Χαρακτηριστικά, τύποι, και η λειτουργία των λιπιδίων

Η λειτουργία των λιπιδίων παίζει σημαντικό ρόλο στο σώμα μας. Δε βρίσκονται εκεί μόνο ως απόθεμα ενέργειας αλλά παρεμβαίνουν και στη μεταφορά ορισμένων θρεπτικών ουσιών. Πώς τα κατηγοριοποιούμε λοιπόν;

Η λειτουργία των λιπιδίων είναι σημαντική καθώς επηρεάζει τη συνολική υγεία. Δεν αποτελούν αποθέματα ενέργειας για το σώμα μόνο, αλλά παρεμβαίνουν και σε άλλες απαραίτητες διεργασίες όπως στη μεταφορά θρεπτικών ουσιών και τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Αυτές οι ουσίες ποικίλουν και προέρχονται από διάφορες πηγές. Για την ακρίβεια, είναι γνωστές για τον ρόλο τους στη θρέψη των ζωντανών οργανισμών. Ο λόγος είναι πως αποτελούν το κλειδί για την αφομοίωση των βιταμινών και τη βέλτιστη λειτουργία του μεταβολισμού.

Τι ακριβώς είναι τα λιπίδια; Ποια είναι η λειτουργία τους; Ίσως τα έχετε ακουστά στο πλαίσιο της υγείας και της διατροφής και ίσως να θέλετε να τα κατανοήσετε καλύτερα. Θα σας πούμε περισσότερα στη συνέχεια.

Ποια είναι η λειτουργία των λιπιδίων

Τα λιπίδια είναι μια ομάδα βιολογικών μορίων τα οποία παρεμβαίνουν σε σχετικές διεργασίες του σώματος. Ειδικότερα, αποτελούν μέρος της κυτταρικής μεμβράνης και τη βάση για την παραγωγή ορμονών. Πάνω απ’ όλα, είναι υπεύθυνα για την αποθήκευση ενέργειας.

Επιπλέον, συντίθενται από άνθρακα και υδρογόνο, και περιέχουν θείο, άζωτο, και φώσφορο. Σε κάθε περίπτωση, το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι πως είναι υδατοδιαλυτά και αποτελούν ένα από τα κύρια αποθέματα ενέργειας του σώματος.

Ο όρος “λιπίδιο” χρησιμοποιείται συχνά στην αναφορά του “λίπους”, όμως δεν είναι όλα τα λιπίδια λίπη. Ωστόσο, όλα τα λίπη είναι λιπίδια. Έτσι, υπάρχουν διάφοροι τύποι λιπιδίων και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τις ιδιότητες και τις λειτουργίες τους.

Τύποι λιπιδίων

Όπως αναφέρει λεπτομερώς το άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Biochimica et Biophysica Acta, ο όρος “λιπίδια” ομαδοποιεί διάφορα συμπλέγματα με συναφείς βιολογικές λειτουργίες. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να καταλάβουμε την κατηγοριοποίησή τους. Ποιοι τύποι λιπιδίων υπάρχουν;

Φωσφολιπίδια

Δημιουργούνται από αλυσίδες λιπαρών οξέων, φωσφορικού άλατος, και γλυκερόλης. Σχηματίζουν υδροφοβικές δομές, δηλαδή απωθούν το νερό. Η πιο σημαντική λειτουργία τους είναι ο σχηματισμός κυτταρικών μεμβρανών.

Επιπλέον, εκτελούν και άλλες λειτουργίες, όπως την πέψη άλλων λιπαρών στο λεπτό έντερο. Το σώμα είναι ικανό να παράγει όλα τα φωσφολιπίδια που χρειάζεται από μόνο του.

Χοληστερίνη

Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό μόριο του σώματος. Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν πολλοί, δεν είναι πάντα κακή και είναι μέρος των κυτταρικών μεμβρανών. Επιπροσθέτως, είναι ο πρόδρομος διαφορετικών ουσιών, όπως ορισμένων βιταμινών και ορμονών όπως τα στεροειδή.

Έτσι, ορισμένη ποσότητα χοληστερίνης είναι απαραίτητη για να λειτουργεί σωστά το σώμα. Ωστόσο, μεγάλη ποσότητα μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση στα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό μπορεί να γίνει πρόβλημα επειδή υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για καρδιακές προσβολές ή ισχαιμικά προβλήματα όταν φράζουν τα αγγεία.

Γλυκολιπίδια

Αυτά τα λίπη περιέχουν και μόρια ζάχαρης στη δομή τους. Η σπουδαιότερη λειτουργία τους αφορά το ανοσοποιητικό σύστημα. Καταλαμβάνουν το εξωτερικό τμήμα της κυτταρικής μεμβράνης και δρουν ως σήμα γι’ αυτή.

Τριγλυκερίδια

Αυτά δημιουργούνται από λίπη και αλκοόλη. Ειδικότερα, είναι μόρια στα οποία μετατρέπονται τα πλεονάσματα ενέργειας ή σακχάρων. Δηλαδή παράγουν αποθέματα ενέργειας.

Όπως με τη χοληστερίνη, μια υπερβολική ποσότητα τριγλυκεριδίων μπορεί να συσσωρευτεί στα αιμοφόρα αγγεία και στο υπόλοιπο σώμα. Γι’ αυτό τα υψηλά επίπεδα μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας.

Στεροειδή

Αυτά είναι μόρια που φτιάχνονται από χοληστερίνη και ορμόνες. Ορισμένα παραδείγματα είναι η τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα. Επιπλέον, για να τα συνθέσει το σώμα απαιτείται χοληστερίνη. Εκτελούν ρυθμιστικές λειτουργίες.

Ποια είναι η λειτουργία των λιπιδίων στο σώμα;

Ανάλογα με τον τύπο, τα λιπίδια εκτελούν σημαντικές σωματικές λειτουργίες. Σύμφωνα με μια δημοσίευση στο Molecular Biology of the Cell, πρόκειται για δομικές λειτουργίες ή λειτουργίες μετάδοσης σημάτων. Θα δούμε τις πιο σημαντικές στη συνέχεια.

Το απόθεμα ενέργειας είναι η κύρια λειτουργία των λιπιδίων

Η κύρια λειτουργία αυτής της ουσίας είναι να δρα ως απόθεμα ενέργειας. Ένα γραμμάριο λίπους μπορεί να δώσει 9 χιλιοθερμίδες στο σώμα. Όταν ένα άτομο έχει περίσσια ποσότητα σακχάρων, αυτές αποθηκεύονται με τη μορφή αποθεμάτων λίπους. Θα χρησιμοποιηθούν όταν υπάρχει έλλειψη σε άλλες πηγές ενέργειας, όπως οι υδατάνθρακες.

Σχηματισμός δομών

Ορισμένα λιπίδια σχηματίζουν σημαντικές δομές. Οι κυτταρικές μεμβράνες είναι το πιο σημαντικό παράδειγμα. Φτιάχνονται από έναν συγκεκριμένο τύπο λιπιδίου, και αυτές με τη σειρά τους είναι σημαντικές στον σχηματισμό και την προστασία του κυττάρου.

Μία λειτουργία των λιπιδίων είναι η επικοινωνία των κυττάρων

Τα κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους μέσα από διαφορετικές ουσίες που δρουν ως σήματα, όπως είναι οι βιταμίνες, οι ορμόνες, και τα γλυκολιπίδια. Η λειτουργία τους είναι να ρυθμίζουν διάφορες εκκρίσεις και αποκρίσεις του σώματος.

Η μεταφορά είναι ακόμη μια λειτουργία των λιπιδίων

Υπάρχουν λιπίδια που δρουν ως διαβιβαστές για άλλες ουσίες μέσα στο σώμα, όπως οι θρεπτικές ουσίες. Γενικά, αυτή η λειτουργία εκτελείται σε συνδυασμό με τα οξέα της χολής και τις λιποπρωτεΐνες.

Ρύθμιση της θερμοκρασίας

Τα αποθέματα λίπους που συσσωρεύονται κάτω από το δέρμα και γύρω από τα όργανα, δρουν ως προστασία από το κρύο. Το λίπος παγιδεύει τη ζέστη και έτσι διατηρεί ζεστό το σώμα.

Τελικές σημειώσεις για τη λειτουργία των λιπιδίων

Οι τύποι και οι λειτουργίες των λιπιδίων ποικίλουν και είναι περίπλοκες, αν και γενικά, αυτές οι οργανικές ενώσεις είναι απαραίτητες για τη ζωή. Επίσης, μέχρις ενός σημείου, είναι καθοριστικές για τη σωστή λειτουργία του σώματος. Όμως, κάποιες από αυτές είναι βλαβερές σε υπερβολικές ποσότητες.

Όπως βλέπετε, θα πρέπει να προσπαθήσετε να υιοθετήσετε και να διατηρήσετε υγιεινές συνήθειες, ειδικά σε ό,τι αφορά το φαγητό. Επίσης, να κάνετε συχνούς ιατρικούς ελέγχους. Θα πρέπει να ακολουθείτε ιατρική θεραπεία αν τα επίπεδα δεν είναι φυσιολογικά.