Ο φόβος της οδήγησης. Τον έχετε βιώσει;

Η οδήγηση μπορεί να είναι μια ευχάριστη και φυσική εμπειρία για πολλούς. Όμως, υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι οι οποίοι δε το απολαμβάνουν καθόλου και μπορεί ακόμη και να φοβούνται.

Φόβος της οδήγησης! Vehophobia είναι η κατάσταση που βιώνουν ορισμένοι άνθρωποι όταν βρίσκονται πίσω από ένα τιμόνι ή αλλιώς ο φόβος της οδήγησης. Μπορεί να συμβεί σε διαφορετικές περιπτώσεις ή συνθήκες και ένα από τα κοινά τους χαρακτηριστικά είναι ένας παραλυτικός φόβος που τους αναγκάζει να σταματήσουν να οδηγούν.

Γιατί επηρεάζει ο φόβος της οδήγησης ορισμένους ανθρώπους;

Ο φόβος της οδήγησης τον οποίο μπορεί να βιώσουν ορισμένοι άνθρωποι έχει ποικίλες μορφές. Σε κάποιες περιπτώσεις, κάποιοι φοβούνται πως θα προκαλέσουν ατύχημα ή θα χρησιμοποιήσουν λάθος τις ταχύτητες. Σε άλλες περιπτώσεις, το πρόβλημα προέρχεται από το μέρος όπου οδηγούν (εθνικούς αυτοκινητόδρομους, μεγάλες λεωφόρους).

Υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι φοβούνται να οδηγήσουν τη νύχτα ή με υψηλές ταχύτητες. Ο φόβος της οδήγησης έχει τρεις διαστάσεις:

Γνωστική

Η γνωστική διάσταση σχετίζεται με τις σκέψεις ενός ατυχήματος, της απώλειας του ελέγχου, του φόβου του θανάτου ή της πρόκλησης θανάτου κάποιου άλλου.

Συναισθηματική ή νευρολογική

Οι άνθρωποι τους οποίους κυριεύει ο φόβος της οδήγησης υποφέρουν από άγχος, μυϊκή ένταση, ανασφάλεια, ναυτία και υπερβολική εφίδρωση. Πιθανόν να έχουν θολή όραση, γρήγορο καρδιακό ρυθμό,  διάρροια ή τρέμουλο στα χέρια και τα πόδια.

Οδήγηση

Οι άνθρωποι με αυτόν τον φόβο αποφεύγουν την οδήγηση ή οδηγούν μονάχα κάτω από εξαιρετικά ειδικές περιπτώσεις, όπως όταν είναι μαζί με άλλους, σε ορισμένους δρόμους, δεν ξεπερνούν την ελάχιστη ταχύτητα, κατά τη διάρκεια της ημέρας, σε άδειους δρόμους, κ.λπ.

Ο βαθμός του φόβου τον οποίο βιώνει ο οδηγός διαφέρει ανάλογα με τους περιορισμούς ή τις δυσκολίες που προκαλεί ο φόβος, όπως επίσης και το επίπεδο της δυσφορίας που αισθάνεται το άτομο.

Ορισμένοι δε μπορούν να καθίσουν στη θέση του οδηγού. Άλλοι προτιμούν να οδηγεί κάποιος άλλος, να περπατούν ή να πάρουν ταξί. Υπάρχουν και άλλοι που δεν τους ενδιαφέρει αν θα χρειαστούν και τον διπλάσιο χρόνο για να φτάσουν στον προορισμό τους ακολουθώντας μια πιο ήσυχη διαδρομή.

Αυτός ο φόβος μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα. Από την απόρριψη θέσεων εργασίας οι οποίες απαιτούν οδήγηση, τη δαπάνη μεγάλων χρηματικών ποσών για τα δημόσια μέσα μεταφοράς, την άρνηση παροχής βοήθειας σε κάποιον σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, έως και το να μη μπορούν να ευχαριστηθούν μια απόδραση του Σαββατοκύριακου.

Ο φόβος της οδήγησης διαλύει την αυτοεκτίμηση επειδή προκαλεί ένα αίσθημα κατωτερότητας, αγανάκτησης και ανικανότητας στο άτομο.

Ο φόβος της οδήγησης επηρεάζει συνήθως τους οδηγούς με μικρή εμπειρία (λιγότερο από 2 χρόνια) και σε λιγότερες περιπτώσεις, οδηγούς με εμπειρία. Υπάρχουν επίσης πολλές περιπτώσεις γυναικών γύρω στα 30. Κάποιες από τις κύριες αιτίες είναι οι ακόλουθες:

• Βίωση ή πρόκληση ατυχήματος.
• Εκμάθηση με βάση τον φόβο ή έλλειψη εμπιστοσύνης στις ικανότητες.
• Αγωνία ή άγχος για προβλήματα εκτός της οδήγησης (δουλειά, οικογενειακά προβλήματα κ.λπ.).

Μπορεί να ξεπεραστεί ο φόβος της οδήγησης;

Αν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορείτε να οδηγήσετε το όχημά σας ή κάποιο άλλο επειδή τρομάζετε στη σκέψη του να μπείτε σε αυτοκίνητο, ορίστε κάποιες συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν:

1. Δημιουργήστε μια χαλαρωτική ατμόσφαιρα

Υπάρχουν κάποιοι φίλοι ή συγγενείς που μπορούν να σας κάνουν πιο νευρικούς αν τους έχετε μαζί σας. Μπορείτε να τους πείτε να καθίσουν στο πίσω κάθισμα ή να τους πείτε ευθέως να μην έρθουν μαζί σας.

Φορέστε άνετα ρούχα ώστε ν’ αποφύγετε την πίεση σε κάποιο μέρος του σώματός σας. Βάλτε μια χαλαρωτική μουσική και κρεμάστε στον καθρέφτη ένα ωραίο αρωματικό αυτοκινήτου.

2. Εξασκείστε τη διαφραγματική αναπνοή

Όταν αισθάνεστε ότι δεν έχετε τον έλεγχο μιας κατάστασης και είστε στα όρια της κρίσης πανικού, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνετε είναι να δοκιμάσετε τη διαφραγματική αναπνοή.

Αφήστε τον αέρα να μπει από τη μύτη και να συνεχίσει πιο βαθιά στους πνεύμονες. Το στομάχι σας θα πρέπει να διογκωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο. Έπειτα, εκπνεύστε αργά ώστε να χαλαρώσετε το σώμα σας. Επαναλάβετε αρκετές φορές.

3. Χρησιμοποιήστε θετικές επιβεβαιώσεις

Όταν φοβάστε να οδηγήσετε είναι ευπρόσδεκτες όλες εκείνες οι προτάσεις και οι λέξεις που σας επιτρέπουν να χτίσετε την αυτοπεποίθησή σας. Παραδείγματος χάρη, μπορείτε να δοκιμάσετε να πείτε δυνατά τα ακόλουθα:

• Οδηγώ προσεκτικά και στο όριο ταχύτητας.
• Ξέρω πως είμαι ένας συνειδητοποιημένος και καλά προετοιμασμένος οδηγός.
• Οδηγώ στη δεξιά λωρίδα για να αισθάνομαι ασφαλής.
• Έχω σχεδιάσει αυτή τη διαδρομή, γνωρίζω πού πάω και είμαι έτοιμος/η.

4. Αντιμετωπίστε τους φόβους σας

Ο καλύτερος τρόπος για ν’ αντιμετωπιστεί ο φόβος της οδήγησης είναι οδηγώντας. Ξεκινήστε με κάτι μικρό, με ελαφριά κίνηση, σε ήσυχους δρόμους και με την ελάχιστη δυνατή ταχύτητα. Μόλις αποκτήσετε αυτοπεποίθηση θα εξαφανιστεί ο φόβος σας.

Η θεραπεία της έκθεσης είναι ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους για να ξεπεράσετε τον φόβο. Αν δεν κάνετε κάτι για να τον ξεπεράσετε, θα μεγαλώσει και θα γίνει ανεξέλεγκτος.

5. Κάντε μικρά βήματα και ο φόβος της οδήγησης

Αν φοβάστε να οδηγήσετε δε θα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το αυτοκίνητό σας για μεγάλες αποστάσεις είτε τις νυχτερινές ώρες. Με αυτά στο μυαλό, θα πρέπει να κάνετε ορισμένα βήματα μέχρι να αισθανθείτε έτοιμοι. Ξεκινήστε κρατώντας τα κλειδιά για λίγα λεπτά, έπειτα καθίστε στο αυτοκίνητο με σβηστή τη μηχανή.

Στη συνέχεια, οδηγήστε σε έναν μονάχα δρόμο και κάντε κύκλο το τετράγωνο. Πηγαίνετε προς την κεντρική λεωφόρο όπου υπάρχουν φανάρια και χρησιμοποιήστε τη δεξιά λωρίδα μέχρι την πρώτη έξοδο, έπειτα αλλάξτε λωρίδα κ.λπ.

6. Ζητήστε βοήθεια

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι γύρω σας οι οποίοι σας παρέχουν την υποστήριξη ώστε να ξεπεράσετε τον φόβο της οδήγησης. Μπορείτε να τους ζητήσετε να έρθουν μαζί σας στις πρώτες εξόδους σας, ή τουλάχιστον ν’ ακούσουν τους φόβους σας και να σας πουν τη γνώμη τους.

Κάποιες φορές, χρειάζεται απλά να μιλήσετε για το πρόβλημα και τα συναισθήματα που σας προκαλεί η οδήγηση και έτσι να ξεκινήσετε να ξεπερνάτε τον φόβο.