Αλλεργία στο αυγό: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Η αλλεργία στο αυγό είναι πιο συχνή στα παιδιά. Σε αυτό το άρθρο, μάθετε πώς να την αναγνωρίζετε και τι πρέπει να κάνετε γι' αυτήν.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από γιατρό Diego Pereira.

Τελευταία ενημέρωση: 04 Ιανουαρίου, 2024

Η αλλεργία στο αυγό εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ερμηνεύει τις πρωτεΐνες του αυγού ως επιβλαβείς ουσίες. Έτσι, στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί τον οργανισμό από αυτούς τους “εισβολείς”, αντιδρά δυσανάλογα και δημιουργεί μια φλεγμονώδη και αλλεργική αντίδραση.

Παρόλο που μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα όλων των ηλικιών, τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή. Σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρει η Αμερικανική Ακαδημία Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας, πρόκειται για τη δεύτερη πιο συχνή τροφική αλλεργία στα μικρά παιδιά μετά το αγελαδινό γάλα.

Για να είμαστε πιο ακριβείς, επηρεάζει κατ’ εκτίμηση το 0,9% όλων των παιδιών και το 1,3% των παιδιών κάτω των 5 ετών. Πώς να την αναγνωρίσετε; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι; Ακολουθούν όλες οι λεπτομέρειες.

Τι είναι η αλλεργία στο αυγό και γιατί εμφανίζεται;

Η αλλεργία στο αυγό εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά στις πρωτεΐνες από το ασπράδι ή τον κρόκο του αυγού, αναγνωρίζοντάς τις ως επιβλαβείς για τον οργανισμό.

Διαμεσολαβείται από την ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE), η οποία είναι ένα αντίσωμα που συνδέεται με αντιγόνα και στην προκειμένη περίπτωση, τις πρωτεΐνες του αυγού, και πυροδοτεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Έτσι, όταν το προσβεβλημένο άτομο καταναλώνει αυγό ή παράγωγά του, το σώμα του απελευθερώνει ισταμίνη και άλλες χημικές ουσίες που προκαλούν φλεγμονώδη αντίδραση.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια έως σοβαρά και κυμαίνονται από ένα απλό εξάνθημα έως αναφυλαξία (σπάνιες περιπτώσεις). Ευτυχώς, το 70% των προσβεβλημένων παιδιών συνήθως ξεπερνούν αυτό το πρόβλημα μετά την ηλικία των 16 ετών.

Μια έρευνα στο International Archives of Allergy and Immunology δείχνει ότι η εισαγωγή των αυγών από νωρίς στη διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτής της αλλεργίας στα παιδιά.

Αλλεργία στο αυγό: Τα συμπτώματα

Η κλινική εικόνα της αλλεργίας στο αυγό μπορεί να αναπτυχθεί λίγο μετά την κατάποση του τροφίμου ή μέσα σε δύο ώρες. Συχνά έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα άλλων τροφικών αλλεργιών. Προκαλεί δερματικά, γαστρεντερικά και αναπνευστικά συμπτώματα όπως τα ακόλουθα:

• Διάχυτη κνίδωση (κνίδωση που προκαλεί έντονο κνησμό).
• Κνησμός του στόματος και της γλώσσας.
• Αγγειοοίδημα (οίδημα που εμφανίζεται κάτω από το δέρμα).
• Κοιλιακό άλγος.
• Διάρροια.
• Έμετο.
• Αφυδάτωση.
• Ρινική συμφόρηση και αυξημένη βλέννα.
• Φτέρνισμα.
• Βήχα.
• Σφίξιμο στο στήθος ή δύσπνοια.

Αναφυλαξία

Όταν η αλλεργική αντίδραση είναι σοβαρή, μπορεί να προκαλέσει απειλητική για τη ζωή αναφυλακτική αντίδραση. Σε αυτή την περίπτωση, απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση, καθώς θα χρειαστεί θεραπεία με αδρεναλίνη. Τα προειδοποιητικά συμπτώματα είναι τα εξής:

• Σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια.
• Κοιλιακό άλγος.
• Αυξημένος καρδιακός ρυθμός.
• Ζάλη, πτώση της αρτηριακής πίεσης και απώλεια συνείδησης.

Άλλες επιπλοκές

Εκτός από την αναφυλαξία, η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στην αλλεργία στο αυγό μπορεί να οδηγήσει και σε άλλες επιπλοκές στην υγεία. Οι πιο συχνές είναι οι ακόλουθες:

• Αλλεργίες σε άλλα τρόφιμα, όπως το γάλα, τα φιστίκια ή η σόγια.
• Αλλεργίες σε ακάρεα σκόνης, γύρη ή τρίχωμα κατοικίδιων ζώων.
• Ατοπική δερματίτιδα.
• Άσθμα.

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε τα συμπτώματα της αλλεργίας στο αυγό, όσο ήπια και αν είναι. Η σοβαρότητά τους μπορεί να διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Ακόμη και αν στην αρχή μπορεί να ήταν ήπια, μπορεί αργότερα να εκδηλωθεί σε πιο σοβαρή μορφή.

Όταν ο γιατρός θεωρεί ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος αναφυλαξίας, μπορεί να υποδείξει επείγουσα ένεση επινεφρίνης. Αυτή διαθέτει έναν αυτόματο εγχυτήρα που διευκολύνει τη χρήση της.

Αλλεργίες στο αυγό στα παιδιά

Η αλλεργία στα αυγά θεωρείται παιδική νόσος, καθώς εκδηλώνεται συνήθως σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Τα πρώτα συμπτώματά της παρατηρούνται συνήθως όταν τα αυγά εισάγονται για πρώτη φορά στη συμπληρωματική διατροφή του μωρού.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά είναι ευαισθητοποιημένα στα αλλεργιογόνα που βρίσκονται στο ασπράδι του αυγού, αλλά όχι σε εκείνα που βρίσκονται στον κρόκο. Ακόμα κι έτσι, η κατάσταση αυτή συνήθως υποχωρεί στο 70% των περιπτώσεων πριν από την εφηβεία.

Το υπόλοιπο ποσοστό συνεχίζει να εμφανίζει επίμονη αλλεργία και στην ενήλικη ζωή. Οι περιπτώσεις αυτές χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, καθώς αυξάνεται και ο κίνδυνος σοβαρών αντιδράσεων.

Αλλεργία στο αυγό σε ενήλικες

Η εμφάνιση αλλεργίας στα αυγά κατά την ενήλικη ζωή είναι εξαιρετικά σπάνια. Συχνά συνδέεται με ιστορικό άλλων τύπων τροφικής αλλεργίας. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αιφνίδιας αλλεργίας χωρίς ιστορικό δυσανεξίας.

Μια δημοσίευση στο Clinical and Molecular Allergy υποδηλώνει ότι το στρες, οι μεταβολές στον μικροβιόκοσμο, οι φλεγμονώδεις διαταραχές του εντέρου και ορισμένα φάρμακα μπορεί να εμπλέκονται στην ανάπτυξη αυτής της αλλεργίας στην ενήλικη ζωή.

Ωστόσο, τις περισσότερες φορές ξεκινά στην παιδική ηλικία και διαρκεί μέχρι την ενηλικίωση. Η πρόγνωση σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι πολύ καλή, καθώς υπάρχει μεγάλος κίνδυνος σοβαρών αντιδράσεων.

Μια έρευνα στο International Journal of Molecular Sciences αποκαλύπτει ότι στην ενήλικη ζωή, η αλλεργία στις πρωτεΐνες του κρόκου είναι πιο συχνή.

Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό

Είναι απαραίτητο να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν μετά την κατανάλωση αυγών ή προϊόντων που περιέχουν αυγά υπάρχουν κλινικές εκδηλώσεις αλλεργίας. Εάν είναι δυνατόν, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό αμέσως μόλις εμφανιστεί μια αντίδραση. Έτσι, ο επαγγελματίας μπορεί να παρατηρήσει τα συμπτώματα και να καταλήξει ευκολότερα στη διάγνωση.

Διάγνωση της αλλεργίας στα αυγά

Για να πραγματοποιήσει τη διάγνωση της αλλεργίας στα αυγά, ο γιατρός ξεκινά με λεπτομερή μελέτη του κλινικού ιστορικού και εξετάζει τον ασθενή. Στη συνέχεια, προτείνει τεστ αλλεργίας in vitro ή in vivo για την επιβεβαίωση της κατάστασης.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Pediatric Clinics of North America, οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν τα εξής:

• Μέτρηση των ειδικών για τα τρόφιμα αντισωμάτων IgE.
• Δοκιμασίες δερματικού τσιμπήματος.
• Δοκιμασία επιθέματος ατοπίας (APT).
• Διαγνωστική δίαιτα απομάκρυνσης.

Κατά την εξέταση του ιατρικού ιστορικού, θα πρέπει να αναφέρονται λεπτομερώς όλες οι πληροφορίες σχετικά με τη διαιτητική πρόσληψη αυγών καθώς και οι επακόλουθες αντιδράσεις. Σε αυτό το σημείο, είναι επίσης απαραίτητο να παρέχονται στοιχεία σχετικά με το οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας στο αυγό ή άλλες τροφικές αλλεργίες.

Θεραπεία

Όπως και με άλλες τροφικές αλλεργίες, η θεραπεία πρώτης γραμμής για την αλλεργία στο αυγό είναι η αποφυγή κατανάλωσης αυγών και προϊόντων αυγού. Ο γιατρός προτείνει επίσης ένα σχέδιο δράσης κατά της αλλεργίας, σε περίπτωση που αυτή εμφανιστεί. Αυτό περιλαμβάνει τα εξής:

• Αντιισταμινικά. Διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή και μπορούν να βοηθήσουν στην ηρεμία των συμπτωμάτων σε πιο ήπιες περιπτώσεις. Δεν βοηθούν εάν υπάρχει αναφυλακτική αντίδραση.
• Επείγουσες ενέσεις επινεφρίνης. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ένεση αυτή χρησιμοποιείται εάν υπάρχουν συμπτώματα αναφυλαξίας. Χρησιμεύει για τη χαλάρωση των μυών των αεραγωγών και τη συστολή των αιμοφόρων αγγείων.

Θεραπεία απευαισθητοποίησης από το στόμα

Δεδομένου ότι τα αυγά είναι ένα πολύ κοινό τρόφιμο, που υπάρχει σε πολλά τρόφιμα, ακόμη και σε φάρμακα, είναι δύσκολο να τα αποφύγετε εντελώς. Ως απάντηση σε αυτό, έχει αναπτυχθεί μια θεραπεία απευαισθητοποίησης από το στόμα.

Ονομάζεται επίσης ανοσοθεραπεία από το στόμα και συνίσταται στη χορήγηση πολύ χαμηλών δόσεων του τροφίμου και στη σταδιακή αύξηση των μερίδων, ώστε ο οργανισμός να προσαρμοστεί σε αυτό. Μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως μήνες και λειτουργεί σε ποσοστό έως και 70% των περιπτώσεων.

Μια ανασκόπηση στο Cochrane Library: Cochrane Reviews διαπίστωσε ότι η θεραπεία αυτή έχει μεγάλες δυνατότητες να αυξήσει την ανοχή στα αυγά.

Πρέπει να επιβλέπεται πάντοτε από το γιατρό, καθώς είναι πιθανό να εμφανιστούν συμπτώματα αλλεργίας. Η εκπαίδευση του ασθενούς και της οικογένειας είναι το κλειδί για τη διαχείριση των αντιδράσεων και την επιτυχία αυτής της θεραπείας.

Προϊόντα που συνήθως περιέχουν αυγά

Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το αυγό υπάρχει σε πολλά προϊόντα του εμπορίου. Εξ ου και η σημασία του ελέγχου των ετικετών ως μέρος των στρατηγικών για την αποφυγή των συμπτωμάτων αυτής της αλλεργίας. Είναι συχνά παρόν στα ακόλουθα τρόφιμα:

• Προϊόντα αρτοποιίας.
• Βιομηχανικά υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα.
• Γαλακτοκομικά επιδόρπια.
• Καραμέλες και γλυκά.
• Σάλτσες.
• Καφές με κρέμα γάλακτος.

Μπορούν τα άτομα με αλλεργία στο αυγό να φάνε ψητά αυγά;

Η σύντομη απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι: ίσως. Μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί ότι οι ασθενείς με αλλεργία στα αυγά τείνουν να ανέχονται τα ψημένα προϊόντα που περιέχουν αυγά.

Σε δημοσίευση στο NIH Research Matters, προτείνεται ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι υψηλές θερμοκρασίες του ψησίματος βοηθούν στη διάσπαση των πρωτεϊνών του αυγού που προκαλούν αλλεργία.

Για το λόγο αυτό, αυτή η μέθοδος ψησίματος λαμβάνεται συχνά υπόψη στη θεραπεία απευαισθητοποίησης από το στόμα. Με προσεκτική παρακολούθηση, φαίνεται ότι είναι ασφαλές για τα παιδιά να καταναλώνουν ψημένα προϊόντα αυγού. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να υπάρχει ιατρική παρακολούθηση.

Αλλεργία στο αυγό, μία από τις πιο συχνές τροφικές αλλεργίες

Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η αλλεργία στο αυγό είναι η δεύτερη πιο συχνή τροφική αλλεργία κατά την παιδική ηλικία. Η προσοχή στα συμπτώματά της είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη και κατάλληλη παρέμβαση. Δεν πρέπει ποτέ να αγνοείται ότι μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή αναφυλακτικές αντιδράσεις.

Ευτυχώς, σε περισσότερο από το 70% των περιπτώσεων, ξεπερνιέται μετά την εφηβεία. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να αποφεύγεται η παρουσία αυγών και παραγώγων τους στη διατροφή. Μόνο αν ο γιατρός προτείνει μια θεραπεία απευαισθητοποίησης, είναι δυνατόν να ενσωματώσετε σταδιακά αυτό το συστατικό στη διατροφή σας.