Εκκόλπωμα Zenker: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Το εκκόλπωμα του Zenker είναι επίσης γνωστό ως "φαρυγγοοισοφαγικό εκκόλπωμα". Είναι το πιο συχνό εκκόλπωμα του οισοφάγου και το όνομά του προέρχεται από τον Γερμανό παθολόγο Zenker, ο οποίος δημοσίευσε μια ανασκόπηση 22 περιπτώσεων το 1874.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από τον/την γιατρό Mariel Mendoza.

Τελευταία ενημέρωση: 06 Οκτωβρίου, 2023

Το εκκόλπωμα του Zenker είναι επίσης γνωστό ως “φαρυγγοοισοφαγικό εκκόλπωμα”. Είναι το πιο συχνό εκκόλπωμα του οισοφάγου και το όνομά του προέρχεται από τον Γερμανό παθολόγο Zenker, ο οποίος δημοσίευσε μια ανασκόπηση 22 περιπτώσεων το 1874.

Ο επιπολασμός του εκκολπώματος Zenker είναι πολύ χαμηλός, το πολύ 0,11% παγκοσμίως και είναι πιο συχνό στις μεγαλύτερες ηλικίες και στους άνδρες. Είναι συνήθως ασυμπτωματικό και, όταν είναι συμπτωματικό, απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση.

Ποια είναι η αιτία για το εκκόλπωμα Zenker;

Το εκκόλπωμα Zenker θεωρείται προωθητικό εκκόλπωμα. Οφείλεται σε προβολή του φαρυγγικού βλεννογόνου και του υποβλεννογόνου μέσω μιας σχετικά αδύναμης περιοχής του οπίσθιου φαρυγγικού τοιχώματος, που ονομάζεται τρίγωνο του Killian.

Αν και η αιτία του είναι άγνωστη, σχετίζεται με την εσωτερική πίεση που εμφανίζεται κατά την κατάποση σε συνδυασμό με την παρουσία εύθραυστων περιοχών στο φάρυγγα.

Συμπτώματα

Αρχικά, το εκκόλπωμα Zenker είναι ασυμπτωματικό ή έχει ήπια συμπτώματα, όπως χρόνιο πονόλαιμο. Καθώς μεγαλώνει, το εκκόλπωμα αρχίζει να γεμίζει με τροφή και αυτό δημιουργεί συμπτώματα: το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι η δυσκολία κατάποσης (δυσφαγία).

Συνοδεύεται από μη όξινη παλινδρόμηση, σάλια, καούρα και κακοσμία (κακοσμία του στόματος). Μπορεί επίσης να υπάρχει δυσφωνία ή βραχνάδα λόγω συμμετοχής του νεύρου στις φωνητικές χορδές, πόνος στον αυχένα, πόνος στο στήθος, εμετός, χρόνιος βήχας, αίσθημα πνιγμού, παρουσία μάζας στον αυχένα και απώλεια βάρους.

Τα εκκολπώματα του Zenker μπορεί να περιπλέκονται. Η βρογχική πνευμονία από αναρρόφηση είναι η συχνότερη επιπλοκή. Λιγότερο συχνές επιπλοκές είναι η αιμορραγία, η διάτρηση του αεραγωγού ή του μεσοθωρακίου, η εξέλκωση, η μόλυνση του εκκολπωματικού σάκου ή η συμπίεση του οισοφάγου.

Εκκόλπωμα Zenker, το πιο συχνό εκκόλπωμα

Το εκκόλπωμα Zenker, αν και θεωρείται ψευδοεκκόλπωμα, αφού προέρχεται μόνο από βλεννογόνο και υποβλεννογόνιο, είναι το πιο συχνό και αντιπροσωπεύει το 52-82% όλων των εκκολπωμάτων.

Η ονομασία προέρχεται από τον Γερμανό παθολόγο Friedrich Albert von Zenker. Μαζί με τον Hugo von Ziemsse το περιέγραψαν λεπτομερώς το 1878, αν και είχε περιγραφεί προηγουμένως από τον Dr. Abraham Ludlow το 1769.

Είναι συχνότερο σε μεγάλη ηλικία, μεταξύ της έβδομης και όγδοης δεκαετίας της ζωής και στους άνδρες. Ο επιπολασμός κυμαίνεται από 0,01 έως 0,11% και είναι ως επί το πλείστον ασυμπτωματικός.

Διάγνωση του εκκολπώματος Zenker

Για τη διάγνωση του εκκολπώματος Zenker απαιτείται οισοφαγογράφημα. Το οισοφαγογράφημα, ή “ακτινογραφία βαρίου”, αποτελείται από μια φθοριοσκοπική εξέταση του οισοφάγου με σκιαγραφική χρωστική.

Άλλες μέθοδοι, όπως η μανομετρία και η μελέτη του pH, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαπιστωθεί εάν το εκκόλπωμα έχει ανώμαλη απόκριση των μυών κατάποσης ή η παρουσία γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Η οισοφαγοσκόπηση εισόδου δεν συνιστάται λόγω του κινδύνου διάτρησης.

Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ακτινογραφία βαρίου. Σε αυτήν φαίνεται η διαδικασία της κατάποσης και αποδεικνύεται η παρουσία του εκκολπώματος που κινείται προς μία από τις πλευρές του λαιμού, κυρίως προς την αριστερή πλευρά.

Η οριστική θεραπεία είναι η χειρουργική

Όταν το εκκόλπωμα Zenker είναι ασυμπτωματικό, δεν απαιτεί θεραπεία. Ωστόσο, εάν το εκκόλπωμα Zenker μεγαλώνει, γεμίζει με τροφή και αρχίζει να εμφανίζει συμπτώματα, η θεραπεία είναι χειρουργική.

Μπορεί να γίνει είτε ανοικτή χειρουργική επέμβαση είτε ενδοσκοπική χειρουργική επέμβαση. Και στις δύο, το εκκόλπωμα αφαιρείται ή κόβεται, καθώς και ο κρικοφαρυγγικός μυς. Αυτό ονομάζεται κρικοφαρυγγική εκκολπωματεκτομή και μυοτομή.

Θα πρέπει πάντα να πηγαίνετε σε γιατρό σε περιπτώσεις δυσκολίας κατάποσης

Η διάγνωση του εκκολπώματος Zenker ξεκινά από τα συμπτώματά του και επιβεβαιώνεται με οισοφαγογράφημα με βάριο. Θα πρέπει να είναι η πρώτη ύποπτη πάθηση που θα πρέπει να αποκλειστεί σε ηλικιωμένους ασθενείς με δυσκολία στην κατάποση.