Στρες και υψηλή αρτηριακή πίεση: Πώς συνδέονται;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), σήμερα υπάρχουν περίπου 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 30 έως 79 ετών που πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση. Τα στοιχεία είναι ανησυχητικά και επικαλύπτονται με άλλα, όπως οι ψυχολογικές διαταραχές. Σήμερα σας μιλάμε για τη σχέση μεταξύ στρες και υψηλής αρτηριακής πίεσης και γιατί πρέπει να δώσετε προσοχή.
Σύμφωνα με στοιχεία του Αμερικανικού Ινστιτούτου Στρες (AIS), έως και το 77% των ανθρώπων ζουν με κάποιο βαθμό στρες στην καθημερινή τους ζωή. Είναι μια φυσική αντίδραση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, αλλά δυστυχώς εξαρτόμαστε υπερβολικά από αυτό, ή τουλάχιστον έχουμε συνηθίσει τα συμπτώματά του. Σήμερα, θα μάθετε γιατί θα πρέπει να σας ενδιαφέρει αυτή η σχέση και τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτήν.
Η σχέση μεταξύ στρες και υψηλής αρτηριακής πίεσης
Όπως μας λέει η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA ), το στρες αναπτύσσεται λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών φαινομένων που προκαλούν μεταβολή σχεδόν σε κάθε σύστημα του οργανισμού. Το στρες είναι ένα πολύ σύνθετο φαινόμενο, αλλά με πολύ απλούς όρους, είναι ένα σύνολο σωματικών και ψυχολογικών αντιδράσεων που εκδηλώνει ο οργανισμός μπροστά σε μια πρόκληση.
Νομίζουμε ότι μπορεί να σας ενδιαφέρει να διαβάσετε και αυτό: 10 αρνητικές επιπτώσεις του στρες στην υγεία σας που πρέπει να έχετε υπόψη σας
Οι αντιδράσεις αυτές δημιουργούν δύο δυνατότητες: το θετικό στρες και το αρνητικό στρες. Και στις δύο περιπτώσεις, ρυθμίζεται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και μερικές από τις πιο συχνές αντιδράσεις είναι οι ακόλουθες:
- Περιφερική αγγειοσύσπαση.
- Επιβράδυνση της κινητικότητας του εντέρου.
- Μαζική απελευθέρωση στην κυκλοφορία του αίματος κορτιζόλης, εγκεφαλίνης, αδρεναλίνης και νοραδρεναλίνης.
- Αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
- Αύξηση της αμυντικής ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Επιτάχυνση των παραγόντων πήξης (το αίμα πυκνώνει).
Όλα τα παραπάνω αναπτύσσονται ως αμυντικός μηχανισμός του οργανισμού για να ανταποκριθεί καλύτερα σε μια κατάσταση που απειλεί την ακεραιότητά του. Το στρες δεν είναι απλώς μια συναισθηματική δυσφορία, αλλά έχει πρακτικές συνέπειες σχεδόν σε κάθε σύστημα του σώματός σας.
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία μας υπενθυμίζει ότι το στρες επιταχύνει τον καρδιακό ρυθμό και συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία. Όλα αυτά γίνονται προκειμένου να μεταφερθεί περισσότερο αίμα στο κεντρικό τμήμα του σώματος αντί στα άκρα. Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται αύξηση της αρτηριακής πίεσης λόγω του στρες.
Το φαινόμενο αυτό είναι προσωρινό, οπότε διαρκεί όσο διαρκούν και τα άλλα συμπτώματα του στρες . Γι’ αυτό οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το στρες δεν προκαλεί άμεσα υπέρταση, αλλά μπορεί να έχει επίδραση στην ανάπτυξή της.
Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως δείχνουν τα στοιχεία, η επαναφορά στο επίπεδο πριν από το στρες γίνεται με μεγαλύτερη καθυστέρηση και με μεγαλύτερες καρδιαγγειακές επιπτώσεις απ’ ό,τι φανταζόταν κανείς πριν από μερικές δεκαετίες. Εξαιτίας αυτού, οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με υπέρταση, οι ομάδες κινδύνου και γενικά όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να ελέγχουν τα επεισόδια αυτά για να διατηρούν την αρτηριακή τους πίεση σε υγιείς τιμές.
Εργασιακό στρες και υπέρταση
Όπως είναι γνωστό, υπάρχουν διάφορα είδη στρες. Εδώ και μερικές δεκαετίες έχει διαδοθεί ο χαρακτηρισμός εργασιακό στρες για να αναφέρεται σε επεισόδια που προκαλούνται σε εργασιακό πλαίσιο. Οι ερευνητές συνεχίζουν να προειδοποιούν ότι το εργασιακό στρες αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Οι πολλές ώρες εργασίας, η πίεση για την επίτευξη στόχων, ο φόβος για περικοπές θέσεων εργασίας και η ανάγκη για περισσότερα χρήματα είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε εργασιακό στρες. Το σύνδρομο του burn out στους εργαζόμενους, γνωστό και ως επαγγελματική εξουθένωση, αποτελεί πιθανό κίνδυνο για τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με υπέρταση. Ο Π.Ο.Υ. το έχει συμπεριλάβει στο ICD-11.
7 τρόποι μείωσης του στρες για τον έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης
Διαβάστε επίσης: Ταξίδι με διαβήτη: Τι πρέπει να γνωρίζετε
Έχετε ήδη μάθει γιατί το άγχος προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση και πώς τα επεισόδια αυτά μπορεί να είναι αντιπαραγωγικά για τους ασθενείς με υπέρταση. Σήμερα, θα σας σώσουμε μια σειρά από πρακτικές συμβουλές για να μειώσετε την εμφάνισή του στην καθημερινότητά σας.
Επαναλαμβάνουμε και πάλι ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το στρες προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση, αλλά είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία (μαζί με τη γενετική προδιάθεση, το βάρος, τις συνήθειες όπως το κάπνισμα κ.ο.κ.). Στο πνεύμα ενός πιο υγιεινού ρυθμού ζωής και ακολουθώντας τις προτάσεις του Harvard Health Publishing, σας καλούμε να εφαρμόσετε τα εξής:
- Βελτιώστε την οργάνωση του χρόνου σας: ώστε να μην αφήνετε σημαντικά ή δύσκολα πράγματα για το τέλος, διαχειριστείτε αναλογικά τον ελεύθερο χρόνο σας και αποφύγετε τη συσσώρευση εργασιών που θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του άγχους σας.
- Ξεκουραστείτε αρκετά: κατά μέσο όρο, συνιστάται να κοιμάστε οκτώ ώρες την ημέρα χωρίς διακοπές, όχι κατανεμημένες σε κύκλους δύο ή τριών διαλειμμάτων. Ο ύπνος θα βοηθήσει το μυαλό και το σώμα σας να ανακτήσουν την ενέργεια που χρειάζονται για να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές υποχρεώσεις.
- Διευρύνετε τις κοινωνικές σας σχέσεις: ώστε τον ελεύθερο χρόνο σας να μην τον περνάτε μόνοι, αλλά με την παρέα φίλων, της οικογένειας ή συναδέλφων. Το να πηγαίνετε σινεμά, να αθλείστε μαζί ή να συμμετέχετε σε συναντήσεις είναι πολύ σημαντικό για την ψυχική σας υγεία και την ενίσχυση των κοινωνικών σας σχέσεων.
- Εξασκηθείτε σε τεχνικές σχέσεων, όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός ή οι ασκήσεις αναπνοής. Εντάξτε στη ρουτίνα σας μεθόδους που σας δίνουν ψυχική ηρεμία, ώστε να μπορείτε να τις επικαλείστε ως διέξοδο όταν το άγχος καραδοκεί.
- Λύστε στρεσογόνα προβλήματα: Η καλύτερη απάντηση στα προβλήματα που σας προκαλούν άγχος είναι να τα αντιμετωπίσετε και όχι να τρέχετε μακριά τους. Θα διαπιστώσετε ότι μπορείτε σχεδόν πάντα να τα λύσετε χωρίς μεγάλα εμπόδια, καθώς πολλές φορές θεωρούμε ένα πρόβλημα πιο περίπλοκο από ό,τι είναι στην πραγματικότητα.
- Φροντίστε τον εαυτό σας: αφού το άγχος είναι συχνά συνέπεια της παραμέλησης του εαυτού μας. Εφαρμόστε μια υγιεινή διατροφή, αθληθείτε, δημιουργήστε χώρο στην ατζέντα σας για πράγματα που σας αρέσουν, επιβραβεύστε τον εαυτό σας και μην αφήνετε τον εαυτό σας να αναλώνεται μόνο στη δουλειά ή στις ευθύνες.
- Ζητήστε βοήθεια: Εάν παρά την εφαρμογή όλων των παραπάνω δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το άγχος σας, τότε μη διστάσετε να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Όπως έχουμε ήδη ορίσει η αντίδραση αυτή προκαλεί μεταβολές που επηρεάζουν την υγεία σας, οπότε δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάτε τις επιπτώσεις της μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Σας προτρέπουμε επίσης να συμβουλευτείτε έναν καρδιολόγο για να αξιολογήσει τις πιθανές επιπτώσεις που είχε ή έχει το στρες στην καρδιαγγειακή σας υγεία. Η διακοπή του καπνίσματος, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η μείωση της πρόσληψης νατρίου είναι άλλες βασικές συμβουλές για τον έλεγχο της υπέρτασης.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Kulkarni, S., O’Farrell, I., Erasi, M., & Kochar, M. S. Stress and hypertension. WMJ: official publication of the State Medical Society of Wisconsin. 1998; 97(11), 34-38.
- Rosenthal, T., & Alter, A. Occupational stress and hypertension. Journal of the American Society of Hypertension. 2012; 6(1): 2-22.
- Spruill, T. M. (2010). Chronic psychosocial stress and hypertension. Current hypertension reports. 2010; 12(1): 10-16.