Θεραπεία με οπιοειδή για τον καρκίνο: Τι να ξέρετε
Οι άνθρωποι με καρκίνο λαμβάνουν συνήθως θεραπεία με οπιοειδή για να αντιμετωπίσουν τον έντονο πόνο. Συχνά, εμφανίζεται δυνατός πόνος που ακινητοποιεί το άτομο εξαιτίας της πίεσης που ασκεί ο όγκος. Μπορεί όμως να οφείλεται και σε άλλες θεραπείες ή στις επακόλουθες αλλαγές του ανοσοποιητικού συστήματος, μεταξύ άλλων.
Σήμερα, ο καρκίνος είναι το σημαντικότερο πρόβλημα υγείας. Εκτιμήσεις δείχνουν ότι εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από αυτή την ασθένεια. Επίσης, περίπου το 40% των καρκινοπαθών που λαμβάνουν θεραπεία υποφέρουν από πόνο.
Δυστυχώς, στα τελικά στάδια του καρκίνου, αυτός ο πόνος εμφανίζεται στο 80% των ασθενών. Είναι μια περίπλοκη κατάσταση η οποία αντιμετωπίζεται δύσκολα. Κάθε άτομο ανταποκρίνεται διαφορετικά στη θεραπεία, η οποία συχνά περιλαμβάνει εξαιρετικά δυνατά φάρμακα.
Αυτή τη στιγμή, οι επιστήμονες κάνουν πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, και σιγά-σιγά ορίζουν νέες θεραπευτικές οδηγίες. Στο σημερινό μας άρθρο, θα συζητήσουμε για τη θεραπεία με οπιοειδή για τον πόνο που προκαλεί ο καρκίνος.
Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος του καρκίνου
Όπως προαναφέραμε, η αντιμετώπιση του πόνου του καρκίνου πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Έτσι, οι γιατροί θα πρέπει να την προσαρμόσουν σε κάθε ασθενή καθώς εξαρτάται από το είδος του καρκίνου, την αιτία, ακόμη και την αντίληψη του πόνου.
Ωστόσο, υπάρχει ένα γενικό μοτίβο για την αντιμετώπιση του πόνου του καρκίνου ανάλογα με την έντασή του. Αυτή η κλίμακα βασίζεται στις προδιαγραφές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Παρακάτω έχουμε ομάδες φαρμάκων από τη μικρότερη ένταση πόνου έως τη μεγαλύτερη:
- Απλά αναλγητικά, όπως ακεταμινοφαίνη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), προορίζονται για άτομα με ήπιο πόνο. Τα πιο κοινά είναι η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη.
- Το δεύτερο επίπεδο θεραπείας είναι τα αδύναμα οπιοειδή για ασθενείς με πόνο μέσης έντασης. Αυτή η ομάδα χρησιμοποιεί κωδεΐνη, τραμαδόλη, ή διυδροκωδεΐνη.
- Οι γιατροί συνταγογραφούν ισχυρά οπιοειδή για πολύ έντονο πόνο. Πιο συχνά χρησιμοποιείται η μορφίνη, αν και η θεραπεία ίσως περιλαμβάνει μεθαδόνη ή φαιντανύλη. Δυστυχώς, περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς καταλήγουν να χρειάζονται φάρμακα αυτής της κατηγορίας.
Για να γίνει η κατηγοριοποίηση του πόνου, οι γιατροί θα πρέπει να αξιολογήσουν σωστά κάθε έναν από τους ασθενείς και να χρησιμοποιήσουν βαθμίδες πόνου. Οι βαθμίδες πόνου βαθμολογούν διαφορετικά χαρακτηριστικά για την οριοθέτησή του μεταξύ ήπιου και αφόρητου.
Γενικά, ο πόνος είναι αποτέλεσμα πολλών μηχανισμών. Έτσι, πιθανόν να χρειαστεί συνδυασμός φαρμάκων.
Τι είναι τα οπιοειδή φάρμακα;
Τα οπιοειδή φάρμακα είναι φάρμακα τα οποία λαμβάνονται από το όπιο και δρουν στους υποδοχείς του εγκεφάλου ή υποδοχείς οπιοειδών. Αυτοί βρίσκονται μέσα στο κεντρικό και το περιφερικό νευρικό σύστημα.
Αυτά τα φάρμακα ενώνονται με τους υποδοχείς και συγκρατούν τα ερεθίσματα των νεύρων. Με αυτόν τον τρόπο, επιβραδύνονται τα ερεθίσματα ακυρώνοντας τη μετάδοση του πόνου.
Όμως, θα πρέπει να θυμάστε ότι αυτά τα φάρμακα έχουν πολλές παρενέργειες. Πρώτα απ’ όλα είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι μεγάλο μέρος των οπιοειδών, όπως η μορφίνη, είναι εθιστικά και ίσως οδηγήσουν σε εξάρτηση.
Ομοίως, πιθανόν να αυξήσουν τα αισθήματα κούρασης και αδυναμίας. Ακόμη ένας κίνδυνος είναι να οδηγήσουν στη μειωμένη απόδοση του αναπνευστικού συστήματος. Έτσι, οι γιατροί θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα με τη δόση και οι ασθενείς θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα φάρμακα κάτω από ιατρική επίβλεψη.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Τραμαδόλη (Tramadol): Τι είναι και σε τι χρησιμεύει
Θεραπεία με οπιοειδή για τον πόνο που προκαλεί ο καρκίνος
Φάρμακα δευτέρου επιπέδου: Αδύναμα οπιοειδή
Όπως αναφέραμε παραπάνω, τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνότερα σε αυτό το στάδιο είναι η τραμαδόλη και η κωδεΐνη. Ο ασθενής μπορεί να τα λάβει με διαφορετικούς τρόπους, είτε με καθυστερημένη απελευθέρωση, είτε με άμεση. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν με άλλα φάρμακα, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ).
Παραδείγματος χάρη, η κωδεΐνη προορίζεται για κατάποση. Όμως, ασθενείς με προβλήματα στο ήπαρ ή τα νεφρά θα πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση της.
Φάρμακα τρίτου επιπέδου: Ισχυρά οπιοειδή
Αυτά τα φάρμακα προορίζονται αποκλειστικά για περιπτώσεις όπου ο πόνος του καρκίνου είναι σχεδόν ανυπόφορος. Η μορφίνη είναι το φάρμακο το οποίο χρησιμοποιείται συχνότερα επειδή έχει πολλές χρήσεις.
Επίσης, η μορφίνη δεν έχει “αναλγητικό ταβάνι”. Γι’ αυτό οι γιατροί ίσως αλλάζουν τις δόσεις. Όμως, το όριο της δοσολογίας καθορίζεται από τις παρενέργειες, καθώς η υπερβολική δόση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.
Διαβάστε επίσης: Οπιοειδή φάρμακα: Πού μπορούν να χρησιμοποιηθούν
Θεραπεία με οπιοειδή – Συμπέρασμα
Η θεραπεία με οπιοειδή για τον καρκίνο είναι περίπλοκη. Γι’ αυτό, οι γιατροί θα πρέπει να τα συνταγογραφούν σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή. Όπως βλέπετε, μόνο ο/η γιατρός θα πρέπει να επιλέγει και να αποφασίζει τις κατευθυντήριες γραμμές γι’ αυτό το είδος θεραπείας.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Farmacoterapia del dolor oncológico. Analgésicos y coadyuvantes | Farmacia Profesional. (n.d.). Retrieved October 18, 2019, from https://www.elsevier.es/es-revista-farmacia-profesional-3-articulo-farmacoterapia-del-dolor-oncologico-analgesicos-13114984
- Uso de opioides en el tratamiento del dolor oncológico – BTA – CADIME. (n.d.). Retrieved October 18, 2019, from http://www.cadime.es/es/boletin_terapeutico_andaluz.cfm?bid=37#.XanYj-gzbIU
- Tratamiento con opioides del dolor oncológico. (n.d.). Retrieved October 18, 2019, from http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1131-57682003000100001