Χήμειο-Εγκέφαλος: Τι είναι και τι προκαλεί;

Η διάρκεια του χήμειο-εγκεφάλου αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εκτίμηση του βαθμού στον οποίο επηρεάζει τη ζωή ενός ατόμου. Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι επιπτώσεις διαρκούν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα μετά το τέλος της χημειοθεραπείας.

Ο όρος χήμειο–εγκέφαλος αναφέρεται σε ένα γνωστικό πρόβλημα. Μπορεί να οριστεί ως η μείωση της νοητικής οξύτητας, η αδυναμία να θυμηθείτε ορισμένα πράγματα και η δυσκολία στην ολοκλήρωση εργασιών ή στην εκμάθηση νέων.

Ο χήμειο-εγκέφαλος επηρεάζει την καθημερινή ζωή πολλών ατόμων με καρκίνο και μπορεί να εμφανιστεί τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη χημειοθεραπεία για τον καρκίνο.

Χήμειο-εγκέφαλος: Τι προκαλεί;

Ο χήμειο-εγκέφαλος μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στη σκέψη, τη συγκέντρωση και την εκτέλεση εργασιών. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι ήπια, αλλά μπορεί επίσης να είναι τόσο σοβαρά που οι άνθρωποι δυσκολεύονται να εργαστούν ή να εκτελέσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Τα γνωστικά προβλήματα μπορεί να οφείλονται στη χημειοθεραπεία που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου. Πολλές αντικαρκινικές θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων τύπων χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας, μπορεί να προκαλέσουν τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα προβλήματα.

Η κατάσταση αυτή μπορεί επίσης να προκληθεί από τον ίδιο τον καρκίνο και ίσως από άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου. Ορισμένα άτομα με καρκίνο έχουν προβλήματα στον εγκέφαλο ακόμη και αν δεν έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία.

Από την άλλη πλευρά, το άγχος, το στρες, η κόπωση, η ηλικία του ασθενούς, η κατάθλιψη και ασθένειες όπως ο διαβήτης ή η υπέρταση είναι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμα προβλήματα.

Ο χήμειο-εγκέφαλος μπορεί να εξαφανιστεί μόλις ολοκληρωθεί η θεραπεία. Ωστόσο, για ορισμένους ανθρώπους, μπορεί να διαρκέσει για μήνες ή χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Χήμειο-εγκέφαλος: Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά μερικά από αυτά περιλαμβάνουν:

• Πρόβλημα συγκέντρωσης: οι πάσχοντες έχουν μικρή διάρκεια προσοχής.
• Δυσκολία στο να θυμηθούν λεπτομέρειες όπως ονόματα και ημερομηνίες.
• Δεν μπορούν να εκτελέσουν πολλαπλές εργασίες ταυτόχρονα, όπως να απαντούν στο τηλέφωνο ενώ μαγειρεύουν.
• Χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να τελειώσουν τα πράγματα και είναι αποδιοργανωμένοι. Είναι επίσης πιο αργοί στη συλλογιστική και στην επεξεργασία πληροφοριών.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Η διάρκεια είναι σημαντικός παράγοντας για την εκτίμηση του βαθμού στον οποίο ο χήμειο-εγκέφαλος επηρεάζει τη ζωή ενός ατόμου. Στους περισσότερους ανθρώπους, οι επιπτώσεις στον εγκέφαλο διαρκούν μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα μετά το τέλος της χημειοθεραπείας.

Τα άτομα με αυτό το πρόβλημα έχουν συνήθως επίγνωση των διαφορών στη λογική τους. Συχνά δεν αναφέρουν το πρόβλημα αυτό μέχρι να επηρεάσει την καθημερινή τους ζωή.

Εάν υποφέρετε από τις επιπτώσεις αυτής της κατάστασης και λαμβάνετε χημειοθεραπεία, είναι καλύτερο να ενημερώσετε τον γιατρό σας.

Τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τον χήμειο-εγκέφαλο;

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τον χήμειο-εγκέφαλο. Ακολουθούν ορισμένες προτάσεις:

• Χρησιμοποιήστε βοηθήματα μνήμης, όπως αυτοκόλλητες σημειώσεις και ημερολόγια, για να σας βοηθήσουν να θυμάστε τα γεγονότα. Μερικοί άνθρωποι έχουν πάντα μαζί τους ένα σημειωματάριο για να σημειώνουν σημαντικές ημερομηνίες, λίστες με πράγματα που πρέπει να κάνουν και ονόματα ανθρώπων.
• Ασκήστε τον εγκέφαλό σας – για παράδειγμα, λύστε σταυρόλεξα ή μάθετε μια νέα γλώσσα.
• Ξεκουραστείτε και κοιμηθείτε αρκετά.
• Ασκηθείτε και προσπαθήστε να ακολουθείτε μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά.
• Καθιερώστε ρουτίνες, ειδικά για τις καθημερινές εργασίες, ώστε να συνηθίσετε να κάνετε τα ίδια πράγματα με την ίδια σειρά κάθε μέρα.
• Μην προσπαθείτε να κάνετε πολλά πράγματα ταυτόχρονα και ζητήστε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε.
• Κρατήστε ημερολόγιο και καταγράψτε τυχόν προβλήματα μνήμης – σημειώστε πόσο κοιμηθήκατε, τα επίπεδα του άγχους σας ή άλλα πράγματα που μπορεί να συνέβησαν. Αυτές οι σημειώσεις μπορούν να βοηθήσουν το γιατρό σας να σας προτείνει περισσότερα πράγματα που μπορεί να σας βοηθήσουν.
• Ζητήστε υποστήριξη: Μιλήστε στην οικογένειά σας και στους στενούς σας φίλους για το πρόβλημα, ώστε να γνωρίζουν τι συμβαίνει.

Μπορεί να προληφθεί ο χήμειο-εγκέφαλος;

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης αυτής της κατάστασης. Για ορισμένους ανθρώπους, η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να σημαίνει προβλήματα με τη μνήμη, καθώς και προβλήματα με τη λογική και την εύρεση των σωστών λέξεων.

Τα αίτια των προβλημάτων του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον καρκίνο και τη θεραπεία του εξακολουθούν να μελετώνται. Φαίνεται ότι ο χήμειο-εγκέφαλος εμφανίζεται συχνότερα στις υψηλές δόσεις χημειοθεραπείας και είναι πιο πιθανό να συμβεί αν η θεραπεία του καρκίνου συνδυάζει χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.

Μια αναπόφευκτη παρενέργεια σε ορισμένες περιπτώσεις

Ο χήμειο-εγκέφαλος είναι μια ήπια διαταραχή και συχνά εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου. Ως εκ τούτου, η χημειοθεραπεία που έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί κατά του καρκίνου δεν πρέπει να τροποποιείται για να αποφευχθεί αυτή η παρενέργεια.