Θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;

Θα διερευνήσουμε την προδιάθεση για θρομβοφιλία κατά την εγκυμοσύνη, μια κατάσταση που προκαλεί διαμάχη σχετικά με τους κινδύνους της.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από γιατρό Maryel Alvarado Nieto.

Τελευταία ενημέρωση: 11 Μαρτίου, 2023

Υπό ορισμένες συνθήκες, υπάρχει μεγαλύτερη προδιάθεση για θρομβωτικό συμβάν, ιδίως στη φλεβική κυκλοφορία. Επειδή ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται με την κύηση, έχει προταθεί να διερευνηθεί η θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη. Στόχος των μελετών αυτών είναι να προσδιοριστούν οι παράγοντες κινδύνου που εμπλέκονται στην κατάσταση αυτή.

Καταρχάς, πρέπει να σημειωθεί ότι ο όρος θρομβοφιλία περιλαμβάνει διαταραχές που, με κάποιο τρόπο, αυξάνουν την ικανότητα παραγωγής θρόμβων στο αίμα. Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να είναι κληρονομικές ή επίκτητες (όπως το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο). Αν και δεν είναι πολύ συχνές, προκαλούν καταστάσεις που απαιτούν προσεκτική διαχείριση.

Θρόμβωση και εμβολή: τι σημαίνουν;

Όταν ένα αιμοφόρο αγγείο τραυματίζεται, ενεργοποιείται μια σειρά μηχανισμών που προσπαθούν να αποκαταστήσουν τη βλάβη προκειμένου να αποτρέψουν πιθανή αιμορραγία. Όλα αυτά τα φαινόμενα συνιστούν την αιμόσταση. Με λίγα λόγια, τα στοιχεία που κυκλοφορούν στο αίμα συσσωρεύονται, καλύπτοντας την αγγειακή βλάβη.

Έτσι σχηματίζεται ένας θρόμβος. Η προσκόλληση του θρόμβου στο τοίχωμα του αγγείου διακυβεύεται από την ίδια την κυκλοφορία του αίματος και υπάρχει κίνδυνος αποκόλλησης. Όταν συμβεί αυτό, ο θρόμβος ονομάζεται έμβολο, με την ικανότητα να διοχετεύεται στην κυκλοφορία του αίματος.

Επομένως, οι όροι θρόμβωση και εμβολή αναφέρονται στην παθολογία κατά την οποία ένας θρόμβος αποφράσσει ένα αιμοφόρο αγγείο. Η διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι, στη θρόμβωση, η απόφραξη συμβαίνει στο ίδιο σημείο όπου σχηματίστηκε ο θρόμβος. Ενώ στην εμβολή, ο θρόμβος αποσπάται και ταξιδεύει στην κυκλοφορία μέχρι να αποφράξει το αγγείο.

Θρομβοεμβολή και εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη θεωρείται προθρομβωτική κατάσταση. Αυτό οφείλεται στις ορμονικές μεταβολές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Για το λόγο αυτό, ορισμένοι συγγραφείς θεωρούν ζωτικής σημασίας τον καθορισμό του κινδύνου θρομβοφιλίας κατά την εγκυμοσύνη σε όλες τις γυναίκες. Στόχος είναι η πρόληψη τυχόν επιπλοκών που προκύπτουν από μια τέτοια προδιάθεση.

Ωστόσο, δεν υπάρχει ομοφωνία επί του θέματος και η οπτική έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Πρώτον, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι θρομβοφιλίες είναι από μόνες τους πολύ σπάνιες στον γενικό πληθυσμό, ώστε η διερεύνησή τους σε κάθε έγκυο γυναίκα να αποτελεί πρωτόκολλο.

Δεύτερον, οι μελέτες που υπάρχουν μέχρι σήμερα έχουν τα όριά τους. Αυτό εμποδίζει τα αποτελέσματα να γίνουν αποδεκτά ως αδιαμφισβήτητα. Ομοίως, καθώς η γνώση εξελίσσεται, η κατανόηση των πραγμάτων αλλάζει. Στην πραγματικότητα, είναι σύνηθες να βρίσκουμε αντιφατικά συμπεράσματα σε ορισμένες έρευνες.

Υπάρχει κάποια σχέση με τη θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη;

Διάφορες καταστάσεις της εγκυμοσύνης έχουν συσχετιστεί με την πλακουντιακή ανεπάρκεια. Αυτό σημαίνει ότι η ροή του αίματος μητέρας-εμβρύου διακυβεύεται με κάποιο τρόπο, προκαλώντας μια επιπλοκή.

Μεταξύ των καταστάσεων που συνδέονται με μεταβολές της κυκλοφορίας είναι οι ακόλουθες:

• Εκλαμψία
• Προεκλαμψία
• Σύνδρομο HELLP
• Περιορισμός ενδομήτριας ανάπτυξης
• Πρόωρη αποκόλληση του πλακούντα

Για το λόγο αυτό, ορισμένοι συγγραφείς θεωρούν απαραίτητο να υποψιάζονται την ύπαρξη θρομβοφιλίας σε ασθενείς με ιστορικό οποιασδήποτε από αυτές τις επιπλοκές. Η αιτιολόγηση για αυτό δεν βασίζεται σε μια πιθανή συσχέτιση μεταξύ των δύο καταστάσεων, αλλά στη μείωση της αβεβαιότητας μιας γυναίκας με προηγούμενες κακές εμπειρίες.

Συνδέεται η θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη με απώλεια κύησης;

Μεταξύ 10 και 15% των κυήσεων καταλήγουν σε αποβολή- πολλές από τις οποίες περνούν απαρατήρητες. Από αυτές τις γυναίκες, εκτιμάται ότι το 5% μπορεί να παρουσιάσει άλλη μια αποτυχημένη εγκυμοσύνη. Έτσι, οι περισσότερες γυναίκες με ένα και μοναδικό ιστορικό αποβολής έχουν μεγάλες πιθανότητες να φέρουν μια εγκυμοσύνη μέχρι τέλους.

Αυτή η πραγματικότητα έχει θέσει υπό αμφισβήτηση την ανάγκη διεξοδικής διερεύνησης της πιθανής αιτίας της διακοπής της εγκυμοσύνης, ειδικά αν πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια. Αν και πρόκειται για ένα τραυματικό γεγονός για τη γυναίκα, απέχει πολύ από το να είναι συνώνυμο της υπογονιμότητας ή να προβλέπει ένα μελλοντικό πρόβλημα.

Επαναλαμβανόμενη απώλεια κύησης και θρομβοφιλία

Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο αν η εμπειρία είναι επαναλαμβανόμενη. Επαναλαμβανόμενη απώλεια κύησης θεωρείται εάν υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαδοχικές αποβολές. Ωστόσο, ορισμένοι συγγραφείς προτιμούν να θέτουν ως όριο τις τρεις.

Ανεξάρτητα από τον ορισμό, πρόκειται για μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση για το ζευγάρι, το οποίο συνήθως αναζητά επαγγελματική βοήθεια. Σκοπός της δεν είναι μόνο η εξεύρεση λύσης, αλλά και η εξήγηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα τρέχοντα στοιχεία δεν παρέχουν συναίνεση.

Υπάρχει κάποιο μοτίβο με τη θρομβοφιλία και τις αποβολές;

Η ηλικία κύησης των προηγούμενων απωλειών είναι σημαντική για την καθοδήγηση της διερεύνησης, η οποία πρέπει να εξατομικεύεται. Στην πρώιμη εγκυμοσύνη, μπορεί να ενοχοποιείται μια μεταβολή στη σύσταση της τροφοβλάστης. Αυτή η δομή θα βοηθήσει αργότερα στο σχηματισμό του πλακούντα.

Ενώ σε μεταγενέστερα στάδια, οι αποβολές μπορεί να σχετίζονται με αγγειακές επιπλοκές που θέτουν σε κίνδυνο τη ροή του αίματος. Ωστόσο, λόγω της χαμηλής επίπτωσης στον πληθυσμό, η γενική συναίνεση είναι να μην αναζητείται συστηματικά η κληρονομική θρομβοφιλία στην εγκυμοσύνη.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;

Τα θρομβωτικά συμβάντα συμβάλλουν στην εμφάνιση επιπλοκών της κύησης και αποτελούν την κύρια αιτία μητρικού θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες όπου περισσότερα από τα μισά περιστατικά σχετίζονται με υποκείμενη θρομβοφιλία.

Γιατί λοιπόν αυτή η κατάσταση; Η απάντηση δεν βρίσκεται σε μια μεμονωμένη προδιάθεση για ένα θρομβωτικό συμβάν, αφού η εγκυμοσύνη από μόνη της αποτελεί συνθήκη κινδύνου, αλλά στην επαλληλία πολλών τέτοιων παραγόντων, μεταξύ των οποίων και η θρομβοφιλία.

Μερικοί από τους σχετιζόμενους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο κύησης με θρομβοφιλία είναι οι εξής:

• Παχυσαρκία
• Κάπνισμα
• Σωματική ανάπαυση
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση
• Υψηλή ηλικία της μητέρας (άνω των 35 ετών)

Για το λόγο αυτό, η αξιολόγηση της εγκύου ασθενούς θα πρέπει να εστιάζεται στον εντοπισμό των παραγόντων κινδύνου. Η αιτιολόγηση για τη διερεύνηση της πιθανής ύπαρξης θρομβοφιλίας θα πρέπει να έχει στέρεη βάση και να μην αποτελεί απλώς μια περιττή συστηματική πρακτική.

Θεραπεία της θρομβοφιλίας κατά την εγκυμοσύνη

Εδώ και χρόνια υπάρχει διαμάχη σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να αντιμετωπίζονται ασθενείς με θρομβοφιλία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η δυσκολία αυτής της έλλειψης συναίνεσης έγκειται στο γεγονός ότι οι διαθέσιμες μελέτες είναι λιγοστές και έχουν αρκετά μεθοδολογικά μειονεκτήματα που περιορίζουν τα αποτελέσματά τους.

Ωστόσο, αρκετές ανασκοπήσεις δεν αποδίδουν πραγματικό όφελος στη θεραπεία με ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους (LMWH) ή ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη) ως τρόπο πρόληψης θρομβωτικού συμβάντος σε έγκυο με θρομβοφιλία. Για την επιλογή αυτού του τύπου θεραπείας, είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζεται κάθε ασθενής σε ατομική βάση.

Επομένως, είναι απαραίτητο να εμπιστεύεστε τον μαιευτήρα που ελέγχει την εγκυμοσύνη. Αυτός ο ειδικός θα είναι εκείνος που θα καθορίσει, ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου, την καλύτερη προληπτική προσέγγιση για να φτάσουμε με ασφάλεια στον τοκετό.