Τοξικές φράσεις που δεν πρέπει να υπάρχουν στον εσωτερικό διάλογό μας
Δ ε σταματάμε ποτέ τον εσωτερικό διάλογό μας, μέσω του οποίου εξετάζουμε τον εσωτερικό και τον εξωτερικό μας κόσμο. Πιθανώς έχετε αντιμετωπίσει αυτό το περίεργο φαινόμενο.
Με τον εσωτερικό διάλογό μας μπορούμε να εσωτερικεύουμε και να δίνουμε νόημα σε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Και μπορείτε να φανταστείτε πόσο σημαντικό είναι αυτό για την εξασφάλιση της συναισθηματικής και ψυχικής μας υγείας.
Αν και αισθανόμαστε ότι αυτές οι σκέψεις πάνε κι έρχονται, στην πραγματικότητα υπάρχει μια συνεχής αλληλεπίδραση ανάμεσα σε αυτές και στο πώς ενεργούμε, στο πώς αισθανόμαστε και στο πώς αντιδρούμε στο περιβάλλον μας.
Όπως θα έλεγε ο Επίκτητος: “δεν έχει σημασία τι σου συμβαίνει αλλά το πώς αντιδράς σε αυτό” .
Αναφορικά με τον εσωτερικό διάλογό μας
Εμείς ελέγχουμε το πεπρωμένο μας, με το να αισθανόμαστε και να ενεργούμε σύμφωνα με τις αξίες και τις πεποιθήσεις μας.
Τα συναισθήματα που προκαλούν αυτές οι πεποιθήσεις ή οι σκέψεις, οι οποίες προέρχονται από τον εσωτερικό διάλογό μας, μας εμποτίζουν τόσο πολύ που μπορούν να διαστρεβλώσουν σε μεγάλο βαθμό την πραγματικότητά μας.
Μερικές από αυτές τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις που επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή μας είναι οι εξής: η ανάγκη για την έγκριση των άλλων με κάθε κόστος, η τρομερή αίσθηση που έχουμε όταν δεν παίρνουμε αυτό που θέλουμε ή η πεποίθηση ότι μπορούμε να φτάσουμε στην ευτυχία με την αδράνεια ή την απραξία.
Ακολουθούν μερικές φράσεις που ακούμε συχνά κατά τον εσωτερικό διάλογό μας αλλά τις οποίες δεν πρέπει ποτέ να λέμε στον εαυτό μας.
Μην παραλείψετε να διαβάσετε το άρθρο: 7 συνήθειες θετικής σκέψης.
1. “Πρέπει να Πετυχαίνω σε Όλα Όσα Κάνω”
Η ζωή είναι κάτι πολύ περισσότερο από το διαχωρισμό σε νικητές και ηττημένους. Οι πολωμένες σκέψεις που βασίζονται στη λογική του όλα ή τίποτα δεν είναι υγιείς. Η αποτυχία είναι συχνά η βάση της επιτυχίας.
Να θυμάστε ότι σημαντικές ανακαλύψεις όπως οι ακτίνες Χ και η πενικιλίνη ήταν αποτέλεσμα ενός αριθμού αποτυχιών.
2. “Αν δεν το καταφέρω αυτό, είμαι αποτυχημένος/η”
Και πάλι: τα λάθη και οι αποτυχίες συχνά οδηγούν στην επιτυχία. Δεν έχει νόημα να σκέφτεστε: “αν κάνω λάθος, έχω αποτύχει”. Πρέπει να δίνετε στον εαυτό σας την ευκαιρία και το δικαίωμα να κάνει λάθος, καθώς αυτό θα σας επιτρέψει να επιτύχετε αυτό που ξεκινήσατε να κάνετε.
3. “Αν δεν δεχτώ την αποδοχή και την έγκριση των άλλων, δεν θα είμαι ευτυχισμένος/η”
Αυτή είναι μια συνηθισμένη πεποίθηση. Είναι σημαντικό να μην αισθανόμαστε ότι μας απορρίπτουν, όμως δεν είναι απαραίτητο αλλά και δεν είναι καν δυνατόν να μας αποδέχονται όλοι. Πρόκειται για μια πραγματικότητα με την οποία πρέπει να ζήσουμε και κάτι που θα μας βοηθήσει να αποδεχτούμε τον εαυτό μας.
4. “Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς εσένα. Σε χρειάζομαι για να είμαι ευτυχισμένος/η”
Αυτό το είδος σκέψης στον εσωτερικό διάλογό μας προέρχεται από μια παρανόηση σχετικά με την αγάπη για τους άλλους και για τον εαυτό μας. Η αγάπη πρέπει να είναι αμοιβαία, ευρεία και αμερόληπτη, χωρίς δεσμεύσεις.
Αν η αγάπη και η εξάρτηση συνυπάρχουν, αλληλοκαταστρέφονται.
5. “Αν δεν συμφωνείς μαζί μου, είναι επειδή δεν με συμπαθείς”
“Κανένας δεν βλέπει την αξία μου, επειδή δεν αξίζω”. “Η προσωπική μου αξία εξαρτάται από τη γνώμη των άλλων για μένα”. Για τους περισσότερους από μας, η κριτική είναι συνώνυμη της απόρριψης.
Όπως είπε κάποτε ο Emerson: “ας μην μου επιτραπεί ποτέ να πέσω στο κοινό σφάλμα του να φαντάζομαι ότι διώκομαι όποτε αντικρούομαι”.
6. “Δεν αντέχω να μου λένε οι άλλοι τι να κάνω”
Προφανώς πρέπει να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεών μας, όμως δεν θα πρέπει να αγνοούμε τους άλλους όταν δίνουν συμβουλές ή εκφράζουν γνώμες.
Η συνεργασία δεν μας εμποδίζει να δίνουμε αξία στον εαυτό μας και να ενισχύουμε την ταυτότητά μας, αλλά μάλλον μας βοηθάει να γινόμαστε καλύτεροι.
7. “Δεν είμαι αρκετά καλός/ή”
“Δεν μπορώ. Δεν θα τα καταφέρω ποτέ”. Το μόνο που έχουμε να σας πούμε είναι να μην ξεχνάτε μία πολύ σημαντική υπόθεση στη ζωή: αν πιστεύετε περισσότερο ότι μπορείτε παρά ότι δεν μπορείτε, τελικά θα έχετε δίκιο.
Δηλαδή, θέλω σημαίνει μπορώ και το πρώτο βήμα είναι να προσπαθήσετε ξανά και ξανά.
Αυτό που πιστεύετε καθορίζει το πώς θα ενεργήσετε, σε τέτοιο βαθμό που τελικά επιβεβαιώνεται αυτό που τόσο φοβάστε ότι θα συμβεί, επειδή εσείς τελικά το φέρνετε στη ζωή σας. Πρόκειται γι’αυτό που ονομάζεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
8. “Μην εμπιστεύεσαι κανέναν, να βρίσκεσαι πάντα σε επιφυλακή”
Δεν έχουμε εμπιστοσύνη επειδή γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι κάνουν λάθη, ότι κι εμείς κάνουμε λάθη και θέλουμε να προστατέψουμε τον εαυτό μας από τα λάθη.
Μια υγιής δυσπιστία πιθανώς έχει νόημα σε ορισμένες καταστάσεις, όμως να την αφήνετε πίσω σας όταν δεν είναι πλέον απαραίτητη και προκαλεί μονάχα ζημιά. Αν δεν το έχουμε αυτό υπόψη, παραμένουμε κλειστοί απέναντι στους άλλους και εμποδίζουμε την προσωπική μας εξέλιξη.
9. “Είμαι καλύτερος/η από όλους τους άλλους”: φράσεις για τον εσωτερικό διάλογό μας
Κανένας δεν αξίζει περισσότερο από όλους τους άλλους. Η ταπεινότητα αποτελεί το θεμέλιο της αξιοπρέπειας και της τιμής. Το να αισθάνεστε ανώτεροι από τους άλλους θα οδηγήσει σε μια υπεροπτική συμπεριφορά που δεν είναι καθόλου επιθυμητή.
Είναι γνωστό το ρητό του Σωκράτη, ενός από τους πιο φημισμένους φιλοσόφους στον κόσμο: “η μόνη αληθινή σοφία είναι να γνωρίζεις ότι δεν γνωρίζεις τίποτα”. Αντιφατικό; Ίσως όχι και τόσο. Αξίζει να το σκεφτούμε και να το εφαρμόσουμε στον εσωτερικό διάλογό μας.
10. “Είμαι άχρηστος/η” : φράσεις για τον εσωτερικό διάλογό μας
Δεν υπάρχει αχρηστία. Με το να σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο ή με το να λέμε “είμαι ανάξιος/α”, το μόνο που καταφέρνουμε είναι η απώλεια της κινητοποίησης και η εγκατάλειψη των φιλοδοξιών και των ενδιαφερόντων μας.
11. “Δεν μου αξίζει η αγάπη”: φράσεις για τον εσωτερικό διάλογό μας
Αντί αυτού πρέπει να λέμε ότι μας αξίζει το καλύτερο.
Ο πόνος είναι αναπόφευκτος όταν κάποιος αποστασιοποιείται από μας, όμως, για να επιστρέψουμε σε μια προηγούμενη σκέψη, η μοναδική αληθινή και αυθεντική αγάπη είναι αυτή που υπάρχει μέσα μας.
Αυτό θα μας βοηθήσει να βάλουμε στην άκρη την παράλογη ανάγκη για στοργή, που συγχέεται με το μαγικό συναίσθημα της αγάπης.
Όλες οι φράσεις που μεταφέρουν διακριτικά το μήνυμα “πρέπει να κάνω αυτό” ή “πρέπει να είμαι αυτό” οπωσδήποτε είναι εν δυνάμει αρνητικές για μας.
Μπορείτε να καταφέρετε να αποφύγετε τις σκέψεις αυτού του είδους με τους παρακάτω τρόπους:
Θέλετε να μάθετε περισσότερα; Πώς οι αρνητικές σκέψεις βλάπτουν το σώμα.
- Να αποδέχεστε ως πραγματικότητα τα γεγονότα που έχουν αποδειχτεί και παρατηρηθεί. Αν κάποια μέρα δεν τα πάμε καλά σε κάτι, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε άχρηστοι. Κάνουμε εκατοντάδες πράγματα στη ζωή μας τα οποία αποδεικνύουν ότι είμαστε χρήσιμοι.
- Να αποδέχεστε ως έγκυρες προτάσεις μονάχα εκείνες που βασίζονται στη λογική, χωρίς αντιφάσεις. Αν επιτρέψουμε τις αντιφάσεις, θα μειώσουν την αξία που δίνουμε στον εσώτερο εαυτό μας.
- Να είστε ευέλικτοι και διατεθειμένοι να αλλάξετε τις ιδέες σας δεδομένων καινούργιων πληροφοριών. Οι άνθρωποι πρέπει να υιοθετούν έναν ευέλικτο και ανεκτικό τρόπο σκέψης, που τους βοηθάει να αισθάνονται καλύτερα χωρίς να δημιουργούν εμπόδια στον εαυτό τους.
- Δεν είναι σωστό να καταδικάζουμε ή να επαινούμε κάτι με απόλυτο τρόπο. Όταν κάνουμε κατηγορηματικές κρίσεις του τύπου “όλα ή τίποτα”, αρνούμαστε εντελώς όλες τις πιθανότητες του κόσμου. Με εξαίρεση τη δική μας πραγματικότητα, δηλαδή. Είναι συνετό να αποφεύγουμε φράσεις όπως όλα ή τίποτα, όλοι ή κανένας, πάντα ή ποτέ.
- Δεν είναι υγιές να κρίνετε χρησιμοποιώντας χαρακτηρισμούς για τους ανθρώπους -αντί αυτού χρησιμοποιείτε χαρακτηρισμούς για τις στάσεις τους. Είναι καλύτερα να λέτε “συμπεριφέρεσαι τρελά” αντί να λέτε “είσαι τρελός/η”.
- Είναι σημαντικό να σκέφτεστε τα πράγματα από μια προοπτική πιθανότητας και όχι τυφλής βεβαιότητας. Η φράση “πιθανώς θα είναι δύσκολο αλλά θα προσπαθήσω” είναι αναμφίβολα καλύτερη από τη φράση “δεν μπορώ να το κάνω, δεν θα τα καταφέρω ποτέ”.
Μπορεί να συνειδητοποιείτε ότι διαστρεβλώνετε την αλήθεια, όμως παρ’όλα αυτά δεν μπορείτε να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τα πράγματα.
Προσπαθήστε να προσδιορίσετε ποιοι παράγοντες σας επηρεάζουν και αναζητάτε πάντα εναλλακτικές προοπτικές, ακόμα και όταν είστε πολύ σίγουροι γι’αυτό που σκέφτεστε. Αναζητάτε λύσεις, αμφισβητείτε τα στοιχεία και συγκρίνετε τις προβλέψεις σας με την πραγματικότητα.
Αν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε το πώς οι σκέψεις σας, κατακλύζεστε από αυτές και οι τοξικές φράσεις υπερισχύουν στον εσωτερικό διάλογό μας, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο έτσι ώστε να δεχτείτε την υποστήριξη που χρειάζεστε.
Βιβλιογραφία:
- Ellis, A. (2001). Overcoming Destructive Beliefs, Feelings, and Behaviors: New Directions for Rational Emotive Behavior Therapy. Prometheus Books.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Ellis, A. (2003). Manual de Terapia Racional Emotiva. Editorial Desclee.
- Ferreras, E. (2007). La autoestima. Anales de Mecánica y Electricidad.
- Cáceres Valdez, R. (2016). EL POSITIVISMO. Ius Inkarri. https://doi.org/10.31381/inkarri.v0i1.547