πιθανή πρόληψη ή θεραπεία του COVID-19

Μια πρόσφατη ανασκόπηση από το 2022 ανέλυσε 84 μελέτες από την αρχή της πανδημίας. Εκεί αναφέρουν ότι τα μεταβιοτικά, μαζί με τα προ- και πρεβιοτικά, μπορούν να προωθήσουν την επικοινωνία μεταξύ του εντερικού μικροβιόκοσμου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Ως εκ τούτου, εξετάζονται ως βοηθητικά στην πρόληψη, τη θεραπεία και τη διαμόρφωση της εσωτερικής βακτηριακής έκφρασης σε ασθενείς με COVID-19.

Βοηθούν στη διατήρηση του εντερικού φραγμού

Τα μεταβιοτικά θεωρείται ότι βοηθούν στη διατήρηση του εντερικού φραγμού. Μπορούν επίσης να μειώσουν τη φλεγμονή και να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων του πεπτικού συστήματος.

Επιπλέον, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία αλλεργιών και χρόνιων διατροφικών ασθενειών, όπως η παχυσαρκία. Μπορούν επίσης να ρυθμίσουν το σάκχαρο στο αίμα, βελτιώνοντας τον έλεγχο σε διαβητικούς ασθενείς.

Μπορούν να θεραπεύσουν τις λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος

Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί να προκαλέσει ορισμένα έλκη. Αποδεικνύεται ότι τα μεταβιοτικά είναι σε θέση να το εξαλείψουν.

Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι ελέγχουν τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κοιλιακού πόνου και της δυσφορίας. Οι τροποποιημένες συνήθειες του εντέρου και η φλεγμονή μπορούν επίσης να βελτιωθούν.

Άλλα οφέλη, όπως η βελτίωση της ποιότητας του ύπνου ή η θεραπεία των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, χρήζουν περαιτέρω μελέτης για πειστικά αποτελέσματα. Ωστόσο, οι δοκιμές μέχρι στιγμής είναι ευνοϊκές. Συνολικά, αν και η έρευνα για τα μεταβιοτικά βρίσκεται σε καλό δρόμο, οι ερευνητές εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί.

Πώς παρασκευάζονται τα μεταβιοτικά;

Για την παρασκευή των μεταβιοτικών, είναι απαραίτητο να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη προβιοτικών που αφήνουν μέρος των κυττάρων τους ή παράγουν ορισμένες ενώσεις. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να διατηρηθούν τα κατάλληλα υποστρώματα (πρεβιοτικά) για μια τέτοια ανάπτυξη.

Πού βρίσκονται λοιπόν αυτά τα πρεβιοτικά; Στο σκόρδο, στα κρεμμύδια, στα σπαράγγια και στις μπανάνες, κυρίως.

Αυτές οι πηγές τροφής περιέχουν ένα είδος φυτικών ινών, τους φρουκτοολιγοσακχαρίτες, οι οποίοι τρέφουν τα ωφέλιμα εντερικά βακτήρια. Βρίσκονται επίσης στις αγκινάρες Ιερουσαλήμ, στο κριθάρι, στη βρώμη, στα μήλα, στα όσπρια, στα φύκια, στους ξηρούς καρπούς και στα πράσα.

Για να συμπληρώσετε την εξίσωση και να βοηθήσετε το μικροβιόκοσμό σας, μπορείτε να καταναλώσετε κάποια προβιοτικά σε τρόφιμα ή ως συμπληρώματα. Τα μη παστεριωμένα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το κεφίρ, το μίσο και η κομπούτσα, είναι καλές πηγές ωφέλιμων βακτηρίων, ειδικά του τύπου lactobacillus.

Όταν επιλέγετε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, βεβαιωθείτε ότι περιέχουν μικροοργανισμούς με αποδεδειγμένα οφέλη. Αυτοί πρέπει να είναι ζωντανοί, καλά καθορισμένοι και χαρακτηρισμένοι.

Τα πρεβιοτικά τρόφιμα μπορούν να διεγείρουν τα προβιοτικά και, μαζί με αυτά, να δημιουργήσουν μεταβιοτικά. Ωστόσο, αν προτιμάτε τα μεταβιοτικά συμπληρώματα, να γνωρίζετε ότι η έννοια αυτή είναι καινούργια στον τομέα των υγιών μικροοργανισμών και ότι πρέπει να γίνουν ακόμη πολλές έρευνες.

Υπάρχουν προϊόντα που ισχυρίζονται ότι προάγουν την υγεία του πεπτικού συστήματος και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία που να το αποδεικνύουν. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί όταν τα αγοράζετε.

Kéfir para la microbiota intestinal y los posbióticos.
Εάν τρώτε προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, θα παρέχετε πρεβιοτικά που τελικά θα οδηγήσουν σε περισσότερα μεταβιοτικά για τον οργανισμό σας με φυσικό τρόπο.

Πρέπει να διανύσουμε ακόμα πολύ δρόμο

Μια ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή, που περιλαμβάνει τρόφιμα που αποτελούν πηγές πρεβιοτικών και προβιοτικών, μπορεί να εξασφαλίσει την καλή ανάπτυξη των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Κατά συνέπεια, η παραγωγή μεταβιοτικών θα είναι ευνοϊκή και η ανάπτυξη ορισμένων ασθενειών μπορεί να αποφευχθεί.

Εάν είναι απαραίτητο, συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με το ποιο μεταβιοτικό συμπλήρωμα θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε, τη δοσολογία και το χρόνο χρήσης. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις τους με τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Salminen, S., Collado, M. C., Endo, A., Hill, C., Lebeer, S., Quigley, E., Sanders, M. E., Shamir, R., Swann, J. R., Szajewska, H., & Vinderola, G. (2021). The International Scientific Association of Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definition and scope of postbiotics. Nature reviews. Gastroenterology & hepatology18(9), 649–667. https://doi.org/10.1038/s41575-021-00440-6
  • Swanson KS, et al. Documento de consenso de expertos: Declaración de consenso de la Asociación Científica Internacional de Probióticos y Prebióticos (ISAPP) sobre la definición y el alcance de los simbióticos. Nat. Rev. Gastroenterol. Hepatol. 2020; 17 :687–701.
  • Marco ML, et al. Health benefits of fermented foods: microbiota and beyond. Curr. Opin. Biotechnol. 2017;44:94–102. Disponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27998788
  • Xavier-Santos, D., Padilha, M., Fabiano, G. A., Vinderola, G., Gomes Cruz, A., Sivieri, K., & Costa Antunes, A. E. (2022). Evidences and perspectives of the use of probiotics, prebiotics, synbiotics, and postbiotics as adjuvants for prevention and treatment of COVID-19: A bibliometric analysis and systematic review. Trends in food science & technology120, 174–192. https://doi.org/10.1016/j.tifs.2021.12.033
  • Viola Andresen, Jürgen Gschossmann, Peter. Layer.  Heat-inactivated Bifidobacterium bifidum MIMBb75 (SYN-HI-001) in the treatment of irritable bowel syndrome: a multicentre, randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial. 2020, VOLUME 5, ISSUE 7, P658-666,  DOI:https://doi.org/10.1016/S2468-1253(20)30056-X
  • Braido F, Melioli G, Candoli P, Cavalot A, Di Gioacchino M, Ferrero V, Incorvaia C, Mereu C, Ridolo E, Rolla G, Rossi O, Savi E, Tubino L, Reggiardo G, Baiardini I, di Marco E, Rinaldi G, Canonica GW; Lantigen Study Group, Accorsi C, Bossilino C, Bonzano L, DiLizia M, Fedrighini B, Garelli V, Gerace V, Maniscalco S, Massaro I, Messi A, Milanese M, Peveri S, Penno A, Pizzimenti S, Pozzo T, Raie A, Regina S, Sclifò F. The bacterial lysate Lantigen B reduces the number of acute episodes in patients with recurrent infections of the respiratory tract: the results of a double blind, placebo controlled, multicenter clinical trial. Immunol Lett. 2014 Dec;162(2 Pt B):185-93. doi: 10.1016/j.imlet.2014.10.026. Epub 2014 Nov 3. PMID: 25445613; PMCID: PMC7173099.
  • Nishida,D. Sawada,T. Kawai,Y. Kuwano,S. Fujiwara,K. Rokutan. Para-psychobiotic Lactobacillus gasseri CP2305 ameliorates stress-related symptoms and sleep quality. Journal of Applied Microbiology. Volume123, Issue6, December 2017, Pages 1561-1570. https://doi.org/10.1111/jam.13594

Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.