Έμμεση βία: Τι είναι και πώς μπορείτε να την αποφύγετε;

Η έμμεση βία είναι ένας από τους τύπους έμφυλης βίας κατά τους οποίους τα παιδιά χρησιμοποιούνται για να βλάψουν τις γυναίκες. Μάθετε περισσότερα γι' αυτό εδώ

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Maria Fatima Seppi Vinuales.

Τελευταία ενημέρωση: 14 Ιουνίου, 2023

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να βλάψεις και να “τιμωρήσεις” ένα άτομο. Μέσα στην κατηγορία της έμφυλης βίας, υπάρχει ένα είδος κακοποίησης γνωστό ως έμμεση βία, η οποία συνήθως γίνεται από έναν άνδρα – σύντροφο ή πρώην σύντροφο – όταν δεν μπορεί να πάρει αυτό που θέλει.

Με άλλα λόγια, ο θύτης προσπαθεί να αλλάξει τη συμπεριφορά της συντρόφου του και αναζητά άλλα “μέτωπα” για να της επιτεθεί. Συγκεκριμένα, συνήθως είναι τα παιδιά ή τα αγαπημένα πρόσωπα της γυναίκας που υφίστανται παράπλευρες απώλειες. Ας δούμε αναλυτικότερα περί τίνος πρόκειται.

Τι είναι η έμμεση βία;

Η έμμεση βία είναι μια μορφή πίεσης σε ένα άλλο άτομο με επίθεση στα αδύνατα σημεία του. Αυτή η κακοποίηση δεν ασκείται με “άμεσο” τρόπο στο άτομο που εμπλέκεται, αλλά στους ανθρώπους γύρω του.

Πρόκειται ίσως για μια από τις πιο επώδυνες μορφές κακοποίησης και το πιο ύπουλο χτύπημα που μπορεί να δώσει ένα άτομο όταν θέλει να βλάψει ένα άλλο άτομο. Θεωρείται μια μορφή έμφυλης βίας, καθώς αποτελεί συχνό κίνητρο στις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες ένας άνδρας επιδιώκει να βλάψει και να κυριαρχήσει σε μια γυναίκα.

Για τον σκοπό αυτό, τείνει να χρησιμοποιεί τους γιους ή τις κόρες του ως όργανα. Αν και τα παιδιά γίνονται συχνά τα θύματα, μπορεί επίσης να στρέφεται εναντίον των γονέων, των αδελφών τους ή κάποιου αγαπημένου προσώπου.

Μερικές φορές, υπάρχουν προηγούμενα σημάδια, που κυμαίνονται από απειλές για βλάβη των παιδιών μέχρι άλλες παρόμοιες απειλές. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να συμβεί όταν επιστρέφουν στο σπίτι της μητέρας με κατεστραμμένα αντικείμενα.

Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που καθιστούν δυνατή την αναγνώρισή της είναι τα εξής:

• Ο στόχος είναι να πληγεί η γυναίκα. Για παράδειγμα, όταν ο πατέρας είναι με τα παιδιά του, δεν ενδιαφέρεται να μοιραστεί ποιοτικό χρόνο μαζί τους, αλλά επικεντρώνεται στην κριτική και την προσβολή της μητέρας.
• Αυτό βασίζεται στην πατριαρχική βία, διότι μέσω των πράξεών του επιδιώκει να δώσει ένα μήνυμα για να δείξει ποιος έχει την εξουσία και τι συμβαίνει όταν εκείνη δεν συμμορφώνεται ή δεν του δίνει αυτό που θέλει.
• Οι γιοι και οι κόρες είναι όμηροι ή αντικείμενα, είναι τα μέσα μέσω των οποίων θα προκαλέσει κακό στη γυναίκα. Τους χρησιμοποιεί επίσης για να πάρει πληροφορίες για τη μητέρα, όπως για παράδειγμα πού βρίσκεται ή τι κάνει.

Οι συνέπειες για τα παιδιά από την έμμεση βία

Αναμφίβολα, οι συνέπειες για τα παιδιά είναι σοβαρές. Οι ακραίες περιπτώσεις βίας κορυφώνονται με την ανθρωποκτονία, αλλά υπάρχουν και άλλες ενδιάμεσες και όχι λιγότερο σοβαρές συνέπειες.

Ανάμεσά τους βρίσκουμε την “πλύση εγκεφάλου” για το τι είναι και πώς συμπεριφέρεται η μητέρα τους, τη χειραγώγηση και την κατάσταση (όχι πάντα ρητή) να τα βάζουν να επιλέξουν μεταξύ του ενός γονέα και του άλλου.

Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται μια εργαλειοποίηση αυτών των παιδιών, τα οποία στερούνται κάθε δικαιώματος, και εμπλέκονται σε ένα τοξικό συγκρουσιακό πλαίσιο που θα έπρεπε πραγματικά να επιλύεται μεταξύ ενηλίκων.

Έτσι, το αίσθημα ασφάλειας και προστασίας που θα έπρεπε να δίνει η παραμονή με τον γονέα, μετατρέπεται σε βασανιστήριο και σε μόνιμη δυσφορία. Ως αποτέλεσμα, η σωματική και ψυχολογική υγεία των παιδιών αρχίζει να υποφέρει.

Ο δικηγόρος Peral López μας καλεί να κάνουμε τη βιωματική βία ακόμη πιο σύνθετη, αντιλαμβανόμενος την ως τριπλή βία. Με αυτή την έννοια, δεν είναι μόνο ότι τα παιδιά χρησιμοποιούνται για να προκαλέσουν βλάβη, αλλά ότι τα ίδια είναι πρωταγωνιστές και υποκείμενα της βλάβης.

Έμμεση βία: Τι πρέπει να προσέξετε και τι να κάνετε

Η οιονεί βία είναι μία από τις πολλές μορφές βίας που βιώνει μια γυναίκα σε μια εχθρική και επιθετική σχέση. Η κορυφή του παγόβουνου, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η σωματική κακοποίηση, ακόμη και η αυτοκτονία, είναι μόνο ένα από τα ορατά πρόσωπα αυτού του σύνθετου φαινομένου.

Όταν τα παιδιά της έχουν γίνει “εργαλεία” ενός βίαιου πατέρα, οι πολλαπλοί συναγερμοί και τα μέτρα που θα έπρεπε να διασφαλίζουν τα δικαιώματα έχουν αποτύχει.

Ποια είναι, λοιπόν, τα σημάδια που πρέπει να τραβήξουν την προσοχή μας;

Για παράδειγμα, όταν ένας πατέρας που δεν φρόντισε ποτέ τα παιδιά του επιμένει ξαφνικά να διεκδικεί καθεστώς επισκέψεων, αυτό είναι κάτι που πρέπει να προσέξουμε.

Φυσικά, εδώ θα υποστηριχθεί ότι πρόκειται για δικαίωμα, αλλά είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ένα μοναδικό πλαίσιο και για μια υπόθεση για την οποία δεν είχε δείξει ποτέ στο παρελθόν ενδιαφέρον. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι κίνδυνοι και η επικινδυνότητα.

Υπό αυτή την έννοια, ένα κρίσιμο “σημάδι” που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι οι επιθυμίες και η διαίσθηση των παιδιών, το τι αισθάνονται, σε ποια κατάσταση φεύγουν και σε ποια κατάσταση επιστρέφουν. Τα παιδιά έχουν δικαιώματα, και το να επιλέγουν και να τους επιτρέπεται η γνώμη τους είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Η αλλαγή είναι το άθροισμα των ατομικών θελήσεων και πράξεων. Ως εκ τούτου, το να μην γελάμε με αστεία που αντικειμενοποιούν τις γυναίκες ή να μην κανονικοποιούμε τους συντρόφους που απαιτούν να διαβάζουν τα μηνύματα που λαμβάνουμε στο κινητό μας, είναι μια αρχή. Το κλειδί είναι να ξεκινήσουμε από κάπου, γιατί θα χρειαστούν οι προσπάθειες όλων μας για να τερματιστεί η βία κατά των γυναικών.