Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή;
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή είναι μια πάθηση η οποία παράγεται από την παρατεταμένη υπερδιέγερση των συστημάτων που εξασφαλίζουν την επιβίωσή μας.
Μάθετε περισσότερα γι’ αυτή τη διαταραχή στο άρθρο που ακολουθεί.
Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή;
Το άγχος είναι κάτι φυσιολογικό.
Στην πραγματικότητα, είναι ένας μηχανισμός προσαρμογής ο οποίος προετοιμάζει το σώμα πνευματικά και φυσικά, για να ξεπεράσει κάποιο εμπόδιο. Είναι γνωστό και ως “αντίδραση πάλεψε ή φύγε,” ή απάντηση στο έντονο στρες.
Ενάντια σε μια πιθανή απειλή, μια βιοχημική αντίδραση λαμβάνει χώρα στην αμυγδαλή, η οποία είναι ένα μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος. Το αποτέλεσμα είναι να απελευθερώνονται χημικά μηνύματα, τα οποία προετοιμάζουν το σώμα ν’ αναλάβει τον έλεγχο της κατάστασης. Οι παλμοί της καρδιάς αυξάνονται και η πίεση ανεβαίνει. Υπάρχει περισσότερο αίμα στους μυς και οι κόρες των ματιών διαστέλλονται. Ο σκοπός όλου αυτού είναι είτε να πολεμήσουμε την απειλή είτε να την αποφύγουμε.
Κορτιζόλη είναι η ορμόνη η οποία προετοιμάζει το σώμα για μάχη ή φυγή. Αυτό εξηγεί τα φυσικά συμπτώματα των ανθρώπων που υποφέρουν από άγχος.
Ένα παράδειγμα τέτοιου περιστατικού μπορεί να είναι το ακόλουθο: ένας άνθρωπος συναντά ένα άγριο ζώο, τρομάζει και δεν ξέρει πώς ν’ αντιδράσει.
Σ’ αυτή την περίπτωση, το σώμα προετοιμάζει έναν αμυντικό μηχανισμό για να:
- Αμυνθεί
- Επιτεθεί
- Αποφύγει τον κίνδυνο
Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς ν’ αντιλαμβάνεται το άτομο πως ενεργοποιείται κάποιος μηχανισμός. Για την ακρίβεια, συμβαίνουν όλα τόσο γρήγορα ώστε δεν έχουμε τον χρόνο να παρατηρήσουμε τη διαδικασία βήμα προς βήμα.
Με αυτή τη λογική, το ένστικτο προκαλεί μια αλυσίδα φυσικών αντιδράσεων οι οποίες ενεργοποιούν έναν ή περισσότερους αμυντικούς μηχανισμούς.
Γι’ αυτό, για να το θέσουμε απλά: το άγχος είναι η βάση της επιβίωσης.
Οπότε… Πότε αυτό μετατρέπεται σε κάτι κακό;
Το άγχος μετατρέπεται σε κάτι αρνητικό όταν είναι υπερβολικό.
Γιατί; Επειδή το αποτέλεσμα τότε δεν είναι η προσαρμογή. Αντί να ξεπεραστεί κάποιο εμπόδιο, γίνεται εμπόδιο το άγχος. Αυτό σημαίνει ότι το άγχος μας εκτροχιάζει και δεν έχουμε τον έλεγχο της κατάστασης.
Γιατί συμβαίνει το άγχος; Ο κύκλος του φόβου
Οι πληροφορίες που αποκτούμε με τις αισθήσεις μας (με εξαίρεση την αίσθηση της όσφρησης η οποία πάει προς άλλη κατεύθυνση), ταξιδεύουν μέσω του θαλάμου. Είναι ένα μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος το οποίο φιλτράρει τα ερεθίσματα.
Αυτό γίνεται ώστε ο εγκέφαλος να λαμβάνει μονάχα τις σημαντικές πληροφορίες. Εξαιτίας αυτού, αντιλαμβανόμαστε εσφαλμένα τις πληροφορίες και προκαλείται το άγχος. Μπορεί επίσης να μεγιστοποιήσει την απειλή.
Όταν οι πληροφορίες είναι μια απειλή, ο εγκέφαλος και άλλες περιοχές του νευρικού συστήματος στέλνουν σήματα στην αμυγδαλή.
Πώς λειτουργεί;
Έχουν όλα να κάνουν με την απελευθέρωση νορεπινεφρίνης. Αυτή απελευθερώνεται στον υπομέλανα τόπο, μια περιοχή του εγκεφάλου όπου βρίσκονται σε αφθονία οι νοραδρενεργικοί νευρώνες.
Η αμυγδαλή στέλνει νέα σήματα, τα οποία πυροδοτούν την άμεση απελευθέρωση κορτιζόλης. Η κορτιζόλη είναι η ορμόνη η οποία προετοιμάζει το σώμα να παλέψει ή να δραπετεύσει. Έτσι εξηγούνται τα φυσικά συμπτώματα του άγχους.
Η υπερδιέγερση της αμυγδαλής δημιουργεί ένα ακόμη πρόβλημα. Αλλοιώνει την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη να σταματά τον φόβο. Λόγω αυτού, ο εγκέφαλος δε σταματά το αίσθημα φόβου και συνεχίζει ν’ αντιλαμβάνεται απειλές.
Με απλά λόγια, υπάρχει μια υπερδιέγερση των συστημάτων τα οποία αντιδρούν στις απειλές. Τίποτα δε μπορεί να σταματήσει αυτές τις αντιδράσεις.
Τι προβλήματα προκαλούνται μακροπρόθεσμα και η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
Μπορούμε να πούμε ότι το σώμα συνηθίζει ν’ αντιδρά με αυτόν τον τρόπο. Η παρατεταμένη ενεργοποίησή του και της κορτιζόλης, αποδυναμώνουν το κατώφλι ανοχής.
Κάτι τέτοιο μπορεί να εξηγήσει το γιατί τα παιδιά που υποφέρουν από κακομεταχείριση και άνθρωποι οι οποίοι έχουν ζήσει σε εμπόλεμες ζώνες βιώνουν άγχος. Αφότου έχουν ζήσει συνεχή ένταση για χρόνια, το σώμα τους έχει συνηθίσει σε αυτόν τον τρόπο αντίδρασης όταν έρχεται αντιμέτωπο με οποιαδήποτε απειλή.
Τι κοινό έχουν οι αγχώδεις διαταραχές;
Ο φόβος και η αγωνία χαρακτηρίζουν αυτή την ομάδα συνθηκών η οποία είναι γνωστή ως αγχώδεις διαταραχές. Αυτά προκαλούν υπερδιέγερση στο σώμα, το οποίο καταλήγει να επιδεινώνει το άτομο σε όλους τους τομείς.
Παρότι αυτό το άρθρο επικεντρώνεται στη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, υπάρχουν και άλλες αγχώδεις διαταραχές:
ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
- Αγχώδης διαταραχή με αγοραφοβία
- Αγοραφοβία χωρίς άγχος
- Αγχώδης διαταραχή χωρίς αγοραφοβία
- Συγκεκριμένες φοβίες
- Κοινωνική φοβία
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
- Διαταραχή από οξύ στρες
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
- Αντιδραστική αγχώδης διαταραχή
- Αγχώδης διαταραχή από συγκεκριμένη κατάσταση
- Ειδική αγχώδης διαταραχή
Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή;
Παρακάτω βρίσκονται κάποια από τα συμπτώματα αυτής της διαταραχής:
- Εμφανής διαταραχή, αγωνία και αίσθημα φόβου για πάνω από 6 μήνες τα οποία σχετίζονται με καθημερινές καταστάσεις.
- Σπασμοί, εφίδρωση, τρέμουλο και ξηροστομία.
- Αίσθημα πνιγμού, δυσκολία στην αναπνοή, πίεση στο στήθος και ναυτία.
- Ζάλη και αστάθεια.
- Μη ρεαλιστικά αισθήματα (μη ρεαλιστικά επεισόδια) και αίσθηση του ασθενούς πως βρίσκεται έξω από το σώμα του.
- Φόβος για απώλεια της λογικής, απώλεια ελέγχου και φόβος θανάτου.
- Μυϊκή ένταση και πόνος.
- Δυσκολία στη συγκέντρωση, άδειασμα του νου και ερεθιστικότητα.
- Οι άνθρωποι με άγχος δεν κοιμούνται καλά καθώς ανησυχούν.
Μάθετε περισσότερα σχετικά με το άγχος και πώς μπορείτε να το αντιμετωπίσετε.
Πόσο συχνή είναι; Ποιους επηρεάζει;
Το άγχος είναι συχνό, και η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή είναι αρκετά συχνή στους ενήλικες.
Άγχος και κατάθλιψη και γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
Ανάμεσα σε διάφορες αγχώδεις διαταραχές, όπως και στην κατάθλιψη, η πλειοψηφία των περιπτώσεων σχετίζονται η μία με την άλλη. Επιπλέον, η σύνδεση αυτών των νοητικών παθήσεων με τις χρόνιες φυσικές επιδράσεις είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.
Η σύνδεση μεταξύ της νοητικής και φυσικής υγείας στους γηραιούς είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σ’ αυτή την ομάδα, όλα αυτά τα προβλήματα προστίθενται στις ασθένειες, τη μοναξιά, και την έλλειψη κοινωνικών και οικονομικών πηγών.
Ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αντιμετώπιση της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής είναι ο συνδυασμός αντικαταθλιπτικών και ηρεμιστικών, όπως επίσης και η θεραπεία γνωστικής συμπεριφοράς. Τώρα μπορείτε να καταλάβετε αν πάσχετε από γενικευμένη αγχώδης διαταραχή!
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Portman, M. E., Riskind, J. H., & Rector, N. A. (2012). Generalized Anxiety Disorder. In Encyclopedia of Human Behavior: Second Edition. https://doi.org/10.1016/j.sna.2003.11.041
- Durham, R. C. (2004). Treatment of generalized anxiety disorder. Psychiatry. https://doi.org/10.1383/psyt.3.4.30.32903
- Cuijpers, P., Sijbrandij, M., Koole, S., Huibers, M., Berking, M., & Andersson, G. (2014). Psychological treatment of generalized anxiety disorder: A meta-analysis. Clinical Psychology Review. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2014.01.002
- Moffitt, T. E., Harrington, H., Caspi, A., Kim-Cohen, J., Goldberg, D., Gregory, A. M., & Poulton, R. (2007). Depression and Generalized Anxiety Disorder. Archives of General Psychiatry. https://doi.org/10.1001/archpsyc.64.6.651
-
Angst, J., Paksarian, D., Cui, L., Merikangas, K. R., Hengartner, M. P., Ajdacic-Gross, V., & Rössler, W. (2016). The epidemiology of common mental disorders from age 20 to 50: results from the prospective Zurich cohort Study. Epidemiology and psychiatric sciences, 25(1), 24-32.
-
Patriquin, M. A., & Mathew, S. J. (2017). The neurobiological mechanisms of generalized anxiety disorder and chronic stress. Chronic Stress, 1, 2470547017703993.
-
Bados López, A. (2006). Trastorno de ansiedad generalizada: naturaleza, evaluación y tratamiento.