Διαζεπάμη και αλπραζολάμη: Ποια είναι η διαφορά τους
Η διαζεπάμη και η αλπραζολάμη αποτελούν μέρος της οικογένειας των βενζοδιαζεπινών, μαζί με την κλοναζεπάμη, τη νιτραζεπάμη, το χλωροδιαζεποξείδιο και άλλες. Χρησιμοποιούνται στη θεραπεία διαφόρων διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και του άγχους.
Γενικά, έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά, αν και υπάρχουν και διαφορές μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, η διαζεπάμη είναι πιο αποτελεσματική ως χαλαρωτικό και η αλπραζολάμη ως αγχολυτικό και υπνωτικό.
Ωστόσο, εάν χρησιμοποιούνται μακροπρόθεσμα, οι βενζοδιαζεπίνες μπορεί να έχουν μια σειρά από συνέπειες και παρενέργειες. Θεωρούνται εθιστικές και, ως εκ τούτου, συνιστώνται για βραχυπρόθεσμη θεραπεία. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται σε συνδυασμό με αλκοόλ.
Τι είναι οι βενζοδιαζεπίνες;
Οι βενζοδιαζεπίνες είναι μια ομάδα ή οικογένεια φαρμάκων. Τα πιο κοινά είναι η διαζεπάμη, η αλπραζολάμη, η λοραζεπάμη, η νιτραζεπάμη και το χλωροδιαζεποξείδιο. Επηρεάζουν την παραγωγή του νευροδιαβιβαστή γνωστού ως γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ (συντομογραφία GABA).
Όταν το σώμα δεν παράγει αρκετό από αυτόν τον χημικό αγγελιοφόρο – που δρα σε όλο το σώμα – τότε εμφανίζονται συμπτώματα άγχους και νευρικότητας. Ωστόσο, αυξάνοντας τα επίπεδα GABA στον εγκέφαλο, αυτά τα φάρμακα παράγουν ένα χαλαρωτικό αποτέλεσμα, βοηθώντας τον ύπνο και ανακουφίζοντας το άγχος, τη διέγερση και το στρες.
Μετά τη λήψη, οι βενζοδιαζεπίνες κατανέμονται γρήγορα και ευρέως στο σώμα, φτάνοντας τα μέγιστα επίπεδα εντός μίας έως δύο ωρών. Ο χρόνος ημιζωής τους είναι 12 έως 15 ώρες. Τα υπολείμματα στη συνέχεια απεκκρίνονται μέσω των ούρων.
Διαζεπάμη και αλπραζολάμη
Η διαζεπάμη είναι ένα παράγωγο της 1,4-βενζοδιαζεπίνης. Ο τύπος του είναι C16H13CIN20. Διατίθεται σε δισκία, τα οποία μπορεί να είναι 2,5, 5, 10 και έως 25 χιλιοστόγραμμα (mg). Υπάρχουν επίσης σταγόνες σε διάλυμα για χορήγηση από το στόμα, των 2 χιλιοστόγραμμα ανά χιλιοστόλιτρο (mg/ml). Διατίθεται στην αγορά με ονόματα όπως Valium ®, Ansium ®, Aneurol ® και Tepazepan ®.
Εκτός από το δραστικό συστατικό, που είναι η διαζεπάμη, τα δισκία έχουν και άλλα συστατικά. Αυτά περιλαμβάνουν λακτόζη, άμυλο καλαμποκιού, ταρτραζίνη, νάτριο καρμελλόζη, ποβιδόνη, ινδικοτίνη, κολλοειδές πυρίτιο, στεατικό μαγνήσιο, τάλκη και ερυθροσίνη.
Η αλπραζολάμη είναι επίσης ένα φάρμακο που ανήκει στην οικογένεια των βενζοδιαζεπινών. Ο τύπος του είναι C17H13CIN4, που μοιάζει πολύ με τη διαζεπάμη. Διατίθεται επίσης σε δισκία που κυμαίνονται από 0,25 mg έως 2 mg. Οι πιο κοινές εμπορικές ονομασίες του είναι Xanax ®, Niravam ®, Trankimazin ® και Tafil ®.
Όσον αφορά τα έκδοχα, η αλπραζολάμη συνοδεύεται από λακτόζη, βενζοϊκό νάτριο, μικροκρυσταλλική κυτταρίνη, άμυλο καλαμποκιού, ποβιδόνη, στεατικό μαγνήσιο, κολλοειδές πυρίτιο, οξείδιο του αργιλίου, ινδικοτίνη και άλλα.
Συνιστώμενες δόσεις
Με τη διαζεπάμη, η συνιστώμενη δόση ποικίλλει από περίπτωση σε περίπτωση. Θα πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του ασθενούς.
Γενικά, 2 έως 10 mg, 2 ή 4 φορές ημερησίως, προτείνονται για ενήλικες με άγχος, μυοσκελετικούς σπασμούς, όσους υποβάλλονται σε αντισπασμωδική θεραπεία, καθώς και για συμπτωματική ανακούφιση κατά τη διακοπή του αλκοόλ.
Διατίθενται ειδικές δόσεις για παιδιά, ηλικιωμένους ή ασθενείς με νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια. Συνιστώνται το πολύ 2 έως 2,5 mg, 1 ή 2 φορές την ημέρα, ανάλογα με την ανάγκη και τα επίπεδα ανοχής. Ωστόσο, η χρήση του είναι περιορισμένη για παιδιά κάτω των 6 μηνών.
Στην περίπτωση της αλπραζολάμης, η ελάχιστη αποτελεσματική δόση θα πρέπει να προσδιορίζεται ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την ανταπόκριση του ασθενούς. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη εάν το άτομο έχει λάβει προηγούμενη ψυχοτρόπο θεραπεία ή είναι ηλικιωμένο.
Και για τα δύο φάρμακα, η δόση θα πρέπει να αυξάνεται ανάλογα με τις ανάγκες. Κατά προτίμηση, θα πρέπει να χορηγείται το απόγευμα ή το βράδυ.
Η διάρκεια της θεραπείας πρέπει να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη, να μην υπερβαίνει τις 12 εβδομάδες. Η απόσυρση του φαρμάκου γίνεται σταδιακά.
Διαβάστε ακόμη: 3 συμβουλές για ν’ αποφύγετε τη διασταυρούμενη μόλυνση
Χρήσεις για τη διαζεπάμη και την αλπραζολάμη
Όπως και άλλες βενζοδιαζεπίνες, η διαζεπάμη και η αλπραζολάμη αυξάνουν τη δραστηριότητα του GABA, παράγοντας μια συνολική χαλαρωτική δράση, βοηθώντας στη θεραπεία ατόμων με διπολική διαταραχή, αγχώδεις διαταραχές ή άλλες παρόμοιες διαταραχές.
Ειδικότερα, η διαζεπάμη συνιστάται για τη συμπτωματική καταστολή του άγχους και της νευρικής έντασης λόγω παροδικών καταστάσεων. Χρησιμοποιείται επίσης για την ανακούφιση από διέγερση, τρόμο και παραισθήσεις σε ασθενείς με στέρηση αλκοόλ.
Είναι επίσης ένα επικουρικό για διαταραχές επιληπτικών κρίσεων και μυοσκελετικούς πόνους, είτε λόγω φλεγμονής είτε λόγω τραύματος. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της σπαστικότητας σε καταστάσεις όπως η εγκεφαλική παράλυση και η παραπληγία, η αθέτωση και το σύνδρομο γενικευμένης ακαμψίας.
Εν τω μεταξύ, η αλπραζολάμη συνιστάται επίσης στη θεραπεία καταστάσεων γενικευμένου άγχους, ιδιαίτερα που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Συνιστάται επίσης για τη θεραπεία των κρίσεων πανικού.
Αλληλεπιδράσεις βενζοδιαζεπινών
Η ηρεμιστική δράση τόσο της διαζεπάμης όσο και της αλπραζολάμης μπορεί να ενισχυθεί εάν καταναλωθεί ταυτόχρονα με τα αλκοολούχα ποτά. Επομένως, η κατανάλωση αλκοόλ δεν συνιστάται εάν βρίσκεστε υπό θεραπεία με αυτά τα φάρμακα.
Επιπλέον, υπάρχουν πολλά φάρμακα που δεν πρέπει να χορηγούνται ταυτόχρονα. Ενώσεις όπως το κυτόχρωμα Ρ450, το οποίο αναστέλλει ορισμένα ηπατικά ένζυμα, ενισχύουν επίσης τη δραστηριότητα των βενζοδιαζεπινών. Με τη σειρά της, η διαζεπάμη μπορεί να επηρεάσει τη μεταβολική αποβολή της φαινυτοΐνης.
Τα φάρμακα που αλληλεπιδρούν με τις βενζοδιαζεπίνες περιλαμβάνουν σισαπρίδη, νευροληπτικά και αντιεπιληπτικά, υπνωτικά, αντικαταθλιπτικά και ναρκωτικά αναλγητικά (οπιούχα).
Στην περίπτωση της αλπραζολάμης, η συγχορήγηση με αντιμυκητιακά (όπως η κετοκοναζόλη) δεν συνιστάται. Θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείται με ιδιαίτερη προσοχή, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της δόσης, εάν παίρνετε επίσης φλουοξετίνη, σιμετιδίνη, από του στόματος αντισυλληπτικά, διλτιαζέμη, μακρολιδικά αντιβιοτικά, ριτοναβίρη ή διγοξίνη.
Παρενέργειες
Με τις βενζοδιαζεπίνες, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η εξάρτηση που μπορεί να αναπτύξουν οι ασθενείς μετά από λίγες εβδομάδες χρήσης. Και αυτή η πιθανότητα αυξάνεται με την ηλικία. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν περισσότερες επιπτώσεις σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ανάπτυξης ανοχής με την πάροδο του χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα σας θα σας «ζητήσει» να αυξήσετε τη δόση για να διατηρήσετε τα θεραπευτικά αποτελέσματα.
Τρίτον, η διακοπή αυτών των φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα στέρησης, ειδικά εάν η απόσυρση γίνει απότομα. Μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν με την απότομη απόσυρση είναι τα ακόλουθα:
- Κοιλιακές κράμπες
- Υπεριδρωσία
- Σπασμοί
- Ταχυκαρδία
- Αποπροσανατολισμός και παραισθήσεις
- Ευερεθιστότητα και νευρικότητα
- Προδρομική αμνησία
- Αυτοκτονικές σκέψεις
Επιδράσεις από τη διαζεπάμη
Εκτός από αυτές που αναφέρθηκαν ήδη, μπορεί να υπάρχουν και άλλες παρενέργειες που σχετίζονται με τη λήψη διαζεπάμης. Αυτές περιλαμβάνουν συναισθηματική νωθρότητα, πονοκεφάλους, μυϊκή αδυναμία, γαστρεντερικές διαταραχές και αλλαγές στη λίμπιντο. Μελέτες έχουν συνδέσει τη δυσαρθρία με τη συνεχή χρήση της διαζεπάμης σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Επιδράσεις της αλπραζολάμης
Ανάλογα με τη δόση, την ηλικία, την ευαισθησία και άλλους παράγοντες, η αλπραζολάμη μπορεί να βλάψει την προσοχή, καθώς και την ικανότητα αντίδρασης και ελιγμών. Επομένως, δεν συνιστάται να οδηγείτε ή να χειρίζεστε μηχανήματα όταν το παίρνετε.
Αντενδείξεις διαζεπάμης και αλπραζολάμης
Λόγω των καταστάσεων ή των ασθενειών τους, μερικοί άνθρωποι δεν πρέπει να λαμβάνουν διαζεπάμη ή αλπραζολάμη. Ας δούμε τις αντενδείξεις που είναι κοινές και στα δύο:
- Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
- Σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια
- Οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας
- Μυασθένεια gravis
- Εγκυμοσύνη ή θηλασμός
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες
- Αλκοολισμός
Ούτε η διαζεπάμη πρέπει να καταναλώνεται εάν το άτομο έχει ιστορικό εξάρτησης από φάρμακα, σύνδρομο υπνικής άπνοιας, σοβαρή χρόνια υπερκαπνία, κληρονομική δυσανεξία στη γαλακτόζη, δυσαπορρόφηση γλυκόζης ή σακχαρόζης ή αλλεργία στο ακετυλοσαλικυλικό οξύ.
Τι είναι καλύτερο: διαζεπάμη ή αλπραζολάμη;
Και τα δύο φάρμακα έχουν παρόμοια αποτελέσματα, τόσο στον μετριασμό ορισμένων συμπτωμάτων όσο και στις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν. Για το λόγο αυτό, αντενδείκνυνται σε ορισμένες περιπτώσεις.
Υπάρχουν επίσης διαφορές μεταξύ τους. Για παράδειγμα, η διαζεπάμη τείνει να δρα γρήγορα και να παραμένει ενεργή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς ορισμένες από τις παρουσιάσεις περιέχουν περισσότερα χιλιοστόγραμμα από το δραστικό συστατικό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία παιδιών και είναι αποτελεσματική για μυϊκούς σπασμούς και επιληπτικές κρίσεις. Αντίθετα, η αλπραζολάμη είναι εγκεκριμένη για τη διαταραχή πανικού, αλλά είναι πιο εθιστική.
Όσο για το ποιο φάρμακο είναι καλύτερο ή πιο κατάλληλο, αυτό θα καθοριστεί από τον γιατρό, με βάση τα χαρακτηριστικά του ασθενούς, το προηγούμενο ιστορικό θεραπείας και τις τρέχουσες συνθήκες. Να θυμάστε ότι και τα δύο είναι ψυχοφάρμακα, δηλαδή, είναι ευαίσθητα προϊόντα που μπορούν να αγοραστούν μόνο με ιατρική συνταγή.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios [en línea]. España: Ficha técnica Diazepam Cinfa 5 Mg Comprimidos Efg. 2019. [Fecha de acceso: 12-11-2021]. URL disponible en: https://cima.aemps.es/cima/dochtml/ft/80698/FichaTecnica_80698.html
- Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios. [en línea]. España: Ficha técnica Alprazolam Cinfa, 0,5 Mg Comprimidos Efg. 2021. [Fecha de acceso: 12-11-2021]. https://cima.aemps.es/cima/dochtml/ft/62791/FichaTecnica_62791.html
- Barrios A, Mateos R. Patrón epidemiológico del uso de benzodiacepinas. Farma Journal. 2020; 5(2): 7-14.
- Capafons, Antonio Tratamientos psicológicos eficaces para la ansiedad generalizada Psicothema. 2001; 13(3): 442-446.
- Castro-Suarez S, Caparó-Zamalloa C, Meza-Vega M. Actualización en Miastenia gravis: An Update. Rev Neuropsiquiatr. 2017; 80(4): 247-260.
- Domínguez V, Collares M, Ormaechea G, Tamosiunas G. Uso racional de benzodiacepinas: hacia una mejor prescripción. Rev. Urug. Med. Int.. 2016; 1(3): 14-24.
- Gallego Úbeda M, Delgado Téllez L, Campos Fernández M, et al. Actualización del uso de fármacos durante el embarazo: categorías de riesgo. Farm Hosp. 2014; 38(4): 364-378.