"Μηνύματα-εγώ": Πώς βοηθούν στη σχέση

Την ανθρώπινη επικοινωνία χαρακτηρίζει η ιδιαίτερη πολυπλοκότητα. Γι' αυτόν τον λόγο, πολλοί άνθρωποι έχουν αναπτύξει διάφορες στρατηγικές οι οποίες τους επιτρέπουν να εκφράζονται καλύτερα. Μία από αυτές είναι τα "μηνύματα-εγώ". Σε αυτό το άρθρο, θα σας εξηγήσουμε τα πάντα γι' αυτά.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Montse Armero.

Τελευταία ενημέρωση: 26 Οκτωβρίου, 2022

Τα “μηνύματα-εγώ” είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο επικοινωνιακό εργαλείο όταν επιθυμείτε να εκφράσετε τις σκέψεις ή τα συναισθήματά σας χωρίς να πληγώσετε τον/ην σύντροφό σας.

Φανταστείτε, για παράδειγμα, μια κατάσταση στην οποία δε σας αρέσει ο τρόπος με τον οποίο δρα κάποιος/α. Στους περισσότερους ανθρώπους ίσως φανεί δύσκολο να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους και τα αισθήματα που δημιουργεί αυτή η δυσαρέσκεια.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι συχνά αποφεύγουν να πουν αυτό που πραγματικά σκέφτονται για να αποφύγουν τις συγκρούσεις. Αν αποφασίσουν να μιλήσουν, δυσκολεύονται να βρουν τις κατάλληλες λέξεις για να είναι αρκετά δυναμικοί, χωρίς να προσβάλουν το άλλο άτομο.

Τότε, τα “μηνύματα-εγώ” είναι η τέλεια τεχνική επειδή σας επιτρέπουν να εκφραστείτε χωρίς να κατηγορήσετε το άλλο άτομο.

Τι είναι τα “μηνύματα-εγώ”;

Τα “μηνύματα-εγώ” είναι μια επικοινωνιακή στρατηγική η οποία δίνει στους ανθρώπους την ευκαιρία να εκφράσουν με αποφασιστικότητα τα αισθήματά τους, χωρίς να επιτίθενται.

Για να τη χρησιμοποιήσετε, θα πρέπει να θέσετε ως προτεραιότητα να μιλάτε στο πρώτο πρόσωπο, εστιάζοντας σε αυτό που λέτε, ενώ περιγράφετε τα συναισθήματα που σας προκαλεί.

Παραδείγματος χάρη, η τυπική έκφραση “Δε μαζεύεις τίποτα!” είναι μια κριτική που συμβαίνει ανάμεσα σε δύο ανθρώπους οι οποίοι ζούνε μαζί. Αντιμέτωπο με αυτή την έκφραση, το παραπάνω άτομο θα νιώσει πως δέχεται επίθεση και θα απαντήσει με παρόμοιο τρόπο.

Αντ’ αυτού, πείτε, “Τον προηγούμενο μήνα, καθάριζα μόνος/η μου και δεν ένιωθα υποστήριξη”, αυτό είναι πιο κατάλληλο. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι πως ο ομιλητής/ρια περιέγραψε το γεγονός και εξέφρασε τα συναισθήματά του/ης, αλλά δεν εστίασε στο να κατηγορήσει το άλλο άτομο.

Αν εκφράσετε το μήνυμά σας με αυτόν τον τρόπο, ίσως η συζήτηση με τον/ην σύντροφό σας να τον/ην κάνει να δείξει κατανόηση ως προς εσάς. Επιπλέον, δε θα νιώσει πως τον/ην κρίνετε και θα μπορέσει να εκφράσει ευκολότερα τα συναισθήματά του/ης.

Οι διαφορές ανάμεσα στα “μηνύματα-εγώ” και τα “μηνύματα-εσύ”

Τα “μηνύματα-εσύ” είναι αυτά που χρησιμοποιούνται κυρίως σε μία κακοδιαχειρισμένη διαφωνία. Παρακάτω σάς έχουμε τις διαφορές ανάμεσα στα “μηνύματα-εγώ” και τα “μηνύματα-εσύ”:

Κατηγορώντας

Τα “μηνύματα-εσύ” εμποδίζουν την καλή επικοινωνία επειδή το άλλο άτομο ίσως νιώσει ότι δέχεται επίθεση αν το κατηγορήσετε για ό,τι συνέβη. Δίνοντας έμφαση στην ενοχή θα καταφέρετε το αντίθετο αποτέλεσμα. Το άτομο θα αμυνθεί, δε θα αναλάβει το μερίδιο ευθύνης του, και θα καταφύγει σε άλλες κριτικές.

Από την πλευρά του, τα “μηνύματα-εγώ” ελαχιστοποιούν την αμυντικότητα. Ο/η συνομιλητής/ρια σας δε θα απαντήσει με τον ίδιο τρόπο αν πείτε “Εχθές, στεναχωρήθηκα επειδή δε μου τηλεφώνησες”, από το να πείτε “Χάρη σε εσένα, είχα μια πολύ άσχημη μέρα χθες”.

Κρίνοντας

Στα “μηνύματα-εσύ”, ο/η ομιλητής/ρια κρίνει το άλλο άτομο, και αυτό δημιουργεί μεγαλύτερη πικρία. Για παράδειγμα, αν πείτε “Συμπεριφέρεσαι πάντα με τον ίδιο τρόπο, δε θα αλλάξεις ποτέ!” δε θα παρακινήσετε το άλλο άτομο να διορθώσει το πρόβλημα.

Το να πείτε, “Αγχώνομαι όταν δε μου λες ότι πρόκειται να αργήσεις” είναι καλύτερη επιλογή επειδή περιγράφει το συναίσθημά σας χωρίς να κρίνετε το άλλο άτομο.

Επιλύοντας μια διαφωνία

Τα “μηνύματα-εσύ” δε θα επιλύσουν το κυρίως πρόβλημα. Αντιθέτως, συνήθως το κάνουν χειρότερο. Ωστόσο, τα “μηνύματα-εγώ” είναι μια καλή στρατηγική για να βρεθεί μια λύση ανάμεσα στους δύο.

Εστιάζοντας την προσοχή σας στο να περιγράψετε ό,τι συνέβη, εκφράζοντας το πώς σας έκανε να νιώσετε, και προτείνοντας μια εναλλακτική λύση, θα μπορέσετε να βοηθήσετε στην επίλυση της διαφωνίας.

Πώς να χρησιμοποιήσετε τα “μηνύματα-εγώ”

• Σχηματίστε την πρόταση στο πρώτο πρόσωπο. Για παράδειγμα, “Ανησυχώ όταν…”,”Νιώθω άσχημα όταν…”, ή “Λυπάμαι επειδή…”.
• Περιγράψτε τη συμπεριφορά του άλλου ατόμου όσο πιο αντικειμενικά μπορείτε. Παραδείγματος χάρη, “Όταν καθυστερείς χωρίς προειδοποίηση…”, “Όταν σου εξηγώ πώς ήταν η μέρα μου αλλά δε με προσέχεις αρκετά…”, ή “Όταν μιλάς άσχημα για τον καλύτερο φίλο μου ή την καλύτερη φίλη μου…”.
• Εξηγήστε πώς σας κάνει να νιώθετε αυτή η συμπεριφορά. Για παράδειγμα, “Νιώθω ότι δε σέβεσαι ούτε εκτιμάς τον χρόνο μου…”, “Νιώθω παραμελημένος/η…” ή “Αισθάνομαι ότι δε με εκτιμάς αρκετά…”.
• Προτείνετε μία λύση. Παραδείγματος χάρη, “Την επόμενη φορά, θα το εκτιμούσα αν μπορούσες να με ενημερώσεις ότι θα αργήσεις”, “Θα προτιμούσα να πηγαίναμε νωρίτερα για ψώνια ώστε να αποφύγουμε τις ουρές”, ή “Εύχομαι να μπορούσαμε να κάνουμε μαζί τη μπουγάδα την επόμενη εβδομάδα”.

Τα “μηνύματα-εγώ” είναι πολύ χρήσιμα για να επικοινωνήσετε με τον οποιοδήποτε άνθρωπο: φίλους, τον/ην σύντροφό σας, συγγενείς, συναδέλφους, ή άτομα που μόλις γνωρίσατε.

Το σημαντικό είναι πως με αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας το άλλο άτομο δε θα αισθανθεί ότι το κατηγορείτε. Αντιθέτως, θα κατανοήσει ότι περιγράφετε μια κατάσταση που βιώσατε και υπονοήσατε μία λύση χωρίς να του επιτεθείτε.

Έτσι, δε θα γίνει αμυντικό και θα καταλάβει ότι δεν αισθάνεστε καλά. Κατά συνέπεια, θα του είναι πιο εύκολο να θέλει να συνεργαστεί για την επίλυση του προβλήματος.