Νέο πειραματικό εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος

Τα εμβόλια κατά του καρκίνου είναι το μέλλον της ιατρικής. Αλλά δεν λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως αυτά που ήδη γνωρίζουμε. Θα σας τα πούμε όλα.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από γιατρό Leonardo Biolatto.

Τελευταία ενημέρωση: 19 Ιουνίου, 2023

Ο καρκίνος του παγκρέατος στην ποικιλία του αδενοκαρκινώματος του πόρου είναι σχεδόν πάντα θανατηφόρος. Εκτιμάται ότι προκαλεί το θάνατο στο 88% των διαγνωσμένων ασθενών. Αυτή τη στιγμή είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες και η έβδομη παγκοσμίως. Αλλά μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιατρική επανάσταση με την ανάπτυξη ενός εμβολίου για τον καρκίνο του παγκρέατος που θα μπορούσε να βελτιώσει τη θεραπεία.

Το Κέντρο David M. Rubenstein του Memorial Sloan Kettering για την έρευνα του καρκίνου του παγκρέατος δημοσίευσε έρευνα στο περιοδικό Nature που είναι ελπιδοφόρα. Οι ερευνητές δοκίμασαν ένα εμβόλιο με τη χρήση τεχνολογίας mRNA σε 16 ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος και πέτυχαν επιτυχή ανταπόκριση στους μισούς από τους συμμετέχοντες.

Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ήδη ένα εμβόλιο για την εξάλειψη του καρκίνου του παγκρέατος; Όχι ακόμη. Τα εμβόλια κατά του καρκίνου λειτουργούν διαφορετικά από τα κλασικά εμβόλια που ήδη γνωρίζουμε. Ωστόσο, αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να αποτελέσει δραματική αλλαγή στη θνησιμότητα από αυτό το νεόπλασμα.

Τι είναι το εμβόλιο κατά του καρκίνου;

Όταν σκεφτόμαστε τα εμβόλια, φανταζόμαστε ένα φιαλίδιο που μας χορηγείται με ένεση πριν αρρωστήσουμε. Για παράδειγμα, δίνουμε στα παιδιά το λεγόμενο “τριπλό ιικό” εμβόλιο, ώστε να μην αναπτύξουν ιλαρά, ερυθρά ή παρωτίτιδα ή ώστε, αν μολυνθούν, να έχουν μόνο μια ήπια μορφή αυτών των ασθενειών.

Τα εμβόλια κατά του καρκίνου, αντίθετα, χορηγούνται όταν το νεόπλασμα έχει ήδη ανιχνευθεί στον ασθενή. Δεν είναι προληπτικά, αλλά αποσκοπούν στη βελτίωση της αντίδρασης του οργανισμού στην παθολογία.

Έχουν τρεις στόχους:

• Να σταματήσουν την εξάπλωση του όγκου σε άλλους ιστούς.
• Να βοηθήσουν στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων που προσβάλλονται από χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
• Να αποτρέψουν την υποτροπή κατά τους μήνες ή τα χρόνια που ακολουθούν.

Η αναζήτηση ενός εμβολίου για τον καρκίνο του παγκρέατος δεν είναι η μόνη έρευνα που διεξάγεται προς αυτή την κατεύθυνση. Διάφορες ομάδες εργασίας αναπτύσσουν εμβολιασμούς για άλλες νεοπλασίες:

• Για τον μεταστατικό καρκίνο του προστάτη: Το εμβόλιο που ονομάζεται sipuleucel-T εξετάζεται για ασθενείς που ήδη υποφέρουν από την εξάπλωση του καρκίνου του προστάτη τους. Το εμβόλιο θα μπορούσε να αυξήσει τα χρόνια επιβίωσης.
• BCG για τον πρώιμο καρκίνο της ουροδόχου κύστης: Το διάσημο εμβόλιο BCG κατά της φυματίωσης θα μπορούσε να βελτιώσει την πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Εισάγεται στο όργανο, με καθετήρα, και ενεργοποιεί μια ανοσολογική απόκριση που καταλήγει να επιτίθεται στα κακοήθη κύτταρα.
• Κατά του μελανώματος: Το εμβόλιο αυτό προέρχεται από έναν ιό που έχει αποδείξει την ικανότητά του να καταστρέφει από μόνος του τα καρκινικά κύτταρα. Το εμβόλιο T-VEC εκμεταλλεύεται αυτόν τον ιό, τον τροποποιεί γενετικά και τον προετοιμάζει σε ένα φιαλίδιο για να χορηγηθεί στους ασθενείς.

Το εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος έχει σχεδιαστεί με την τεχνολογία mRNA. Πρόκειται για την ίδια τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε για την ανοσοποίηση κατά του COVID-19.

Το εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος: πώς λειτουργεί;

Σύμφωνα με τους ερευνητές στη δημοσίευση Nature, το εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος χρησιμοποιεί αγγελιοφόρο RNA ή mRNA. Το μόριο αυτό εμπλέκεται στην παραγωγή ουσιών στο εσωτερικό των κυττάρων. Είναι αυτό που μεταφέρει το μήνυμα για το τι πρέπει ή δεν πρέπει να παραχθεί.

Εκμεταλλευόμενοι αυτό το χαρακτηριστικό, αυτό που έκαναν στο εργαστήριο ήταν το εξής:

1. Απομόνωσαν ορισμένες πρωτεΐνες που υπήρχαν σε όγκους που είχαν αφαιρεθεί από ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος. Συγκεκριμένα, αναζήτησαν πρωτεΐνες που είναι χαρακτηριστικές αυτών των όγκων, δηλαδή αυτές που δεν βρίσκονται αλλού.
2. Με αυτές τις πληροφορίες, δημιουργήθηκε αγγελιοφόρο RNA το οποίο ήταν σε θέση να παράγει παρόμοιες πρωτεΐνες όταν εισήχθη σε ένα κύτταρο. Οι νέες πρωτεΐνες, οι οποίες είναι παρόμοιες αλλά όχι πανομοιότυπες με εκείνες του όγκου, ονομάζονται νεοαντιγόνα.
3. Το εμβόλιο με αυτό το αγγελιοφόρο RNA κατασκευάστηκε, προσθέτοντας ουσίες που εξασφάλιζαν τη σταθερότητα της ένωσης και την άφιξή της στα κύτταρα.

Μόλις ολοκληρώθηκε η εργαστηριακή φάση, το εμβόλιο χορηγήθηκε στους ασθενείς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, 16 εθελοντές έλαβαν, εκτός από το φιαλίδιο, μια θεραπεία με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα και χημειοθεραπεία μετά τη χειρουργική τους επέμβαση.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα; Λοιπόν, οι μισοί από τους συμμετέχοντες ανταποκρίθηκαν θετικά στα νεοαντιγόνα. Δηλαδή, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού τους συστήματος διεγέρθηκαν, έγιναν πιο ενεργά και πολέμησαν άλλα κακοήθη κύτταρα που είχαν παραμείνει. Επιπλέον, φαίνεται ότι απέτρεψαν την υποτροπή και την επανεμφάνιση του όγκου μεσοπρόθεσμα.

Τι σημαίνει αυτή η ανακάλυψη;

Ένα εμβόλιο κατά του καρκίνου του παγκρέατος θα αποτελούσε αλλαγή κατεύθυνσης στη θεραπεία αυτής της νόσου. Όπως αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση του ερευνητικού ιδρύματος, χρειάζεται ακόμη περαιτέρω έρευνα, επειδή οι μισοί ασθενείς δεν ανταποκρίθηκαν στα νεοαντιγόνα.

Παρ’ όλα αυτά, βρισκόμαστε στο δρόμο προς μια ιατρική επανάσταση με την τεχνική mRNA. Η μείωση των υποτροπών στην ογκολογία είναι ζωτικής σημασίας. Πολλοί άνθρωποι ξεπερνούν την πρώτη θεραπεία με επιτυχία, αλλά, αμέσως μετά, επιστρέφουν στο γιατρό με παρόμοια συμπτώματα και λαμβάνουν ξανά την ίδια διάγνωση.

Αυτή η έρευνα βρίσκεται μόλις στη φάση 1 της ανάπτυξης του εμβολίου. Και αυτή η φάση ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019. Δεν υπάρχουν γρήγορες διαδρομές σε αυτόν τον τομέα της επιστήμης.

Εν τω μεταξύ, είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε έναν γαστρεντερολόγο εάν εμφανίσετε ύποπτα συμπτώματα στο πεπτικό σύστημα. Η ανίχνευση του καρκίνου του παγκρέατος είναι δύσκολη, αλλά αν γίνει έγκαιρα αλλάζει δραματικά την πρόγνωση.