Οι κίνδυνοι από την καθημερινή χρήση ασπιρίνης

Μια νέα σύσταση από ειδικούς στη δημόσια υγεία των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι η καθημερινή χρήση ασπιρίνης μπορεί να είναι επικίνδυνη. Γιατί; Θα σας πούμε περισσότερα σε αυτό το άρθρο.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από γιατρό Leonardo Biolatto.

Τελευταία ενημέρωση: 12 Δεκεμβρίου, 2022

Η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ (USPSTF) μόλις δήλωσε ότι οι κίνδυνοι υπερτερούν των ωφελειών από την καθημερινή χρήση ασπιρίνης. Αυτό έχει εγείρει ερωτήματα στον γενικό πληθυσμό, καθώς πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το φάρμακο σε τακτική βάση ως τρόπο πρόληψης των εγκεφαλικών επεισοδίων και των καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Η νέα σύσταση USPSTF ξεκίνησε στις 12 Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους και βρισκόταν σε κατάσταση συνεχούς εργασίας έως τις 8 Νοεμβρίου. Αυτό σημαίνει ότι, προς το παρόν, είναι μια γνώμη των ειδικών της δημόσιας υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες που θα ολοκληρωθεί με σχόλια που μπορούν να κάνουν άλλοι επαγγελματίες.

Αυτή η διαδικασία ολοκληρώθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021 και στη συνέχεια, τελικά, οι αρμόδιου θα βγάλουν την ετυμηγορία. Με βάση αυτές τις νέες συστάσεις και τα σχόλια που συγκεντρώθηκαν εντός της προθεσμίας, θα δημοσιευθεί μια νέα οδηγία για τη χρήση ασπιρίνης.

Για τι συνταγογραφείται συνήθως η ασπιρίνη;

Ασπιρίνη είναι το όνομα του ακετυλοσαλικυλικού οξέος. Αυτή η ουσία λειτουργεί μέσα στο ανθρώπινο σώμα ως ένας αντιφλεγμονώδης, αναλγητικός, και αντιπυρετικός παράγοντας.

Ωστόσο, εάν η δόση ποικίλλει και μειωθεί, υπάρχει ένα αποτέλεσμα αντιαιμοπεταλιακής συσσώρευσης που αποσκοπεί στη μείωση του κινδύνου σχηματισμού θρόμβου.

Επομένως, με ημερήσια δόση μικρότερη από 325 χιλιοστόγραμμα (η συνήθης δόση είναι μεγαλύτερη από 500 χιλιοστόγραμμα για άλλες διαταραχές) η δράση συσσώρευσης αιμοπεταλίων μπλοκάρεται. Εάν τα αιμοπετάλια δεν μπορούν να συσσωματωθούν (κολλήσουν μεταξύ τους), υπάρχει μικρότερος κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων μέσα στις αρτηρίες που έχουν στενέψει ή έχουν μικρότερο διαμέτρημα (από την εναπόθεση πλακών αθηρώματος, για παράδειγμα).

Έχει διαπιστωθεί ότι η πιο αποτελεσματική ημερήσια δόση ασπιρίνης για την πρόληψη των θρόμβων είναι 81 χιλιοστόγραμμα την ημέρα. Αυτή η ποσότητα είναι μερικές φορές γνωστή ως «baby aspirin» και συνταγογραφείται από τους επαγγελματίες για την πρόληψη εγκεφαλικών και καρδιακών προσβολών. Η πιο κοινή εμπορική παρουσίαση στα φαρμακεία είναι τα δισκία των 100 χιλιοστών, γι’ αυτό και είναι συνήθως η πιο συνταγογραφούμενη μορφή για αυτόν τον σκοπό.

Δεν είχε αμφισβητηθεί ποτέ ότι άτομα που έχουν ήδη υποστεί οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορούν να λαμβάνουν την ελάχιστη ημερήσια δόση ασπιρίνης. Ωστόσο, για άλλους ασθενείς δεν υπήρχε ομοιομορφία κριτηρίων. Στην πραγματικότητα, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει συζητηθεί εάν ένα άτομο χωρίς ιστορικό καρδιακής ή εγκεφαλοαγγειακής νόσου θα ωφεληθεί από τη «baby aspirin» ή όχι.

Οι αλλαγές σχετικά με την καθημερινή χρήση ασπιρίνης στις νέες οδηγίες USPSTF

Η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ είναι μια ομάδα ιατρικών εμπειρογνωμόνων που επιλέγονται από τον διευθυντή του Οργανισμού για την Έρευνα και την Ποιότητα της Υγείας των ΗΠΑ, που ανήκει στο Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ. Συνολικά, είναι 16 επαγγελματίες που αναλύουν τα στοιχεία για να καθορίσουν κλινικές οδηγίες και συστάσεις υγείας για τον γενικό πληθυσμό.

Έχοντας συντάξει επιστημονικές μελέτες τα τελευταία χρόνια, το USPSTF δηλώνει ότι πολλές ομάδες πληθυσμού έχουν περισσότερους κινδύνους παρά οφέλη από την καθημερινή χρήση ασπιρίνης.

Με βάση αυτό, έχουν χωρίσει τις νέες συστάσεις τους σε δύο μέρη:

• Άτομα που δεν πρέπει να παίρνουν καθημερινά ασπιρίνη: Όσοι είναι 60 ετών και άνω που δεν έχουν ιστορικό καρδιακού ή εγκεφαλικού και δεν έχουν τοποθετήσει στεντ δεν πρέπει να λαμβάνουν καθημερινά ασπιρίνη. Δεν θα έχουν μακροπρόθεσμο όφελος, και μπορεί ακόμη και να έχουν σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις.
• Άτομα που μπορούν να παίρνουν καθημερινά ασπιρίνη εάν το συζητήσουν με το γιατρό τους: Άτομα ηλικίας μεταξύ 40 και 59 ετών που δεν είχαν καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο αλλά έχουν παράγοντες κινδύνου στο μέλλον θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους και να συζητήσουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της καθημερινής λήψης ασπιρίνης. Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει άτομα με διαβήτη, υψηλή αρτηριακή πίεση ή παχυσαρκία.

Όπως μπορείτε να δείτε, οι νέες συστάσεις του USPSTF για τη χρήση ασπιρίνης επηρεάζουν μόνο ομάδες στις οποίες υπάρχει αμφιβολία για το όφελος της ημερήσιας πρόσληψης. Κατ’ αρχήν οι ενδείξεις αφορούν ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ή έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση με τοποθέτηση stent.

Γιατί η αλλαγή στις συστάσεις;

Συνολικά, αυτή η αλλαγή που προτείνεται από το USPSTF για την ασπιρίνη βασίζεται στους κινδύνους που έχουν αναφερθεί σε ασθενείς με καθημερινή χρήση ασπιρίνης. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές αναφορές για σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις από τη χρήση της «baby aspirin».

Συνολικά, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αιμορραγία. Επειδή η ασπιρίνη είναι αντιαιμοπεταλιακή, μειώνει την ικανότητα των αιμοπεταλίων να εμποδίζουν την αιμορραγία. Η εσωτερική αιμορραγία μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη και απειλητική για τη ζωή. Όταν ένα άτομο παίρνει ασπιρίνη καθημερινά και για οποιονδήποτε λόγο έχει αιμορραγία στο εσωτερικό του σώματος, η αδυναμία του φαρμάκου να πήξει μπορεί να οδηγήσει σε μαζική απώλεια αίματος με πιθανότητα θανάτου.

Έτσι, οι άνθρωποι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο αιμορραγίας εάν παίρνουν ασπιρίνη καθημερινά. Ποιοι κινδυνεύουν:

• Όσοι είχαν εσωτερική αιμορραγία στο παρελθόν
• Αυτοί με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων σε εργαστηριακές αναλύσεις
• Ασθενείς με παθήσεις πήξης του αίματος
• Άτομα με θετική εξέταση κρυφού αίματος στα κόπρανα
• Όσοι λαμβάνουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για τον πόνο, όπως η ιβουπροφαίνη

Ποιες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν στην καθημερινή χρήση ασπιρίνης;

Η πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων βασίζεται στον τρόπο ζωής και όχι στη φαρμακολογία. Αυτό είχε ήδη εκφραστεί το 2019 από τα μέλη του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας και της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι τα φάρμακα δεν πρέπει να συνταγογραφούνται σε καρδιοπαθείς ή σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο καρδιακής νόσου, αλλά ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις αλλαγές στη διατροφή, στη μείωση του καθιστικού τρόπου ζωής, στη διαχείριση του άγχους και στην προώθηση της σωματικής άσκησης. Αυτές οι τροποποιήσεις είναι ικανές να δημιουργήσουν ένα εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον ευνοϊκό για τη μείωση των καρδιαγγειακών κινδύνων.

Επομένως, ένα άτομο ηλικίας άνω των 60 ετών που δεν έχει ιστορικό εμφράγματος ή εγκεφαλικού, αντί να παίρνει καθημερινά ασπιρίνη, θα πρέπει να ασκείται και να υιοθετεί υγιεινή διατροφή. Και με τα δύο εργαλεία, θα μπορούν να μειώσουν τον καρδιαγγειακό τους κίνδυνο χωρίς να χρειάζονται φάρμακα.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι ασθενείς με επώδυνες χρόνιες παθήσεις που απαιτούν συνεχή χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Εάν χρησιμοποιούν επανειλημμένα ιβουπροφαίνη, για παράδειγμα, ο κίνδυνος αιμορραγίας κατά την προσθήκη ασπιρίνης είναι πολύ υψηλός.

Επομένως, είναι πάντα σκόπιμο να βάζετε τις προληπτικές βάσεις με αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις συνήθειες. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, απαιτείται ιατρική συμβουλή για να αξιολογηθούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ασπιρίνης.

Τι να κάνετε με τις νέες συστάσεις σχετικά με την καθημερινή χρήση ασπιρίνης

Συμπερασματικά, όταν αντιμετωπίζετε ερωτήσεις σχετικά με τις νέες οδηγίες USPSTF σχετικά με τη λήψη ασπιρίνης ή εάν σκέφτεστε να αρχίσετε να τη παίρνετε, το σημαντικό που πρέπει να έχετε κατά νου είναι το εξής:

• Άτομα άνω των 60 ετών χωρίς ιστορικό καρδιακής νόσου δεν πρέπει να λαμβάνουν ασπιρίνη ως πρωταρχική μέθοδο πρόληψης.
• Άτομα μεταξύ 40 και 59 ετών με παράγοντες κινδύνου για μελλοντικά καρδιακά επεισόδια ή εγκεφαλικά θα πρέπει να συμβουλευτούν έναν γιατρό για να καθορίσουν εάν θα ωφεληθούν από μια μικρή ημερήσια δόση ασπιρίνης.
• Όσοι λαμβάνουν ήδη καθημερινά ασπιρίνη επειδή έχουν υποστεί καρδιακές προσβολές ή εγκεφαλικά πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν το φάρμακο σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού τους.

Θυμηθείτε: Οι οδηγίες κλινικής δράσης ενημερώνονται σύμφωνα με τα στοιχεία. Αυτός είναι ο τρόπος προστασίας του πληθυσμού από πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις. Επί του παρόντος, η USPSTF θεωρεί ότι η ασπιρίνη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μαζικά και επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν αυτή τη σύσταση.

Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις, φροντίστε να συμβουλευτείτε έναν γιατρό.