Προγναθισμός της κάτω γνάθου: Τι είναι και πώς διορθώνεται;

Ο προγναθισμός της κάτω γνάθου είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει τις στοματικές λειτουργίες και την εμφάνιση του προσώπου. Θα σας πούμε τι είναι και πώς να το διορθώσετε εδώ.

Υπάρχουν διάφορες καταστάσεις και διαταραχές που μπορούν να επηρεάσουν το δάγκωμα των ανθρώπων και την αρμονία του χαμόγελου και του προσώπου τους. Ο προγναθισμός της κάτω γνάθου είναι μία από αυτές τις μεταβολές. Τι είναι; Ποιες είναι οι κύριες αιτίες του;

Είναι μια κατάσταση όπου η κάτω γνάθος είναι πολύ μεγάλη ή πολύ μπροστά σε σχέση με την άνω γνάθο. Η γνάθος προεξέχει και επηρεάζει τη σύγκλειση και την αισθητική του προσώπου. Θα σας πούμε περισσότερα γι’ αυτό.

Τι είναι ο προγναθισμός της κάτω γνάθου;

Αυτή η διαταραχή είναι επίσης γνωστή ως “σκελετική δυσμορφία τάξης ΙΙΙ”. Όπως σας έχουμε ήδη πει, πρόκειται για την προέκταση ή την προβολή της κάτω γνάθου προς τα εμπρός. Αυτή η προεξοχή έχει ως αποτέλεσμα το πηγούνι να προεξέχει υπερβολικά και αισθητά στο πρόσωπο. Συχνά, αυτό οφείλεται στην υπερβολική ανάπτυξη της κάτω γνάθου.

Ωστόσο, μπορεί επίσης να προκληθεί από την έλλειψη ανάπτυξης του άνω οστού που βρίσκεται πολύ πιο πίσω. Έτσι, τα άνω και τα κάτω δόντια δεν μπορούν να συσχετιστούν σωστά.

Αίτια του προγναθισμού της κάτω γνάθου

Η συνηθέστερη προέλευση του προγναθισμού είναι συνήθως γενετική και κληρονομική. Είναι σύνηθες τα άτομα που γεννιούνται με μεγαλύτερη κάτω γνάθο να έχουν συγγενείς με το ίδιο πρόβλημα.

Επομένως, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, είναι σημαντικό να πηγαίνουν τα παιδιά στον οδοντίατρο και τον ορθοδοντικό σε μικρή ηλικία. Με αυτόν τον τρόπο, θα είναι δυνατή η ανίχνευση του προβλήματος προκειμένου να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν εξωτερικές καταστάσεις που μπορεί να ευνοήσουν την εμφάνιση αυτής της πάθησης. Η πρόωρη απώλεια των πρώτων δοντιών είναι ένα παράδειγμα. Η υπερτροφία των αμυγδαλών ή των αδενοειδών και η αναπνοή από το στόμα είναι άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης προγναθισμού.

Μερικές φορές μπορεί επίσης να αποτελεί σύμπτωμα άλλων συστηματικών ασθενειών. Η ακρομεγαλία, για παράδειγμα, είναι μια διαταραχή κατά την οποία υπάρχει υπερβολική παραγωγή αυξητικής ορμόνης και η γνάθος είναι συνήθως μεγαλύτερη.

Οι ασθενείς με σύνδρομο Down και άλλες σπανιότερες διαταραχές, όπως το σύνδρομο Crouzon, το σύνδρομο nevus και καταστάσεις όπως η ακροδυσόστωση, εμφανίζουν επίσης προγναθισμό.

Συμπτώματα

Το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του προγναθισμού είναι το προεξέχον πηγούνι. Όμως η διαταραχή αυτή δημιουργεί και διάφορα άλλα συμπτώματα, όπως τα ακόλουθα:

• Δυσκαμψία: Η λανθασμένη σχέση των γνάθων μεταξύ τους επηρεάζει το δάγκωμα και τη θέση των δοντιών στο στόμα. Τα δόντια του κάτω τόξου κλείνουν έξω και μπροστά από τα πάνω δόντια. Μερικές φορές μπορεί να δημιουργηθεί ένα ανοιχτό δάγκωμα όταν ο ασθενής δεν καταφέρνει να κλείσει.
• Αλλοίωση των στοματικών λειτουργιών: Ο ασθενής με προγναθισμό της κάτω γνάθου έχει προβλήματα κατά το δάγκωμα, τη μάσηση, το φαγητό και την ομιλία. Τα προβλήματα άρθρωσης, όπως το ψεύδισμα, τείνουν να είναι συχνά.
• Προβλήματα στην κροταφογναθική άρθρωση.
• Συχνοί πονοκέφαλοι.
• Αισθητικά προβλήματα: Ένα έντονο πηγούνι μπορεί να αποτελεί ενόχληση για ορισμένους ανθρώπους που δεν αισθάνονται άνετα με την εμφάνισή τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα ανασφάλειας, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολίες στις σχέσεις με τους άλλους.

Πώς διαγιγνώσκεται ο προγναθισμός της κάτω γνάθου;

Η διάγνωση του προγναθισμού της κάτω γνάθου γίνεται συνήθως από τον οδοντίατρο και επιβεβαιώνεται από έναν ορθοδοντικό. Όταν ο γενικός οδοντίατρος ανακαλύπτει ενδείξεις αυτής της πάθησης, κάνει την κατάλληλη παραπομπή στον ειδικό για την επίλυση του προβλήματος.

Η φυσική εξέταση και τα στοιχεία του κλινικού ιστορικού -όπως το οικογενειακό ιστορικό και ορισμένες συνήθειες του στόματος- είναι σημαντικά για την κατάληξη στη διάγνωση. Όμως και άλλα μέσα είναι απαραίτητα για να βοηθήσουν τον επαγγελματία να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.

Οι οδοντιατρικές και κρανιακές ακτινογραφίες, όπως η ορθοπαντομογραφία και η κεφαλομετρία, συμβάλλουν στη μελέτη του προβλήματος. Οι ενδοστοματικές και εξωστοματικές φωτογραφίες παρέχουν επίσης πολύτιμες πληροφορίες.

Τα αποτυπώματα δαγκώματος και η λήψη εκμαγείου μελέτης ολοκληρώνουν τη διαγνωστική διαδικασία. Από αυτό, ο γιατρός μπορεί να σχεδιάσει την καταλληλότερη θεραπεία για κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Εάν ο προγναθισμός της κάτω γνάθου οφείλεται σε υποκείμενη πάθηση, ο οδοντίατρος μπορεί να προτείνει έγκαιρη θεραπεία για την πάθηση αυτή με τον κατάλληλο ειδικό.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Οι θεραπευτικές εναλλακτικές λύσεις κατά την αντιμετώπιση ενός προβλήματος σύγκλεισης σκελετικής τάξης ΙΙΙ εξαρτώνται από την ηλικία του ασθενούς. Δεν είναι ίδια η αντιμετώπισή του σε ένα παιδί ή έναν έφηβο -του οποίου τα οστά δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους- με εκείνη ενός ενήλικα που έχει ήδη ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία διαμόρφωσης.

Είναι λιγότερο επεμβατική και πιο συντηρητική όταν η θεραπεία πραγματοποιείται κατά την παιδική ηλικία. Επιπλέον, αποφεύγεται η παράταση των συμπτωμάτων αυτής της κατάστασης και των λειτουργικών, αισθητικών και ψυχολογικών επιπτώσεών της με την πάροδο του χρόνου.

Για το λόγο αυτό, συνιστάται να πηγαίνουν τα παιδιά στον οδοντίατρο από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους και να έχουν συμβούλιο με τον ορθοδοντικό μεταξύ 6 και 7 ετών, ή νωρίτερα αν το προτείνει ο οδοντίατρος, για αξιολόγηση του δαγκώματος.

Η έναρξη της θεραπείας στην παιδική ηλικία, μόλις εντοπιστούν τα πρώτα σημάδια, είναι πολύ πιο ωφέλιμη. Θα πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι υπάρχουν και θεραπευτικές εναλλακτικές λύσεις για τους ενήλικες. Εδώ σας λέμε πώς να λύσετε το πρόβλημα και στις δύο ηλικιακές ομάδες.

Θεραπεία του προγναθισμού της κάτω γνάθου στα παιδιά

Κατά την παιδική και εφηβική ηλικία είναι δυνατόν να διορθωθεί η αυξημένη ανάπτυξη των γνάθων. Σε αυτό το στάδιο είναι δυνατόν να εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι ο σχηματισμός των οστών είναι ακόμη ενεργός. Έτσι προωθείται η πρόοδος της άνω γνάθου ή επιβραδύνεται η πρόοδος της κάτω γνάθου προς αναζήτηση μιας αρμονικής σχέσης.

Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται η διακεκριμένη ορθοδοντική, μια διαδικασία που δρα στην ανάπτυξη των οστικών βάσεων σε πολύ μικρή ηλικία. Στην περίπτωση του προγναθισμού της κάτω γνάθου, χρησιμοποιούνται συσκευές διαστολής για την τόνωση της ανάπτυξης της άνω γνάθου.

Επίσης, σιδεράκια για το πηγούνι και ορθοδοντικές μάσκες που επιβραδύνουν την ανάπτυξη της γνάθου. Αφού πραγματοποιηθούν αυτές οι διαδικασίες, μπορεί να χρειαστεί να συμπληρωθεί με διορθωτική ορθοδοντική θεραπεία για τη βελτίωση της οδοντικής ευθυγράμμισης. Όταν τα οστά βρίσκονται στη σωστή θέση, η κακή θέση των δοντιών διορθώνεται για να επιτευχθεί ένα καλό αποτέλεσμα.

Θεραπεία του προγναθισμού της κάτω γνάθου σε ενήλικες ασθενείς

Στην περίπτωση των ενήλικων ασθενών, στους οποίους η ανάπτυξη των οστών έχει ήδη ολοκληρωθεί και ο προγναθισμός της κάτω γνάθου έχει ήδη εδραιωθεί, η θεραπεία είναι πιο σύνθετη. Εάν αυτή είναι η περίπτωσή σας, δεν πρέπει να αποθαρρύνεστε, διότι είναι δυνατόν να επιτύχετε καλά αποτελέσματα.

Σε ήπιες περιπτώσεις μπορείτε να επιλέξετε ορθοδοντική θεραπεία για τη διόρθωση της κακής ευθυγράμμισης των δοντιών. Αυτό μπορεί να βελτιώσει το δάγκωμα, την εμφάνιση του χαμόγελου και τη σχέση των άνω και κάτω στοιχείων. Ωστόσο, δεν αλλάζει την εμφάνιση του προσώπου και δεν ενδείκνυται πάντα.

Σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όταν τα λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα είναι πολύ εμφανή, είναι απαραίτητο να συνδυαστεί η ορθοδοντική θεραπεία με την ορθογναθική χειρουργική.

Η τελευταία είναι ένα είδος γναθοπροσωπικής χειρουργικής που επιτρέπει την αποκατάσταση της συμμετρίας και της αρμονίας στο πρόσωπο, τοποθετώντας τα οστά των γνάθων στη θέση τους.

Ορθογναθική χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση του προγναθισμού της κάτω γνάθου

Πριν ο ασθενής υποβληθεί σε μια τέτοια επέμβαση, είναι απαραίτητες διάφορες μορφολογικές και αισθητικές μελέτες με ακτινογραφίες και φωτογραφίες. Αυτό βοηθά στον προγραμματισμό, στην εξέταση των πτυχών που πρέπει να διορθωθούν και στον καθορισμό των καταλληλότερων τεχνικών.

Επιτρέπει επίσης στον ασθενή να δει το πιθανό αποτέλεσμα, γεγονός που τον διευκολύνει να αποδεχθεί την αλλαγή και να διαλύσει τις σχετικές αμφιβολίες και φόβους πριν από την επέμβαση. Σε κάθε περίπτωση, πριν από αυτό, είναι απαραίτητο να φορέσει ορθοδοντικές συσκεύες για ένα χρονικό διάστημα.

Αυτό καθιστά τη στοματική κατάσταση πιο ευνοϊκή για την επέμβαση. Συγκεκριμένα, τα δόντια τοποθετούνται στις πιο κατάλληλες περιοχές.

Η επέμβαση πραγματοποιείται σε χειρουργείο και υπό γενική αναισθησία, οπότε απαιτεί νοσηλεία. Πραγματοποιείται από διεπιστημονική ομάδα, στην οποία ο γναθοπροσωπικός χειρουργός διαδραματίζει βασικό ρόλο. Η διάρκεια της επέμβασης μπορεί να διαρκέσει περίπου 2 ώρες, αν και αυτό εξαρτάται από την πολυπλοκότητα της περίπτωσης.

Η διαδικασία γίνεται μέσω της στοματικής κοιλότητας, οπότε δεν θα υπάρχει ορατή ουλή στο πρόσωπο. Ανάλογα με τον τύπο του προγναθισμού της κάτω γνάθου του ασθενούς, θα κινητοποιηθεί η άνω γνάθος, η κάτω γνάθος ή και τα δύο οστά.

Ο χειρουργός πραγματοποιεί οστεοτομία της άνω γνάθου, η οποία συνίσταται στο σπάσιμο και την τοποθέτησή της προς τα πίσω. Εάν είναι απαραίτητο, αφαιρείται η περίσσεια του οστού. Και για να διατηρηθούν τα δύο οστικά τεμάχια μαζί, στερεώνονται με πλάκες και τιτανίου.

Αυτό το είδος χειρουργικής επέμβασης μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του ασθενούς. Στην περίπτωση των κοριτσιών, αυτό συμβαίνει συνήθως γύρω στην ηλικία των 16 ετών- στα αγόρια, μεταξύ 17 και 18 ετών. Εν πάση περιπτώσει, αυτό εξαρτάται από κάθε συγκεκριμένο άτομο.

Τι συμβαίνει μετά τη διορθωτική χειρουργική επέμβαση της γνάθου;

Μετά την επέμβαση είναι απαραίτητο να ακολουθηθούν ορισμένα μέτρα για να ευνοηθεί η αποκατάσταση των ιστών και να αποφευχθούν επιπλοκές. Θα είναι απαραίτητο να ακολουθηθεί μια δίαιτα σε υγρή μορφή και στη συνέχεια μια μαλακή δίαιτα για να αποφευχθεί η κινητοποίηση της γνάθου κατά την επούλωση.

Ο χειρουργός θα συνταγογραφήσει φάρμακα για τον πόνο και για την αποφυγή λοιμώξεων. Θα προτείνει επίσης ξεκούραση για 1 έως 3 εβδομάδες. Δεν συνιστάται να καταπονείστε, να ασκείστε ή να καπνίζετε.

Μόλις περάσει ο χρόνος ανάρρωσης, μπορεί να χρειαστεί να επιστρέψετε στα σιδεράκια για ένα χρονικό διάστημα. Με τα σιδεράκια, τα δόντια μπορούν να τοποθετηθούν στη σωστή θέση για να επιτευχθεί το επιθυμητό χαμόγελο.

Μπορεί να προληφθεί ο προγναθισμός της κάτω γνάθου;

Όταν ο προγναθισμός της κάτω γνάθου οφείλεται σε κληρονομικά ή γενετικά ζητήματα ή αποτελεί μέρος ενός συνδρόμου, δεν είναι δυνατόν να προληφθεί. Είναι όμως δυνατόν να δράσουμε στους εξωτερικούς παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση αυτής της διαταραχής.

Οι γονείς, για παράδειγμα, παίζουν θεμελιώδη ρόλο στη φροντίδα του στόματος των παιδιών τους και έτσι αποφεύγεται η απώλεια των πρώτων δοντιών πριν από την ώρα τους. Η ανίχνευση και ο έλεγχος επιβλαβών συνηθειών (όπως η αναπνοή από το στόμα) και η έγκαιρη αναζήτηση λύσης αποτελεί επίσης μέρος της πρόληψης.

Οι πρώιμες και συχνές οδοντιατρικές εξετάσεις καθιστούν επίσης δυνατή την έγκαιρη ανίχνευση τυχόν προβλημάτων στο στόμα, ακόμη και όταν όλα φαίνονται να πηγαίνουν καλά. Η επίσκεψη στον οδοντίατρο είναι μια απλή αλλά θεμελιώδης ενέργεια για την αποφυγή μεγάλων προβλημάτων στο μέλλον.