Ο γλυκαιμικός δείκτης του μελιού και ο διαβήτης
Τα άτομα με διαβήτη αναρωτιούνται ποιος είναι ο γλυκαιμικός δείκτης του μελιού και αν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σαν γλυκαντικό και να επωφεληθούν από τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Παραδείγματος χάρη, αυξάνει τη γλυκόζη στο αίμα αυτή η ουσία; Μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί της ζάχαρης; Στο σημερινό μας άρθρο θα απαντήσουμε σε ορισμένες από αυτές τις ερωτήσεις.
Ο γλυκαιμικός δείκτης ως έννοια εμφανίστηκε πριν 30 χρόνια περίπου. Οι επιστήμονες τον χρησιμοποιούν για να κατηγοριοποιήσουν τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες βάσει της ταχύτητας με την οποία αυξάνουν τη γλυκόζη του αίματος.
Οι επιστήμονες τοποθετούν τις αξίες κάθε τροφής σε έναν πίνακα ώστε να μπορέσουν να τις συγκρίνουν και χρησιμοποιούν τη γλυκόζη ως σημείο αναφοράς. Ο λόγος είναι πως ο γλυκαιμικός της δείκτης είναι 100. Τα υπόλοιπα τα βάζουν σε κατηγορίες με εύρος 0 έως 100.
- Ο χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης (κάτω του 55) είναι η αξία μιας σημαντικής μερίδας γαλακτοκομικών προϊόντων, φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, και ορισμένων ζυμαρικών.
- Ο μέτριος γλυκαιμικός δείκτης (μεταξύ 55 και 69) αντιπροσωπεύει το ρύζι, το ψωμί, και ορισμένα δημητριακά για πρωϊνό.
- Ο υψηλός γλυκαιμικός δείκτης (άνω του 70) είναι για το λευκό αλεύρι και τις πατάτες, καθώς και για τα περισσότερα αρτοσκευάσματα.
Ο γλυκαιμικός δείκτης του μελιού
Το μέλι αποτελείται από υδατάνθρακες (80%) και νερό, κατά κύριο λόγο. Περιέχει γλυκόζη και φρουκτόζη σε μεγάλες ποσότητες. Η αναλογία ανάμεσα σε έναν τύπο ζάχαρης με έναν άλλο εξαρτάται από την ποικιλία του μελιού.
Γενικά, οι ποικιλίες από λουλούδια έχουν περισσότερη φρουκτόζη και, συνεπώς, μικρότερο γλυκαιμικό δείκτη. Ο γλυκαιμικός δείκτης του μελιού είναι κοντά στο 61, αν και μπορεί να βρίσκεται 3 μονάδες πάνω ή κάτω.
Όπως μπορείτε να δείτε, η ποικιλία του μελιού και το ποσοστό γλυκόζης-φρουκτόζης είναι που κάνουν τη διαφορά στην τιμή. Γι’ αυτό, αυτός ο γλυκαιμικός δείκτης κατατάσσει το μέλι στα τρόφιμα της μέτριας ομάδας.
Υγεία και διατροφή
Πολλοί ειδικοί και διατροφολόγοι υποστήριζαν καιρό μια διατροφή βασισμένη στον γλυκαιμικό δείκτη των τροφών. Αυτές που βρίσκονται στην ομάδα με χαμηλό δείκτη θα πρέπει να υπάρχουν σε αφθονία, ενώ εκείνες σε υψηλότερες ομάδες θα πρέπει είτε να αφαιρεθούν πλήρως, είτε να περιοριστούν αυστηρά.
Οι διατροφολόγοι υποστηρίζουν αυτούς τους τύπους διατροφής επειδή οι άνθρωποι μπορούν να χωνέψουν και ν’ απορροφήσουν τις τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη αργά. Έτσι, οδηγούν σε χαμηλότερα ή παρατεταμένα καρφιά γλυκόζης με τον καιρό.
Γιατί είναι θεμιτό κάτι τέτοιο; Επειδή τα άτομα με διαβήτη για παράδειγμα δυσκολεύονται να επεξεργαστούν αποτελεσματικά τη ζάχαρη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η σωστή διαχείριση του γλυκαιμικού δείκτη βοηθά στην καθυστέρηση της έναρξης των επιπλοκών της ασθένειας, όπως βλάβη στα νεφρά και στα νεύρα, ή ακόμη και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Επιπλέον, υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις οι οποίες συνδέουν τον χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη με τα ακόλουθα οφέλη:
- Μείωση της χοληστερίνης LDL
- Απώλεια βάρους
- Χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου (εντέρου, στήθους, ενδομήτριου, κ.λπ.)
- Μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων
Διαβάστε επίσης: Τα τεχνητά γλυκαντικά καταπολεμούν την παχυσαρκία;
Ο γλυκαιμικός δείκτης έχει ορισμένα μειονεκτήματα
Ο έλεγχος μόνο ενός θρεπτικού στοιχείου (παραδείγματος χάρη, του γλυκαιμικού δείκτη) δεν είναι καλή στρατηγική συνήθως. Ο λόγος είναι πως αν επικεντρωθούμε μόνο σε ορισμένα χαρακτηριστικά, θα χάσουμε την αξία του συνόλου. Τα παρακάτω είναι ορισμένα πράγματα που θα πρέπει να λάβετε υπόψιν σας αναφορικά με τον γλυκαιμικό δείκτη:
- Οι αξίες κάθε τροφίμου διαφέρουν ανάλογα με τις μελέτες τις οποίες συμβουλεύεστε.
- Δεν ανταποκρίνονται όλοι οι άνθρωποι το ίδιο σε όλα τα τρόφιμα καθώς η ευαισθησία στην ινσουλίνη διαφέρει από άτομο σε άτομο.
- Σπανίως απομονώνουμε διατροφικές ομάδες, για την ακρίβεια, συνήθως τις αναμειγνύουμε στο ίδιο γεύμα, και ο γλυκαιμικός δείκτης που εμφανίζεται στο τρόφιμο που απομονώνουμε αλλάζει. Για παράδειγμα, τα λίπη ή οι πρωτεΐνες ρυθμίζουν την απορρόφηση γλυκόζης και της επακόλουθης αύξησής της στο αίμα.
- Τέλος, αν λάβουμε μόνο αυτό ως δείκτη, είτε για να συμπεριλάβουμε είτε για να απομονώσουμε κάποιες τροφές, θα σταματήσουμε να λαμβάνουμε υπόψιν μας άλλες πτυχές όπως τη θρεπτική αξία, την πιθανή προβιοτική δράση, και το αίσθημα πληρότητας.
Τι δείχνει ο γλυκαιμικός δείκτης του μελιού;
Η θρεπτική και θεραπευτική αξία του μελιού είναι γνωστή εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η σύνθεσή του περιλαμβάνει αντιοξειδωτικά, φαινόλες, οργανικά οξέα, και ίχνη βιταμινών και μετάλλων.
Το μέλι χρησιμοποιείται σαν φυσικό γλυκαντικό για θεραπείες που σχετίζονται με τη φυσική ιατρική. Για την ακρίβεια, υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις που δείχνουν ότι μια μικρή ποσότητα μελιού ίσως ευνοεί την υγεία. Χωρίς να μπούμε σε πολλές λεπτομέρειες, μπορούμε να συνοψίσουμε τις ιδιότητές του ως εξής:
- Το μέλι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
- Οδηγεί σε μείωση των φλεγμονών.
- Προάγει την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος βελτιώνοντας τη χοληστερίνη, ενώ μειώνει τα τριγλυκερίδια, και το σωματικό λίπος, ελαφρώς.
- Ορισμένες αντιβακτηριακές ιδιότητες ίσως είναι ωφέλιμες σε περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας ή του Ελικοβακτηρίου του πυλωρού.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Ισορροπία γλυκόζης: 10 τροφές που πρέπει να αποφύγετε
Ωστόσο, δε θα πρέπει να τρώτε πολύ μέλι σε καθημερινή βάση μόνο και μόνο εξαιτίας των ιδιοτήτων του και επειδή βρίσκεται στη μεσαία ομάδα γλυκαιμικού δείκτη.
Σαφώς είναι καλύτερη επιλογή από την κατεργασμένη ζάχαρη και τα τεχνητά γλυκαντικά, αλλά να θυμάστε ότι οι υπερβολικές ποσότητες σακχάρων μπορούν να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας. Έτσι, δε θα πρέπει να ξεπερνάτε τη συνιστώμενη ημερήσια δόση των 30 με 60 ml.
Άλλοι ωφέλιμοι δείκτες
Ο γλυκαιμικός δείκτης είναι ένα εργαλείο μέτρησης με το οποίο μπορούμε να εντάξουμε σε κατηγορίες την απόκριση της γλυκόζης στο αίμα μετά την κατανάλωση τροφών με πολλούς υδατάνθρακες. Το μέλι είναι μία από αυτές τις τροφές και αποτελείται από δύο είδη σακχάρων: γλυκόζη και φρουκτόζη.
Τέλος, το μέλι έχει μέτριο γλυκαιμικό δείκτη, κάτι που το καθιστά καλύτερη εναλλακτική για να γλυκάνετε τα αγαπημένα σας πιάτα και ροφήματα. Όμως, θα πρέπει να λάβετε υπόψιν σας τα προβλήματα που σχετίζονται με την υψηλή πρόσληψη σακχάρων πέραν του γλυκαιμικού δείκτη.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Barclay A.W. et al. Glycemic Index, Glycemic Load, and Chronic Disease Risk–A Meta-Analysis of Observational Studies. American Journal of Clinical Nutrition. Marzo 2008. 87(3); :627-37.
- Brand-Miller J.C, et al. Glycemic index, postprandial glycemia, and the shape of the curve in healthy subjects: analysis of a database of more than 1000 foods. The American Journal of Clinical Nutrition. Enero 2009 89(1): 97-105.
- Deibert P. et al. Glycaemic and insulinaemic properties of some German honey varieties. Setiembre 2009. European Journal of Clinical Nutrition. 64;762-764.
- Nur Zuliani R. et al. A Review on the Protective Effects of Honey against Metabolic Syndrome. Nutrients. Agosto 2018. 10(8):1009.
- Venn B. J, et al. Glycemic Index and Glycemic Load: Measurement Issues and Their Effect on Diet-Disease Relationships. European Journal of Clinical Nutrition.Diciembre 2007. 61Supple 1: S122-31.
- Visweswara R.P. et al. Honey, Propolis, and Royal Jelly: A Comprehensive Review of Their Biological Actions and Health Benefits. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. Julio 2017. 26
- Yahoobi N. et al. Natural Honey and Cardiovascular Risk Factors; Effects on Blood Glucose, Cholesterol, Triacylglycerole, CRP, and Body Weight Compared With Sucrose. Scientific World Journal. Abril 2008. 20; 8:463-9.
- Radulian G, Rusu E, Dragomir A, Posea M. Metabolic effects of low glycaemic index diets. Nutr J. 2009;8:5. Published 2009 Jan 29. doi:10.1186/1475-2891-8-5