Μεταβολές στη θέση των βλεφάρων

Υπάρχουν διάφοροι τύποι δυσλειτουργίας του βλεφάρου. Σχεδόν όλες είναι συνέπεια της γήρανσης και απαιτούν χειρουργική θεραπεία.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από τον/την γιατρό Mariel Mendoza.

Τελευταία ενημέρωση: 07 Απριλίου, 2023

Με τον όρο παλπική δυστοκία ονομάζονται οι αλλοιώσεις στη σωστή θέση των βλεφάρων, τόσο των άνω όσο και των κάτω. Αυτές οι μη φυσιολογικές θέσεις μπορεί να οφείλονται σε διάφορους λόγους, αν και ο πιο συνηθισμένος είναι η χαλάρωση του δέρματος και στη συνέχεια η μεγάλη ηλικία.

Συχνά επικρατεί στους ηλικιωμένους. Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, ο επιπολασμός κυμαίνεται από 10% έως 17%.

Επηρεάζουν την εναρμόνιση του προσώπου και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δημιουργούν προβλήματα όρασης. Τα συμπτώματα αυτής της αλλαγής στη θέση των βλεφάρων εξαρτώνται από τον κάθε τύπο και έχουν περιγραφεί πέντε παραλλαγές:

1. Εκτρόπιο
2. Εντρόπιο
3. Βλεφαρόπτωση
4. Δερματοχάλαση
5. Επιστροφή του βλεφάρου

Η σωστή θέση των βλεφάρων

Τα βλέφαρα προστατεύουν τον βολβό του ματιού. Είναι υπεύθυνα για τη λίπανση με το ανοιγοκλείσιμο των ματιών.

Τα δάκρυα παράγονται στους δακρυϊκούς αδένες. Το υγρό αυτό λιπαίνει, καθαρίζει και προστατεύει τα μάτια.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το κάτω βλέφαρο έχει ελεύθερη άκρη που ακουμπά στην επιφάνεια του βολβού του ματιού σε όλο το μήκος του. Αυτό επιτρέπει την επαρκή επαφή με τον δακρυϊκό σάκο και παρέχει την ευκαιρία στις βλεφαρίδες να έχουν κατεύθυνση προς τα εμπρός, χωρίς να προσκρούουν στον βολβό του ματιού.

Το ελεύθερο άκρο του κάτω βλεφάρου συγκρατείται από το βολβό του ματιού, χωρίς να εκθέτει τον σκληρό χιτώνα ή να καλύπτει τον κερατοειδή (βρίσκεται ακριβώς μεταξύ του ορίου του κερατοειδούς και του σκληρού χιτώνα). Με τη σειρά του, το ελεύθερο άκρο του άνω βλεφάρου καλύπτει δύο χιλιοστά του κερατοειδούς.

1. Εκτρόπιο

Στην κατάσταση αυτή, το ελεύθερο άκρο του κάτω βλεφάρου είναι προς τα έξω, εκθέτοντας συχνά το δέρμα και τον βλεννογόνο του βλεφάρου. Η έκθεση του βλεννογόνου μπορεί να προκαλέσει οφθαλμικό ερεθισμό και κερατινοποίηση.

Υπάρχει ερυθρότητα του επιπεφυκότα, αίσθηση ξένου σώματος, υπερβολική δακρύρροια και προδιαθέτει σε λοιμώξεις στην επιφάνεια του οφθαλμού. Η κύρια αιτία του είναι η απώλεια της ελαστικότητας των ιστών (χαλάρωση του δέρματος) λόγω γήρανσης.

Μπορεί επίσης να προέρχεται από ουλές από τραύμα ή προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις. Μπορεί να είναι συνέπεια των τεχνητών δακρύων που χρησιμοποιούνται για το γλαύκωμα, της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο και των οφθαλμικών όγκων.

Η αρχική θεραπεία είναι η χρήση τεχνητών δακρύων, αλλά η οριστική διόρθωση είναι χειρουργική.

2. Εντρόπιο

Σε αυτές τις παλίνδρομες δυσμορφίες, το ελεύθερο άκρο του κάτω βλεφάρου στρέφεται προς τα μέσα. Έτσι, το δέρμα του βλεφάρου και οι βλεφαρίδες έρχονται σε άμεση επαφή με τον κερατοειδή και μπορούν να επανέλθουν στην αρχική τους θέση μόνο όταν το μάτι είναι ερμητικά κλειστό. Η επαφή των βλεφαρίδων με τον κερατοειδή μπορεί να δημιουργήσει από ενδοφθάλμιες λοιμώξεις μέχρι εκδορές ή έλκη του κερατοειδούς.

Τα αίτιά της ποικίλλουν και περιλαμβάνουν τα εξής:

• Δερματικές παθήσεις που οδηγούν σε χαλάρωση
• Δερματική αδυναμία λόγω ηλικίας
• Τραύμα που έχει προκαλέσει ουλές
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου
• Μυϊκή αδυναμία
• Ελαττώματα κερατοειδούς
• Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση
• Οφθαλμική λοίμωξη

Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με το εκτρόπιο (επιφορά, θολή όραση, ερυθρό μάτι, αίσθηση ξένου σώματος), αλλά συνδέεται σε μεγαλύτερο βαθμό με μείωση του οπτικού πεδίου και είναι πιο επιθετικό επειδή έχει άμεση επαφή με τον κερατοειδή. Αντιμετωπίζεται χειρουργικά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να ανακουφιστεί με ειδικές οφθαλμικές σταγόνες. Χρησιμοποιούνται επίσης ενέσεις μπότοξ.

3. Βλεφαρόπτωση και θέση των βλεφάρων

Η βλεφαρόπτωση αναφέρεται στη μείωση ή πτώση του άνω βλεφάρου κάτω από τη φυσιολογική του θέση. Ορίζεται από μια ασυμμετρία άνω των 2 χιλιοστών μεταξύ του ανοίγματος των δύο οφθαλμών ή μια κάθοδο άνω των 2 χιλιοστών του άνω βλεφάρου πάνω από τον βολβό του ματιού.

Από κλινική άποψη, το κύριο σύμπτωμα είναι η αδυναμία διατήρησης επαρκούς ανοίγματος του ματιού. Κατά συνέπεια, επηρεάζεται και το οπτικό πεδίο.

Η προέλευσή της μπορεί να είναι συγγενής ή επίκτητη. Στην πρώτη περίπτωση, μιλάμε για το σύνδρομο χαλαρών βλεφάρων. Στην επίκτητη μπορεί να οφείλεται σε χαλάρωση του δέρματος, οίδημα των βλεφάρων, όγκους στον οφθαλμικό κόγχο ή προβλήματα του μυϊκού συστήματος του οφθαλμού, όπως η μυασθένεια gravis ή ο ουσιώδης βλεφαρόσπασμος.

Η θεραπεία είναι μόνο χειρουργική και απαιτεί επέμβαση στους οφθαλμικούς μύες.

4. Δερματοχάλαση

Μεταξύ των διαφόρων προβλημάτων που επηρεάζουν τη θέση των βλεφάρων, έχουμε τη δερματοχάλαση. Πρόκειται για πλεονασμό και χαλάρωση του δέρματος των βλεφάρων, κυρίως στο άνω βλέφαρο, με συσσώρευση ρυτίδων και σακούλων λιπώδους ιστού.

Εκδηλώνεται ως διόγκωση του άνω βλεφάρου ή ως παρουσία πολλαπλών μικρών σακούλων στο κάτω βλέφαρο. Μπορεί να υπάρχουν αλλοιώσεις στο οπτικό πεδίο λόγω απόφραξης.

Οι περισσότεροι πάσχοντες είναι μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 60 ετών). Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει και γενετική συνιστώσα.

Η αντιμετώπισή της είναι χειρουργική, μέσω της βλεφαροπλαστικής. Οι σακούλες λίπους εκτέμνονται και ο πλεονάζων ιστός αφαιρείται.

5. Σύσπαση των βλεφάρων

Πρόκειται απλώς για μια ανώμαλη υψηλή θέση του άνω βλεφάρου ή χαμηλή θέση του κάτω βλεφάρου. Έτσι, ο βολβός του ματιού δεν καλύπτεται σωστά και εκτίθεται σε εξωτερικούς παράγοντες.

Οι κλινικές εκδηλώσεις εξαρτώνται από το ποιος παράγοντας έρχεται σε επαφή με το μάτι. Εκτός από την αισθητική αλλοίωση στην εναρμόνιση του προσώπου. Συνήθως υπάρχουν υποτροπιάζουσες οφθαλμικές λοιμώξεις και θολή όραση.

Τα αίτιά της ποικίλλουν και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Όγκοι (τερατώματα)
• Υψηλού βαθμού μυωπία
• Νόσος του θυρεοειδούς
• Χαλάρωση των ιστών
• Κατάπτωση στο μέγεθος των οστών του οφθαλμικού κόγχου

Η θεραπεία είναι μόνο χειρουργική.

Δυσλειτουργίες στη θέση των βλεφάρων και χειρουργική επέμβαση

Επειδή τα αίτια είναι τόσο ποικίλα και σχετίζονται κυρίως με τη γήρανση, οι δυσλειτουργίες δεν μπορούν να προληφθούν, αλλά μπορούν να αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό, σε περίπτωση ύποπτων συμπτωμάτων, να απευθυνθείτε σε οφθαλμίατρο.

Η διάγνωσή τους είναι απλή και μέσω οφθαλμολογικής εξέτασης. Η οριστική θεραπεία είναι χειρουργική.

Πραγματοποιείται με χειρουργική επέμβαση επανατοποθέτησης ή ανατομικής και λειτουργικής ανακατασκευής του βλεφάρου. Μπορεί να πραγματοποιηθεί εξωτερικά (μέσω του δέρματος) ή εσωτερικά (μέσω του επιπεφυκότα). Αυτή η χειρουργική επέμβαση δεν απαιτεί νοσηλεία και δίνει λίγες επιπλοκές.