Η ανατομία της άνοιας: Πώς είναι η ζωή ενός ασθενή με άνοια
Για έναν ασθενή με άνοια είναι πιθανό να συνυπάρχουν και άλλες ασθένειες ταυτόχρονα: μεταξύ αυτών η νόσος Αλτσχάιμερ, η νόσος Πάρκινσον, και η νόσος του Binswanger. Το κοινό όλων είναι η άνοια, δηλαδή η σταδιακή απώλεια ή αποδυνάμωση πνευματικών ικανοτήτων.
Τις ασθένειες οι οποίες προκαλούν την άνοια, τις αντέχουν δύσκολα τόσο οι ίδιοι οι ασθενείς, όσο και οι οικογένειές τους. Οι αλλαγές στη μνήμη και τη λογική, όπως επίσης και κάποιες διαταραχές συμπεριφοράς, μπορούν να κάνουν εκνευριστική την κατάσταση.
Σήμερα, θα ανακαλύψουμε τις πτυχές που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν αντιμετωπίζουμε έναν ασθενή με άνοια.
Η κατάθλιψη σε έναν ασθενή με άνοια
Η κατάθλιψη είναι μια πάθηση η οποία επηρεάζει συχνά τους ασθενείς με άνοια. Η μη κατανόηση του τι τους συμβαίνει, η απώλεια μνήμης που τους αποπροσανατολίζει, και η αγένεια των ανθρώπων γύρω τους, θα οδηγήσουν στην αποθάρρυνση και τη μελαγχολία.
Πολλές οικογένειες δε γνωρίζουν πώς ν’ αντιμετωπίσουν έναν ασθενή με άνοια. Γι’ αυτό και κάνουν ορισμένα λάθη τα οποία αναφέρουμε παρακάτω:
- Του φέρονται όπως σε ένα παιδί: Μιλούν μπροστά του σαν να μην είναι εκεί και δεν ακούει τίποτα. Επίσης, δε συζητούν ώριμα μαζί του.
- Του φωνάζουν και τον μαλώνουν: Το να φωνάζετε σε ένα άτομο με άνοια επειδή κάνει κάτι το οποίο δεν συνειδητοποιεί γιατί το κάνει, προκαλεί μόνο ενοχή και δε θα βοηθήσει τον ασθενή να κατανοήσει αυτό που συμβαίνει.
- Τον αγνοούν: Αν δεν αντιμετωπίζετε τον ασθενή ως ενήλικο, αν του φωνάζετε, και αν αγνοείτε πολλά από αυτά που λέει, τότε θα τον κάνετε να νιώσει μοναξιά. Αυτή η απομόνωση μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη.
Ένας ασθενής με άνοια θα πρέπει να νιώθει υποστήριξη και να λαμβάνει στοργή. Η οικογένεια θα πρέπει να προσπαθήσει να βάλει τον εαυτό της στη θέση του ασθενή και να καταλάβει ότι η κατάσταση είναι δύσκολη για όλους.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Η χημεία του εγκεφάλου και η κατάθλιψη. Πώς συνδέονται
Πρέπει να αισθάνεται ανεξάρτητος
Δε σημαίνει ότι για όλα θα πρέπει να φροντίζει η οικογένεια, εξαιτίας της κατάστασης του ασθενή με άνοια. Υπάρχουν πολλά πράγματα τα οποία μπορεί να κάνει μόνος, αλλά η οικογένεια πρέπει να τον βοηθήσει σε αυτό.
Για παράδειγμα, αν δυσκολεύεται να κουμπώσει το ρούχο του, δοκιμάστε να αγοράσετε ρούχα χωρίς κουμπιά. Αν δε μπορεί να δέσει τα κορδόνια του, αγοράστε παπούτσια χωρίς κορδόνια.
Σε περίπτωση σημαντικής απώλειας μνήμης, μπορείτε να λάβετε επιπρόσθετα μέτρα. Πείτε του πού βρίσκεται η τουαλέτα χωρίς να τον καθοδηγήσετε ακριβώς, βάζοντας μια ταμπέλα στην πόρτα που να λέει “Τουαλέτα.”
Το άτομο με την άνοια μπορεί να νιώσει αποπροσανατολισμένο και μπερδεμένο, εξαιτίας της απώλειας μνήμης και να καταστεί ανίκανο να κάνει απλά πράγματα, όπως να δέσει τα παπούτσια του. Γι’ αυτό, κάνοντας αυτά για εκείνο θα το βοηθήσει να νιώσει πολύ καλύτερα και πιο ικανό.
Πρέπει να βγαίνει έξω
Πολλές φορές η οικογένεια του ασθενή με άνοια δε θέλει να τον αφήνει να βγαίνει από το σπίτι, φοβούμενη να μην χαθεί. Ωστόσο, δεν είναι λύση να τον κρατάτε στο σπίτι όλη μέρα, κάθε μέρα, καθώς αυτό θα οδηγήσει σε κατάθλιψη.
Σε περίπτωση που δε μπορεί να προσέχει κάποιος τον ασθενή με άνοια συνεχώς, τότε μπορείτε να προσλάβετε κάποιον γι’ αυτό. Ο ασθενής μπορεί να χαθεί εύκολα, και αν μείνει μόνος στο σπίτι, μπορεί να βγει έξω και να μη γνωρίζει πώς να επιστρέψει.
Όμως, είναι σημαντικό να περάσει ποιοτικό χρόνο με την οικογένειά του. Ένας περίπατος, μια βόλτα στο πάρκο, ή η ηλιοθεραπεία στον κήπο, είναι δραστηριότητες τις οποίες θα λατρέψει.
Για έναν ασθενή με άνοια είναι σημαντικό να νιώθει την υποστήριξη της οικογένειάς του. Αυτό θα αποτρέψει την απομόνωση και τη μοναξιά.
Μια ακόμη καλή επιλογή είναι να πάτε τον ασθενή σε μια ομάδα η οποία βοηθά ασθενείς με παρόμοια προβλήματα, ώστε να επιβραδυνθεί η απώλεια μνήμης, και να βελτιωθούν οι διαταραχές συμπεριφοράς.
Υπάρχουν επίσης εξειδικευμένα κέντρα όπου ασθενείς με άνοια αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Καλό είναι να πάτε τον ασθενή με άνοια σε αυτά, κατά περιόδους, για να μπορέσει να νιώσει συντροφικότητα, να περάσει χρόνο με ανθρώπους οι οποίοι καταλαβαίνουν τα προβλήματά του και τις ανησυχίες του. Επίσης, θα κάνει νέους φίλους.
Η ζωή για έναν ασθενή με άνοια δεν είναι εύκολη. Υπάρχουν πολλοί περιορισμοί τους οποίους δε μπορεί να ελέγξει, πόσο μάλλον να κατανοήσει. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να τον στηρίζετε και να κάνετε ό,τι μπορείτε για να βοηθάτε.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Rankin, K. P., Gorno-Tempini, M. L., Allison, S. C., Stanley, C. M., Glenn, S., Weiner, M. W., & Miller, B. L. (2006). Structural anatomy of empathy in neurodegenerative disease. Brain. https://doi.org/10.1093/brain/awl254
- Krueger, C. E., Laluz, V., Rosen, H. J., Neuhaus, J. M., Miller, B. L., & Kramer, J. H. (2011). Double Dissociation in the Anatomy of Socioemotional Disinhibition and Executive Functioning in Dementia. Neuropsychology. https://doi.org/10.1037/a0021681
- Barba, A. L., Kelly Changizi, B., Higgins, D. S., Factor, S. A., & Molho, E. S. (2012). Dementia. In Parkinson’s Disease, Second Edition. https://doi.org/10.1201/b12948
- Curran, E. M., & Loi, S. (2013). Depression and dementia. The Medical Journal of Australia. https://doi.org/10.5694/mjao12.10567