Αποδοχή και παραίτηση: Ποια είναι η διαφορά τους;

Η αποδοχή συνεπάγεται μια εμπειρία μάθησης. Η παραίτηση μας εμποδίζει να αξιοποιήσουμε μια περίσταση και να μεταμορφωθούμε με θετικό τρόπο. Μάθετε περισσότερα σε αυτό το άρθρο.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Maria Fatima Seppi Vinuales.

Τελευταία ενημέρωση: 30 Ιανουαρίου, 2023

Η αποδοχή και η παραίτηση έχουν σαφείς διαφορές, αν και ορισμένοι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν ότι είναι το ίδιο πράγμα. Πρώτα απ’ όλα, η αποδοχή μας αφήνει ανοιχτούς στη δυνατότητα να αλλάξουμε τον τρόπο που αισθανόμαστε για μια κατάσταση.

Από την άλλη πλευρά, η παραίτηση -αν και αποτελεί επίσης διέξοδο- μας αφήνει παγιδευμένους σε έναν φαύλο κύκλο. Γιατί, λοιπόν, η μία στάση είναι πιο υγιής από την άλλη; Ας ρίξουμε μια ματιά.

Αποδοχή και παραίτηση

Τόσο η αποδοχή όσο και η παραίτηση εκδηλώνονται σε σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές. Ωστόσο, η παραίτηση μας αφήνει μια πικρή γεύση στο στόμα, μια ηττοπαθή στάση ή την αίσθηση ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από το να αποδεχτούμε ότι τα πράγματα είναι όπως είναι.

Αντίθετα, η αποδοχή μας οδηγεί στο να κατανοήσουμε ότι μια κατάσταση παρουσιάζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αλλά μας καλεί να σκεφτούμε ποια αλλαγή μπορούμε να ενεργοποιήσουμε στον εαυτό μας για να την αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο τρόπο.

Επομένως, αναλαμβάνουμε έναν ενεργό ρόλο προσανατολισμένο σε μια προσωπική μεταμόρφωση όταν αποδεχόμαστε κάτι. Αυτό μας καθιστά ενεργούς συμμετέχοντες και παράγοντες και επίσης μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα. Με άλλα λόγια, εμπλεκόμαστε στην αλλαγή όταν αποδεχόμαστε κάτι. Ομοίως, η αποδοχή είναι ένας τρόπος να γυρίσουμε σελίδα, αφού περιλαμβάνει μια διαδικασία με διαφορετικά συναισθήματα.

Αυτό μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε ότι κάναμε ό,τι μπορούσαμε και ότι άλλες πτυχές απλώς ξέφυγαν από τον έλεγχό μας. Μας φέρνει αντιμέτωπους με τις περιστάσεις και μας επιτρέπει να αποφύγουμε την αυτοεξαπάτηση ή τον αυτο-πόνο.

Ωστόσο, η παραίτηση μας οδηγεί στην ίδια κατάσταση ξανά και ξανά, αφού συχνά μας οδηγεί στο να ευχόμαστε να μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα. Τότε μένουμε με την ιδέα ότι κάτι εξακολουθεί να εκκρεμεί. Μερικές φορές μάλιστα αναλαμβάνουμε το ρόλο του θύματος πιστεύοντας πράγματα όπως “δεν εξαρτάται από εμένα” ή “δεν ήμουν εγώ αυτός που πήρε αυτή την απόφαση”. Τέλος, η παραίτηση μας εμποδίζει να εργαστούμε πάνω στα συναισθήματά μας, αφού αρνούμαστε την πραγματικότητα.

Αποδοχή και παραίτηση: Οι κύριες διαφορές

Έχοντας αυτά υπόψη, ας ανακεφαλαιώσουμε τις κύριες διαφορές μεταξύ αυτών των δύο εννοιών:

• Ο ρόλος: Ενώ η αποδοχή μας καλεί να “πάρουμε τον έλεγχο” της κατάστασης, η παραίτηση μας αφήνει ακινητοποιημένους. Με την αποδοχή, μπορούμε να αναζητήσουμε λύσεις ή να σκεφτούμε εναλλακτικές λύσεις.
• Προσανατολισμός στο χρόνο: Η παραίτηση μας επιστρέφει ξανά και ξανά στο παρελθόν, ενώ η αποδοχή προσανατολίζεται στο παρόν και αυτό της επιτρέπει να κινείται προς το μέλλον.
• Το αποτέλεσμα: Η αποδοχή οδηγεί στην ανθεκτικότητα, ενώ η παραίτηση μας αγκυλώνει στον πόνο.
• Συναισθήματα: Στην περίπτωση της παραίτησης, αρνούμαστε τα συναισθήματά μας. Ωστόσο, στην περίπτωση της αποδοχής, τα αντιμετωπίζουμε, τα βιώνουμε και τα μετασχηματίζουμε. Έτσι, η παραίτηση μας αφήνει με απαισιόδοξα συναισθήματα, ενώ η αποδοχή μας ενεργοποιεί και μας καλεί στο να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας και να δημιουργήσουμε νέους στόχους και δεσμούς.

Η αποδοχή και η παραίτηση προχωρούν με διαφορετικό τρόπο προς την προσαρμογή. Η πρώτη είναι προληπτική – αναγνωρίζω όλα όσα συμβαίνουν, αλλά θα αναζητήσω συνθήκες που θα μου επιτρέψουν να δράσω υπέρ μου και για την ευημερία μου – και η δεύτερη είναι παθητική: “δεν υπάρχει άλλη διέξοδος”.

Ας δούμε ένα παράδειγμα αποδοχής και παραίτησης

Φανταστείτε ότι μόλις λάβατε τη διάγνωση μιας ασθένειας. Η είδηση, καταρχάς, μας προκαλεί σοκ. Τώρα, αφού ξεπεράσουμε το σοκ της είδησης, έχουμε μια επιλογή: παραιτούμαστε ή το αποδεχόμαστε;

Η αποδοχή προϋποθέτει την κινητοποίηση πόρων, ενώ η παραίτηση μας μπλοκάρει, καθώς μας αφήνει κολλημένους στην κατάσταση, χωρίς εργαλεία για την αντιμετώπισή της και χωρίς να μπορούμε να σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να την αντιμετωπίσουμε.

Η αποδοχή μας καλεί να αναζητήσουμε ένα νόημα και έναν βαθύτερο λόγο πίσω από το γιατί μπορεί να βιώνουμε κάτι. Μας επιτρέπει να ξανασηματοδοτήσουμε μια εμπειρία και αποτελεί το σημείο εκκίνησης για να εργαστούμε πάνω στην ανθεκτικότητά μας. Δηλαδή, μετά από μια διαδικασία, είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε ότι η ασθένεια μπορεί να μας διδάξει κάτι και ότι μπορούμε να μεταμορφωθούμε.

Έτσι, αρχίζουμε να αλλάζουμε τον τρόπο ζωής μας και να στρεφόμαστε σε νέες συνήθειες, να ζούμε πιο υγιεινά και να κάνουμε συχνές ιατρικές εξετάσεις, μεταξύ άλλων. Διευρύνουμε την οπτική μας, αναρωτιόμαστε για άλλες μεταβλητές και φτάνουμε σε μια ευρύτερη και πιο σύνθετη ανάγνωση της κατάστασής μας.

Τότε, παύει να είναι αυτοαναφορική και προσωποπαγής και μας βοηθά να την κατανοήσουμε. Φυσικά, αυτό απαιτεί επίσης δουλειά και θέληση, διότι δεν είναι κάτι που έρχεται φυσικά.

Εν τω μεταξύ, η παραίτηση μας παγιδεύει σε ένα όραμα δυστυχίας και στο επαναλαμβανόμενο ερώτημα“Γιατί εγώ;”. Μάλιστα, συχνά υιοθετεί μια ενοχική εμφάνιση που μας κάνει να νιώθουμε υπεύθυνοι: “Έπρεπε να είχα εξεταστεί νωρίτερα”, “Έπρεπε να είχα φροντίσει τον εαυτό μου…”, ή“τι θα γινόταν αν…” είναι μερικές από τις πολλές ιδέες που μπορούν να μας καταστρέψουν αν υιοθετήσουμε αυτή την προοπτική.

Η αποδοχή δεν είναι γραμμική- απαιτεί μια διαδικασία

Κανείς δεν λέει ότι η αποδοχή θα είναι χωρίς πόνο. Στην πραγματικότητα, απαιτεί μια διαδικασία αντιμετώπισης της κατάστασης μέχρι να μπορέσουμε να την αποδεχτούμε. Δεν είναι επίσης κάτι γραμμικό που ξεκινά και συνεχίζεται χωρίς σκαμπανεβάσματα. Είναι αναμενόμενο ότι θα συναντήσουμε πολλά και διαφορετικά συναισθήματα.

Ωστόσο, από τη στιγμή που θα τα αναγνωρίσουμε, θα μπορέσουμε να τα διαχειριστούμε και σιγά σιγά θα νιώθουμε καλύτερα. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε ευχαριστημένοι με μια συγκεκριμένη εμπειρία, αλλά μας ενθαρρύνει να αναπτύξουμε μια νέα κατανόηση και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας.

Η αποδοχή δεν μας οδηγεί επίσης στο να συμμορφωθούμε ή να μετανιώσουμε που δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα. Αντιθέτως, μας επιτρέπει να επικεντρωθούμε σε ό,τι πραγματικά είναι υπό τον έλεγχό μας.