Τι υποδεικνύει ένας χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων;

Ένας χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων υποδεικνύει την ανάπτυξη ουδετεροπενίας, μια μορφή λευκοπενίας που μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά βακτηριακές και μυκητιακές λοιμώξεις.

Ένας χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων υποδεικνύει την ανάπτυξη ουδετεροπενίας, μια μορφή λευκοπενίας που μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά βακτηριακές και μυκητιακές λοιμώξεις. Αυτό σημαίνει ότι η φλεγμονώδης αντίδραση έναντι τέτοιων αντιγόνων είναι αναποτελεσματική και μπορεί να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές.

Ωστόσο, υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να εμφανιστεί χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων. Αυτοί κυμαίνονται από λοιμώξεις και φαρμακευτικές αντιδράσεις, μέχρι ανεπάρκεια βιταμινών και ορισμένες ασθένειες. Στο σημερινό άρθρο, θα σας πούμε περισσότερα για τις αιτίες και τις θεραπείες.

Τι είναι τα ουδετερόφιλα και ποια είναι η σημασία τους;

Στο σώμα, τα λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση των διαφόρων λοιμώξεων, είτε αυτές προκαλούνται από ιούς, βακτήρια, μύκητες ή άλλους οργανισμούς.

Τα ουδετερόφιλα είναι ο πιο άφθονος τύπος λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα, καθώς αντιπροσωπεύουν το 70% του συνολικού αριθμού των λευκοκυττάρων. Εξ ου και η σημασία της διατήρησης ενός υψηλού αριθμού ουδετερόφιλων, αφού οι ποσοτικές τους μεταβολές προκαλούν κάποια προβλήματα.

Η κύρια λειτουργία τους είναι να βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμήσει ασθένειες μολυσματικής προέλευσης, προσλαμβάνοντας τον εισβολέα -ιδιαίτερα βακτήρια και μύκητες- και στη συνέχεια κατευθύνοντάς τον και αποβάλλοντας τον.

Όταν ο οργανισμός δέχεται επίθεση, τα ουδετερόφιλα είναι τα πρώτα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που εντοπίζουν το σημείο της μόλυνσης. Λόγω της πηκτωματώδους σύστασής τους, έχουν τη δυνατότητα να διαπερνούν τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων για να μεταναστεύσουν στους προσβεβλημένους ιστούς και να καταστρέψουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς.

Τιμές που υποδηλώνουν χαμηλό αριθμό ουδετερόφιλων στο αίμα

Τα φυσιολογικά επίπεδα ουδετερόφιλων σε έναν υγιή ενήλικα κυμαίνονται από 2000 έως 7500 ανά μικρολίτρο αίματος. Οι χαμηλότεροι αριθμοί ταξινομούνται ανάλογα με τη σοβαρότητά τους:

• Ήπια ουδετεροπενία: Ο κίνδυνος λοιμώδους νόσου είναι σχετικά μικρός.
• Μέτρια ουδετεροπενία: Αυτό συμβαίνει όταν ο αριθμός των ουδετερόφιλων κυμαίνεται από 500 έως 1000/µL και ο κίνδυνος λοιμώξεων είναι μέτριος.
• Σοβαρή ουδετεροπενία: Πρόκειται για πολύ χαμηλό αριθμό ουδετερόφιλων, λιγότερο από 500 μl- ο κίνδυνος λοίμωξης είναι υψηλός.

Γιατί εμφανίζεται χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων;

Όπως αναφέρεται σε άρθρο που δημοσιεύθηκε από την Mayo Clinic, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που σχετίζονται με χαμηλό αριθμό ουδετερόφιλων. Συγκεκριμένα, εξετάζονται δύο κύριες αιτίες:

1. Μια μειωμένη παραγωγή αυτών των λευκοκυττάρων
2. Τα λευκοκύτταρα καταστρέφονται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από την παραγωγή τους

Και οι δύο περιπτώσεις σχετίζονται με ορισμένες ιατρικές παθήσεις και συνήθειες που επηρεάζουν την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως οι ακόλουθες:

• Ιογενείς, βακτηριακές ή παρασιτικές λοιμώξεις: Για παράδειγμα AIDS, φυματίωση, ελονοσία ή ο ιός Epstein-Barr (EBV).
• Φάρμακα που επηρεάζουν το μυελό των οστών και τα ουδετερόφιλα: Τα πιο επικίνδυνα είναι τα διπυρόνια, η τικλοπιδίνη, το δοβεσιλικό ασβέστιο και τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα. Σε μικρότερο βαθμό είναι τα αντιεπιληπτικά, όπως η φαινυτοΐνη ή η καρβαμαζεπίνη.
• Ογκολογικές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και ορισμένα φάρμακα για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Αυτές, σε γενικές γραμμές, βλάπτουν τα ουδετερόφιλα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
• Έλλειψη βιταμίνης Β12 ή φυλλικού οξέος: Αυτό σχετίζεται με τη μεγαλοβλαστική αναιμία.
• Καρκίνος ή άλλες ασθένειες του μυελού των οστών, όπως η λευχαιμία, το μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο, η απλαστική αναιμία και η μυελοϊνωμάτωση.
• Συγγενείς διαταραχές της λειτουργίας του μυελού των οστών. Για παράδειγμα, αυτό περιλαμβάνει το σύνδρομο Kostmann.
• Αυτοάνοση καταστροφή των ουδετερόφιλων (ως πρωτοπαθής κατάσταση ή σχετιζόμενη με το σύνδρομο Felty).
• Άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως η κοκκιομάτωση με πολυαγγειίτιδα (ή κοκκιομάτωση Wegener) και ο λύκος.
• Υπερσπληνισμός: Πρόκειται για την πρόωρη καταστροφή των κυττάρων του αίματος από τον σπλήνα.

Άλλες σχετικές αιτίες

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, οι οποίοι μπορεί να συνδέονται στενά με διάφορες ασθένειες:

• Ηπατίτιδα Α και Β
• Υπερθυρεοειδισμός
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Συγγενείς ασθένειες
• Διηθητικές διεργασίες του μυελού των οστών
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών
• Παρατεταμένη χρήση ορισμένων αντιβιοτικών και διουρητικών

Χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων: Συμπτώματα

Ο χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων διαγιγνώσκεται συνήθως όταν αναπτύσσονται σοβαρές λοιμώξεις ή σηψαιμία. Πολλές ήπιες περιπτώσεις περνούν απαρατήρητες επειδή τα συμπτώματα δεν είναι απολύτως εμφανή.

Οι εκδηλώσεις που παρουσιάζονται μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της ουδετεροπενίας και επίσης ανάλογα με τον τύπο της υποκείμενης λοίμωξης ή νόσου.

Με άλλα λόγια, αντί για τα σημεία της ουδετεροπενίας, είναι τα συμπτώματα των λοιμώξεων που εκδηλώνονται. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν:

• Πονόλαιμο
• Συχνή διάρροια
• Μέτριο ή υψηλό πυρετός
• Επαναλαμβανόμενους πονοκέφαλους
• Ευαισθησία σε λοιμώξεις
• Αλλοιώσεις ή έλκη στο στόμα και στην περιοχή του πρωκτού
• Φλεγμονή των λεμφαδένων
• Δερματικές λοιμώξεις και πληγές που αργούν να επουλωθούν
• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση και αλλαγές στην ούρηση

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση της ουδετεροπενίας γίνεται με την καταμέτρηση των ουδετερόφιλων μέσω μιας πλήρους εξέτασης αίματος. Εάν τα αποτελέσματα είναι αβέβαια, ο γιατρός μπορεί να προτείνει μια συμπληρωματική εξέταση, όπως η βιοψία.

Στους ενήλικες, η διάγνωση είναι θετική όταν ο απόλυτος αριθμός ουδετερόφιλων είναι μικρότερος από 1500 ανά μικρολίτρο αίματος. Ο αριθμός των κυττάρων που υποδεικνύει ουδετεροπενία στα παιδιά ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία.

Η θεραπεία για χαμηλό αριθμό ουδετερόφιλων βασίζεται στον έλεγχο της υποκείμενης αιτίας και στην παρακολούθηση της γενικής υγείας του ασθενούς για την πρόληψη της λοίμωξης.

Φυσικά, η διαχείριση της θεραπείας ποικίλλει από περίπτωση σε περίπτωση, ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου. Οι πιο συνηθισμένες συνήθως περιλαμβάνουν τα εξής:

• Μεταγγίσεις κοκκιοκυττάρων
• Αντιβιοτικά και αντιμυκητιακά φάρμακα για λοιμώξεις
• Ενδοφλέβια θεραπεία με κορτικοστεροειδή ή ανοσοσφαιρίνες
• Χορήγηση παραγόντων αύξησης των λευκών αιμοσφαιρίων, εάν η ουδετεροπενία είναι πολύ σοβαρή

Πιθανές επιπλοκές

Όπως αναφέρθηκε, η ουδετεροπενία θεωρείται σοβαρή όταν ο αριθμός των ουδετερόφιλων είναι πολύ χαμηλός: κάτω από 500 ανά μικρολίτρο αίματος. Όταν συμβαίνει αυτό, μπορεί να εμφανιστούν επικίνδυνες λοιμώξεις, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία του ασθενούς.

Και αυτές δεν προκαλούνται μόνο από εξωτερικούς μικροοργανισμούς, αλλά ακόμη και από βακτήρια που φυσιολογικά ζουν στο σώμα, τόσο στο δέρμα όσο και στους βλεννογόνους του στόματος ή του εντέρου.

Χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων: Πότε πρέπει να πάτε στο γιατρό

Όταν έχει διαγνωστεί η ουδετεροπενία, είναι απαραίτητο να είστε προσεκτικοί σε διάφορα σημάδια. Με αυτή τη σειρά ιδεών, συνιστάται να καλέσετε το γιατρό εάν υπάρχουν συμπτώματα όπως τα ακόλουθα:

• Πυρετός μεγαλύτερος από 38° C, με ρίγη ή κρύο ιδρώτα
• Δύσπνοια
• Βήχας που εμφανίζεται ξαφνικά
• Πονόλαιμος ή πόνος στον αυχένα
• Δυσκολία στην ούρηση
• Εμετός και διάρροια
• Κολπικές εκκρίσεις
• Ερυθρότητα και πρήξιμο γύρω από τις πληγές

Προληπτικά μέτρα για την αποφυγή λοιμώξεων

Οι ασθενείς των οποίων ο χαμηλός αριθμός ουδετερόφιλων έχει την προέλευσή του σε λοίμωξη θα πρέπει επίσης να εφαρμόσουν ορισμένα προληπτικά μέτρα. Για παράδειγμα, το τακτικό πλύσιμο των χεριών και η χρήση γαντιών και μάσκας προσώπου μπορούν να περιορίσουν τον κίνδυνο λοιμώξεων.

Ομοίως, θα πρέπει να ακολουθούνται καλές συνήθειες υγιεινής κατά το χειρισμό τροφίμων για μαγείρεμα και κατανάλωση. Επιπλέον, συνιστάται να μην έρχεστε σε στενή επαφή με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης και να αποφεύγετε χώρους με πολύ κόσμο.