Τι είναι ο κολεκτιβισμός και ποια τα χαρακτηριστικά του;

Ο κολεκτιβισμός είναι μια φιλοσοφική θέση που υπερασπίζεται τις ανάγκες και την ευημερία μιας ομάδας ή μιας κοινότητας. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του κινήματος; Μάθετε τα πάντα γι' αυτό εδώ!

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από απόφοιτο φιλοσοφίας Maria Alejandra Morgado Cusati.

Τελευταία ενημέρωση: 26 Οκτωβρίου, 2022

Ο κολεκτιβισμός είναι μια φιλοσοφική θέση που υπερασπίζεται την ανωτερότητα της συλλογικότητας έναντι του ατόμου. Έτσι, υποθέτει ότι το δημόσιο καλό προηγείται του προσωπικού.

Δικαιολογεί την εγκαθίδρυση καθεστώτων υψηλής κυβερνητικής παρέμβασης, στα οποία τα ατομικά δικαιώματα έχουν μικρή σημασία. Επομένως, από πολιτική και οικονομική άποψη, ο κολεκτιβισμός θα μπορούσε να οριστεί ως το δόγμα που θεωρεί ότι τα αγαθά και τα μέσα παραγωγής πρέπει να ανήκουν στο κράτος ή στην κοινότητα.

Κολεκτιβισμός: Τα χαρακτηριστικά

Για την καλύτερη κατανόηση αυτής της προοπτικής, τα κύρια χαρακτηριστικά της περιγράφονται παρακάτω. Αυτά είναι τα πιο σημαντικά.

Υπεροχή του συλλογικού

Ο κολεκτιβισμός θα θέτει πάντα τα συλλογικά συμφέροντα πάνω από το προσωπικό συμφέρον του κάθε ατόμου. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση δύο ομάδων διαφορετικού μεγέθους. Σε αυτή την περίπτωση, αυτή που αποτελείται από τον μεγαλύτερο αριθμό ατόμων θα προτιμηθεί έναντι της άλλης.

Επομένως, στον κολεκτιβιστικό λόγο, η θυσία του ατόμου είναι συχνά παρούσα, αφού η συλλογικότητα θεωρείται ηθικά προτεραιότητα.

Χρήση της γλώσσας που παραπέμπει σε ένα σύμπλεγμα ανθρώπων

Στην κολεκτιβιστική γλώσσα, είναι σύνηθες να συναντάμε μια σειρά από λέξεις που παραπέμπουν σε ομάδες ανθρώπων, όπως κοινωνία, έθνος, κοινότητα, αδελφότητα, αδελφοσύνη, συντροφικότητα, συλλογικότητα, συντεχνία, εταιρεία, σωματείο και κοινωνική τάξη, μεταξύ άλλων παρόμοιων όρων.

Η συχνή χρήση αυτών των λέξεων και των παραγώγων τους αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη κολεκτιβιστικής νοοτροπίας, ιδίως σε πολιτικούς ή οργανωτικούς λόγους.

Ο κολεκτιβισμός είναι κοινός μεταξύ μιας ποικιλίας ιδεολογιών

Ο κολεκτιβισμός είναι μια γενική κατηγορία που, με τη σειρά της, περιλαμβάνει μια ποικιλία προοπτικών και ιδεολογιών. Όλες τους μοιράζονται την εξύψωση της συλλογικότητας.

Μερικές από αυτές τις θέσεις είναι οι ακόλουθες:

• Σοσιαλισμός
• Κομμουνισμός
• Εθνικισμός
• Φασισμός

Ο κολεκτιβισμός χρειάζεται μια ισχυρή κεντρική εξουσία

Για να λειτουργήσει ο κολεκτιβισμός, χρειάζεται μια ισχυρή οντότητα που έχει την ικανότητα να εκπροσωπεί τη συλλογικότητα και να ενεργεί για λογαριασμό της. Για να το κάνει αυτό, πρέπει να είναι σε θέση να επιβάλλει μέτρα που θυσιάζουν τη μικρότερη ομάδα προς όφελος της μεγαλύτερης.

Ορισμένες κολεκτιβιστικές πολιτικές περιλαμβάνουν παρεμβάσεις, όπως ο έλεγχος των τιμών για την υπεράσπιση της πλειοψηφίας, οι νομικές μεροληψίες υπέρ των συνδικάτων, η κρατική ιδιοκτησία των επιχειρήσεων για το καλό της κοινωνίας και η λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης για να αποτραπεί η διάδοση ιδεών που θα μπορούσαν να διαταράξουν τη δημόσια αρμονία.

Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό ενέχει τον κίνδυνο οι ισχυρές οντότητες να εκμεταλλευτούν τη θέση τους για να δράσουν προς προσωπικό όφελος. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στην περίπτωση ολοκληρωτικών καθεστώτων .

Κοινωνική διαίρεση

Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του κολεκτιβισμού είναι η τάση διάκρισης μεταξύ κοινωνικών τάξεων. Για το σκοπό αυτό, καταφεύγει συνήθως σε διπλές ταξινομήσεις, όπως πλούσιοι-φτωχοί, προλετάριοι-αστοί, ιδιοκτήτες-αναξιοπαθούντες.

Ο κολεκτιβισμός αντιτίθεται στον ατομικισμό

Ο ατομικισμός είναι το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό δόγμα που υπερασπίζεται τις ατομικές ανάγκες και την ευημερία πάνω από εκείνες της ομάδας ή της κοινότητας. Προωθεί επίσης την ανεξαρτησία και την αυτοδυναμία.

Στις ατομικιστικές κουλτούρες, οι αποφάσεις, τα επιτεύγματα, οι στόχοι και οι επιθυμίες ορίζονται συνήθως ως προσωπικές και όχι ως συλλογικές. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι σε αυτό το είδος πολιτισμού τείνουν να θεωρούν ως προτεραιότητα το κοινωνικό κύρος, την επιτυχία, την κυριαρχία και τον προσωπικό πλούτο.

Όταν πρόκειται για κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς, από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι τείνουν να αυτοπροσδιορίζονται με βάση τους δεσμούς τους μέσα στην ομάδα. Με άλλα λόγια, υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ευημερία των άλλων, ανησυχία για την κοινωνική δικαιοσύνη και δέσμευση στις παραδόσεις.

Κριτική του κολεκτιβισμού

Όπως όλες οι φιλοσοφικές θέσεις, ο κολεκτιβισμός έχει τους υπερασπιστές και τους αντιπάλους του. Μια από τις σημαντικότερες επικρίσεις στρέφεται κατά της αξίας ή της αξιοπρέπειας του ατόμου που ορίζεται με βάση τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλει στην κοινωνία.

Για παράδειγμα, ένα άτομο θεωρείται συχνά ανώτερο αν ανήκει σε ένα εργατικό σωματείο. Ωστόσο, το ίδιο αυτό υποκείμενο χάνει τότε αυτόματα την αξία του αν εγκαταλείψει αυτή τη συλλογικότητα και γίνει επιχειρηματίας.

Από την πλευρά του, ο κολεκτιβισμός έχει επικριθεί έντονα για την τάση του να εγκαθιδρύει αυταρχικά συστήματα που παραβιάζουν τις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σε αυτή την περίπτωση, οι θιγόμενοι είναι συνήθως οι μειονοτικές ομάδες ή τα άτομα που δεν συμμερίζονται τα ιδανικά της ευρύτερης συλλογικότητας.

Η κολεκτιβιστική θέση έχει επίσης επικριθεί για το γεγονός ότι αντιτίθεται στις προσωπικές πρωτοβουλίες και την επίτευξή τους. Άλλωστε, αυτές συχνά αγνοούνται ή παραμερίζονται αν δεν είναι συμβατές με τη συλλογικότητα ή αν δεν ωφελούν τη συλλογικότητα.

Η σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Υπάρχουν πάρα πολλές λυσιτελείς ιδέες που συνοδεύουν τον κολεκτιβισμό, όπως οι έννοιες της αλληλεγγύης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας μεταξύ των μελών μιας ομάδας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε άτομο έχει ανθρώπινα δικαιώματα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ποτέ να παραβιάζονται. Γι’ αυτό είναι σκόπιμο να είμαστε κριτικοί και προσεκτικοί με οποιαδήποτε συστήματα ή πεποιθήσεις που θέτουν σε κίνδυνο τα δικαιώματά μας!