Αυτοθεραπεία και οι κίνδυνοι για την υγεία

Τα ποσοστά αυτοθεραπείας με αντιβιοτικά είναι πολύ μεγάλα. Κατά συνέπεια, ορισμένες χώρες έχουν αντίστοιχα αυξημένα ποσοστά στην ανθεκτικότητα σε αντιβιοτικά, ειδικά σε αυτά των βακτηριακών παθογόνων.
Αυτοθεραπεία και οι κίνδυνοι για την υγεία

Έχει γραφτεί από Equipo Editorial

Τελευταία ενημέρωση: 21 Δεκεμβρίου, 2022

Η αυτοθεραπεία είναι η χρήση φαρμάκων χωρίς συνταγή, άρα και χωρίς ιατρική παρέμβαση. Το ανησυχητικό κομμάτι είναι πως η πρόσβαση στα φάρμακα γίνεται όλο και πιο εύκολη, είτε εξαιτίας των χαμηλών τιμών, είτε λόγω της διαθεσιμότητάς τους στο διαδίκτυο.

Να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι με τον όρο “χωρίς ιατρική παρέμβαση” εννοούμε ότι δεν υπάρχει παρέμβαση επαγγελματία είτε στη διάγνωση, είτε στη συνταγογράφηση και έτσι δεν υπάρχει ιατρική παρακολούθηση της θεραπείας.

Στις μέρες μας, αυτή η συνήθεια αυξάνεται δραματικά. Όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται πόσο κακό κάνουν στον εαυτό τους και στον υπόλοιπο πληθυσμό όταν κάνουν αυτοθεραπεία.

Υπάρχουν φάρμακα χωρίς συνταγή ιατρού τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση ήπιων συμπτωμάτων όπως είναι ο πονοκέφαλος, ο πυρετός, τα κρυολογήματα, κ.λπ.. Παρόλα αυτά, μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε μόνο μέχρις ενός σημείου και για ορισμένο χρόνο. Αυτό επειδή θα πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό αν επιμένουν τα συμπτώματα.

Σε αυτό το άρθρο, θα ρίξουμε μια ματιά στους κινδύνους της αυτοθεραπείας και σε ορισμένες υγιεινές εναλλακτικές λύσεις.

Αυτοθεραπεία και παυσίπονα

Διάφορα χάπια πάνω σε τραπέζι
Η συχνότερη κατάχρηση φαρμάκων γίνεται με τα αναλγητικά και τα αντιβιοτικά.

Δυστυχώς, οι εκτιμήσεις αναφορικά με την κατανάλωση αυτών των φαρμάκων δείχνουν μεγάλη έκθεση του πληθυσμού στα αναλγητικά σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και για μεγάλο εύρος παθήσεων.

Όμως, όταν κάνετε κατάχρηση αυτών των φαρμάκων αδιακρίτως ή χωρίς έλεγχο από επαγγελματία, μπορούν να επηρεαστούν σοβαρά τα νεφρά σας και το πεπτικό σας σύστημα, κάτι που οδηγεί σε έλκη στομάχου, ακόμη και σε νέκρωση του ήπατος.

Αντιβιοτικά: Μία πολύ επικίνδυνη μορφή αυτοθεραπείας

Δυστυχώς, αντιβιοτικά αγοράζουν συνήθως άτομα τα οποία δεν έχουν κάνει οποιαδήποτε ιατρική διάγνωση για λοιμώξεις ώστε να δικαιολογείται η χρήση τους. Τις περισσότερες φορές, ζητούν ακόμη και γνωστά φάρμακα με το όνομά τους.

Υπάρχουν αρκετές χώρες με υψηλά ποσοστά αυτοθεραπείας με αντιβιοτικά. Κατά συνέπεια, εμφανίζουν μεγάλα ποσοστά ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, ειδικά σε αυτά των βακτηριακών παθογόνων. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, καθώς σημαίνει ότι η κατάχρησή τους προκαλεί την ανάπτυξη ανθεκτικότητας των βακτηρίων σε αυτά, καθιστώντας αδύνατη τη θεραπεία ορισμένων ασθενειών.

Μη χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά χωρίς ιατρική παρακολούθηση. Η αδιάκριτη χρήση τους δημιουργεί κίνδυνο στην υγεία ολόκληρου του παγκόσμιου πληθυσμού.

Άλλες περιπτώσεις

Επίσης, παρακάτω έχουμε ορισμένες ομάδες φαρμάκων και συμπληρωμάτων τα οποία αρκετοί λαμβάνουν χωρίς ιατρική συμβουλή:

  • Τοπικά αντισηπτικά
  • Συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων
  • Αντιιικά και κατασταλτικά βήχα
  • Φάρμακα για το έντερο, καθαρτικά, αντιόξινα, και αντιπηκτικούς παράγοντες.

Όμως, αυτό που θα θέλαμε να τονίσουμε περισσότερο στο σημερινό μας άρθρο είναι τα αντιβιοτικά.

Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά

Διάφορα αντιβιοτικά φάρμακα

Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αποτελεί παγκόσμια κρίση στις μέρες μας. Θα έχετε πιθανόν ακούσει γι’ αυτή, αλλά ίσως να μη γνωρίζετε το μέγεθος του προβλήματος.

Όταν τα στελέχη γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, αυτό συμβαίνει επειδή η αντιβίωση δεν είναι πλέον αποτελεσματική στο συγκεκριμένο βακτήριο. Έτσι, αυτοί οι μικροοργανισμοί αναπτύσσουν διάφορους μηχανισμούς άμυνας ενάντια στη δράση του φαρμάκου.

Και γιατί είναι πρόβλημα αυτό; Γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε ένα άλλο φάρμακο αν δε λειτουργεί αυτό πλέον;

Ναι, αυτή ακριβώς είναι η τωρινή πρακτική μας. Παρόλα αυτά, κάτι τέτοιο δημιουργεί άλλα προβλήματα όταν ξεκινούμε την κατάχρηση των νέων αντιβιοτικών και τα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά και σε αυτά. Το πρόβλημα είναι ότι εξαντλούμε τις επιλογές αντιβιοτικών και κινδυνεύουμε να ξεμείνουμε εντελώς από αυτά.

Η ανάπτυξη νέων φαρμάκων είναι μια αργή, περίπλοκη, και πολύ ακριβή διαδικασία. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι πολύ σημαντικό να μην κάνουμε αυτοθεραπεία και ν’ ακολουθούμε πάντα τις συστάσεις του/ης γιατρού.

Ανακαλύψτε: Τι είναι τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος;

Αυτοθεραπεία – Οι κίνδυνοι για την υγεία

Επίσης, η αυτοθεραπεία χωρίς τη συμμετοχή γιατρού ή φαρμακοποιού ενέχει αρκετούς κινδύνους για την υγεία, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι δε το γνωρίζουν αυτό. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκουμε:

  • Τη δηλητηρίαση.
  • Την έλλειψη αποτελεσματικότητας, εξαιτίας της λανθασμένης χρήσης. Μία συχνή περίπτωση είναι η χρήση αντιβίωσης για την καταπολέμηση ιών.
  • Την εξάρτηση, όπως συμβαίνει με τη βενζοδιαζεπίνη.
  • Την κάλυψη σοβαρών κλινικών διεργασιών.
  • Την ατομική ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, όπως εξηγήσαμε παραπάνω.

Συμπέρασμα

Συμβουλευτείτε τον/η γιατρό ή τον/η φαρμακοποιό σας αν έχετε απορίες σχετικά με τα φάρμακα. Μην καταναλώνετε κανένα φάρμακο το οποίο απαιτεί συνταγογράφηση εκτός εάν το απαιτεί ο/η γιατρός σας για τη θεραπεία σας.

Τέλος, να συμβουλεύεστε πάντα έναν/μία φαρμακοποιό για τη σωστή χρήση των φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή.


Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.


  • Tobón Marulanda, F. Á. (2002). Estudio sobre automedicación en la Universidad de Antioquia, Medellín, Colombia. Iatreia.
  • Ras Vidal, E., & Moya Ortiz, P. (2005). Prescripción médica o automedicación. Atencion Primaria. https://doi.org/10.1157/13079153
  • Wirtz, V. J., Dreser, A., & Leyva, R. (2009). El debate sobre la automedicación. Salud Pública de México. https://doi.org/10.1590/s0036-36342009000300004
  • Galán, T. A. (1999). El rol del farmacéutico en automedicación . Uso de medicamentos : análisis desde la experiencia en España. Pharmaceutical Care España.

Αυτό το κείμενο προσφέρεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αντικαθιστά τη συμβουλή από επαγγελματία. Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευτείτε τον ειδικό σας.