6 επιπτώσεις της ψυχολογικής κακοποίησης

Η ψυχολογική κακοποίηση αφήνει σημάδια στη συμπεριφορά ενός ατόμου. Έχετε επίγνωση αυτής της πραγματικότητας και βοηθήστε όσους το χρειάζονται περισσότερο.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Valeria Sabater.

Τελευταία ενημέρωση: 30 Μαΐου, 2023

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ψυχολογικής κακοποίησης; Είναι εύκολο να δούμε τις επιπτώσεις της σωματικής κακοποίησης. Κανένας δεν μπορεί να κρύψει ένα σπασμένο χέρι, ένα μαυρισμένο μάτι, ένα έγκαυμα, τα πρησμένα χείλη ή τους μώλωπες.

Ωστόσο, όταν πρόκειται για την ψυχολογική κακοποίηση, τον χειρισμό, την κακομεταχείριση και τη συναισθηματική βία, τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Δεν μπορείτε να την αγγίξετε, να τη δείτε ή να της κάνετε ακτινογραφία.

Οι επιπτώσεις της ψυχολογικής κακοποίησης είναι τόσο περίπλοκες που το θύμα συχνά αισθάνεται ανίκανο να ζητήσει βοήθεια.

Πώς μπορεί να το εξηγήσει; Πώς μπορεί το θύμα να περιμένει ότι θα το πιστέψουν, αν υποφέρει η αυτοεκτίμηση και η ταυτότητά του, τα πιο ενδόμυχα και τα πιο προσωπικά μέρη του εαυτού του;

Δεν είναι εύκολο. Και δεν βοηθάει καθόλου το γεγονός ότι πολλές φορές δεν υπάρχουν καλά συστήματα διαθέσιμα στα οποία να μπορεί να καταφύγει η γυναίκα ή ο άνδρας που κακοποιείται ψυχολογικά.

Μερικές φορές, το θύμα δεν τολμάει. Φοβάται τις πιθανές συνέπειες, ειδικά το ότι οι άνθρωποι δεν θα το πιστέψουν.

Η ψυχολογική κακοποίηση είναι καταστροφική και συνθλίβει ζωές για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο: προέρχεται από ανθρώπους κοντινούς στο θύμα, ανθρώπους που το θύμα εμπιστεύεται και συχνά ακόμα και αγαπάει.

Ας δούμε τις επιπτώσεις της ψυχολογικής κακοποίησης στον νου και στα συναισθήματα.

1. Αισθήματα ντροπής και ενοχής, από τις επιπτώσεις της ψυχολογικής κακοποίησης

Το πιο σπαρακτικό και το πιο αρνητικό πράγμα είναι το να αρχίσει το θύμα να κατηγορεί τον εαυτό του για αυτό που του συμβαίνει.

Πρόκειται για κάτι πολύ συνηθισμένο και συνδέεται με το πώς φαίνεται ο ψυχολογικός χειρισμός απ’ έξω.

Μιλάμε για την περίπτωση που οι άλλοι σκέφτονται ότι “το άτομο που κακοποιείται το επιτρέπει αυτό”, ή “είναι αδύναμη, τον αφήνει να την εκφοβίζει, να την πληγώνει και να την ελέγχει”.

Προσέχετε πολύ και μη μιλάτε έτσι. Το άτομο που κακοποιείται βρίσκεται σε συναισθηματικό χάος και μέσα σε μια υπερβολικά περίπλοκη κατάσταση από την οποία δεν είναι και τόσο εύκολο να ξεφύγει.

Είναι συνηθισμένο το θύμα να αισθάνεται ντροπή όταν σκέφτεται πώς βρέθηκε σε αυτήν την κατάσταση.

Ένα άλλο πράγμα που συμβαίνει συχνά είναι ότι το θύμα αισθάνεται ανίκανο να αντιδράσει, υπερβολικά μόνο του και απομονωμένο για να μπορέσει να βγει χωρίς βοήθεια από αυτόν τον λάκκο.

Ωστόσο είναι σημαντικό το θύμα να θυμάται ότι δεν πρόκειται για δικό του λάθος και ότι υπάρχει πάντα ένας τρόπος να βγει από αυτήν την κατάσταση.

2. Απώλεια μνήμης ή υπερρεαλιστική αίσθηση, από τις επιπτώσεις της ψυχολογικής κακοποίησης

Όταν ένα άτομο βιώνει υψηλά επίπεδα ανησυχίας, άγχους και συνεχούς πόνου, οι δομές του εγκεφάλου που συνδέονται με τη μνήμη, όπως ο ιππόκαμπος, συνήθως μειώνονται σε όγκο και συνδεσιμότητα.

Το άτομο κάνει σφάλματα μνήμης, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί και δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις με καθαρό νου.

Από την άλλη πλευρά, είναι πολύ συνηθισμένη η αίσθηση ότι τα γεγονότα δεν είναι αληθινά.

Πρόκειται για έναν μηχανισμό στα πλαίσια του οποίου ο νους παίρνει απόσταση από την πραγματικότητα για να την αποπροσωποποιήσει, έτσι ώστε το άτομο να μπορεί να σκεφτεί, “αυτό δεν μου συμβαίνει στ’ αλήθεια”.

3. Συναισθηματική αστάθεια και διακυμάνσεις διάθεσης

Υπάρχουν φορές που το θύμα ελπίζει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, που πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει βελτίωση και ότι η ευτυχία, η πληρότητα και η ισορροπία είναι εφικτές.

Ωστόσο, σύντομα πέφτει ξανά μέσα στον ίδιο λάκκο. Η ματαίωση, ο θυμός και η οργή εμφανίζονται και πάλι, μαζί με την απελπισία και τον φόβο.

Συνήθως το θύμα βιώνει ένα ολόκληρο καλειδοσκόπιο αισθήσεων και συναισθημάτων. Αισθάνεται ότι δεν έχει τον έλεγχο της ζωής του.

4. Ψυχολογική κακοποίηση και επαναλαμβανόμενος σωματικός πόνος

Το θύμα της ψυχολογικής κακοποίησης δεν δέχεται σωματική επίθεση, όμως ο πόνος που βιώνει αργά ή γρήγορα θα γίνει αισθητός και στο σώμα του.

Η χρόνια συναισθηματική δυσφορία τελικά εκδηλώνεται με χαρακτηριστικά συμπτώματα όπως η κόπωση, η αϋπνία, οι πονοκέφαλοι, ο πόνος στους μύες και στις αρθρώσεις, τα πεπτικά προβλήματα και οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις λόγω της εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος.

Αναμφίβολα πρόκειται για μια πολύ συνηθισμένη επίπτωση της ψυχολογικής κακοποίησης.

5. Αίσθηση ότι δεν υπάρχει “έξοδος”

Η επίκτητη αίσθηση αδυναμίας αποτελεί ακόμα ένα συνηθισμένο σύμπτωμα. Το θύμα της ψυχολογικής κακοποίησης τελικά κάποια στιγμή πιστεύει ότι δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα.

Συχνά καταλήγει να λέει στον εαυτό του ότι τίποτα από όσα λέει, κάνει ή προσπαθεί να αλλάξει δεν μπορεί να σταματήσει την ψυχολογική κακοποίηση.

Αυτό μας θυμίζει και πάλι πόσο βασικό, σημαντικό και κρίσιμο είναι να φερόμαστε με ευαισθησία και ζεστασιά στα άτομα που παρουσιάζουν σημάδια κακοποίησης.

Μην εκφράζετε ποτέ αμφιβολίες του τύπου: “Μα τι λες; Είσαι σίγουρος ότι κάνει κάτι τέτοιο ή είσαι απλά μελοδραματικός;”.

Το μόνο που θα καταφέρετε με τα λόγια αυτού του είδους είναι να κάνετε το θύμα να βυθιστεί ακόμα περισσότερο στην απελπισία, να το απομακρύνετε και να ενισχύετε την αίσθηση μοναξιάς του.

6. Αυτοκτονικές σκέψεις

Όταν το θύμα αρχίζει να λέει στον εαυτό του ότι δεν υπάρχει έξοδος, μπορεί να αρχίσει να έχει αυτοκτονικές σκέψεις. Αρχικά πρόκειται για αόριστες ιδέες, για μια παροδική επιθυμία.

Όμως, μπορεί να έρθει η μοιραία στιγμή που η αυτοκτονία θα μοιάζει η μοναδική λύση.

Τα άτομα κοντά στο θύμα της ψυχολογικής κακοποίησης πρέπει να είναι πολύ ευαίσθητα απέναντι σε όλα τα σημάδια -στις λέξεις, στη γλώσσα του σώματος και στη συμπεριφορά.

Η ψυχολογική κακοποίηση αφήνει σημάδια στη συμπεριφορά ενός ατόμου.

Έχετε επίγνωση αυτής της πραγματικότητας και βοηθήστε όσους το χρειάζονται περισσότερο.

Ευγενική παραχώρηση εικόνας: wikiHow.com