Γιατί είναι σημαντική η νηστεία πριν τις εξετάσεις αίματος
Γενικά, οι ασθενείς θα πρέπει να κάνουν νηστεία πριν τις εξετάσεις αίματος για τουλάχιστον οκτώ ώρες και, αν είναι εφικτό, να δώσουν το δείγμα αίματος το πρωί.
Οι εξετάσεις αίματος είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους εξέτασης καθώς δίνει πολλές πληροφορίες για την υγεία ενός ανθρώπου. Για την ακρίβεια, θεωρούνται μια βασική διαδικασία ρουτίνας για οποιαδήποτε ιατρική παρέμβαση.
Με τις εξετάσεις αυτές μπορούν ν’ αναλυθούν διάφορες παράμετροι. Συχνά, οι γιατροί ζητούν συγκεκριμένες εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν ή να αποκλείσουν μια ύποπτη διάγνωση. Ωστόσο, πολλές τιμές είναι περισσότερο θέμα ρουτίνας. Παραδείγματος χάρη, υπάρχουν επίπεδα σακχάρου ή ανάλυση του αριθμού κυττάρων του αίματος.
Στο σημερινό άρθρο, θα αναφερθούμε στο λόγο που οι ασθενείς θα πρέπει να κάνουν νηστεία πριν τις εξετάσεις αίματος. Δηλαδή, γιατί είναι τόσο σημαντικό ν’ απέχουμε από το φαγητό και τα ροφήματα για τουλάχιστον οκτώ ώρες πριν τη διαδικασία.
Θα απαντήσουμε στο παραπάνω και σε πολλά άλλα.
Γιατί κάνουμε εξετάσεις αίματος;
Στις εξετάσεις αίματος εξάγεται αίμα από τον ασθενή και το δείγμα αναλύεται σε ένα εργαστήριο. Οι γιατροί μπορούν να μελετήσουν διαφορετικές πτυχές του σώματος ώστε ν’ αντλήσουν πληροφορίες για τη συνολική υγεία του ατόμου. Ταυτόχρονα, οι πληροφορίες αυτές μπορούν να ρίξουν φως στην κατάσταση ενός συγκεκριμένου οργάνου.
Γενικά, οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν ένα αιμοδιάγραμμα. Εκεί αναφέρεται η συγκέντρωση των κυττάρων κάθε τύπου στο αίμα. Με άλλα λόγια, ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια, και αιμοπετάλια. Επιπλέον, αυτό επιτρέπει την παρατήρηση του σχήματος των κυττάρων προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι είναι φυσιολογικά.
Με τον ίδιο τρόπο, οι εξετάσεις αίματος επιτρέπουν την ανάλυση διαφόρων βιοχημικών τιμών. Για παράδειγμα, τα επίπεδα της γλυκόζης ή του σιδήρου στο αίμα. Μέσα σε αυτή την ομάδα τιμών, μπορούμε ν’ αναφέρουμε και τη χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια, τα ένζυμα του θυρεοειδή, την ουρία, κ.λπ..
Όλες αυτές οι παράμετροι είναι σημαντικές για την ανίχνευση συγκεκριμένων ασθενειών. Για παράδειγμα, οι τιμές των ενζύμων του θυρεοειδή βοηθούν στον εντοπισμό παθήσεων του θυρεοειδή. Ταυτόχρονα, ο σίδηρος και άλλες τιμές μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να προσδιορίσουν την ύπαρξη και τη σοβαρότητα της αναιμίας.
Επιπλέον, οι εξετάσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν στην περίπτωση πιθανής ύπαρξης ορισμένων όγκων. Αυτοί οι όγκοι δρουν απελευθερώνοντας ουσίες οι οποίες βρίσκονται στο αίμα.
Γιατί είναι σημαντική η νηστεία πριν τις εξετάσεις αίματος;
Όταν έρθει η μέρα να κάνετε τις εξετάσεις αίματος, είναι σημαντικό να κάνετε νηστεία για τουλάχιστον οκτώ ώρες προηγουμένως. Δε θα πρέπει να καταναλώσετε φαγητό ή υγρά (πέραν από νερό) το προηγούμενο βράδυ. Ο λόγος είναι πως το αίμα απορροφά το φαγητό και τα υγρά και μπορεί ν’ αλλοιωθούν κάποιες παράμετροι.
Όμως, το αν χρειάζεται ή όχι νηστεία, και για το πόσο διάστημα, εξαρτάται από τις εκάστοτε εξετάσεις. Αν ο γιατρός έχει ζητήσει μόνο ένα αιμοδιάγραμμα, τότε ίσως να μην είναι απαραίτητη η νηστεία. Όμως, σε περίπτωση μέτρησης της γλυκόζης, οι ενήλικες θα πρέπει να κάνουν νηστεία για τουλάχιστον οκτώ ώρες, ενώ τα παιδιά τουλάχιστον για τρεις ώρες.
Ταυτόχρονα, στην περίπτωση ανάλυσης της λειτουργίας του θυρεοειδή, μια νηστεία τεσσάρων ωρών είναι αρκετή. Για τα επίπεδα χοληστερίνης, οι γιατροί συνιστούν νηστεία έως και 12 ωρών.
Ακόμη ένα στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι τα φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα, όπως και τα φαγητά, μπορούν ν’ αλλάξουν τις τιμές στο αίμα. Οι γιατροί το γνωρίζουν αυτό και θα μπορέσουν να σας πουν αν θα πρέπει να διακόψετε ή όχι τη φαρμακευτική σας αγωγή.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Πώς μπορείτε να μάθετε αν έχετε αναιμία
Τι άλλο θα πρέπει να έχετε κατά νου;
Οι επαγγελματίες υγείας συνιστούν και άλλα πράγματα προκειμένου να πάνε όσο το δυνατόν καλύτερα οι εξετάσεις αίματος. Αρχικά, πέραν της νηστείας, θα πρέπει ν’ αποφύγετε το κάπνισμα πριν κάνετε εξετάσεις αίματος. Ο λόγος είναι πως ο καπνός μπορεί ν’ αλλοιώσει τα επίπεδα γλυκόζης.
Μπορείτε να πιείτε νερό σε χαμηλές ποσότητες για να κατευνάσετε τη δίψα σας. Όμως, τα αλκοολούχα ροφήματα απαγορεύονται αυστηρά πριν από τις εξετάσεις αίματος. Επίσης, θα πρέπει να αποφύγετε τη γυμναστική την προηγούμενη ημέρα καθώς μπορεί ν’ αλλάξουν κάποιοι δείκτες.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας και να ζητάτε συγκεκριμένες οδηγίες για την περίπτωσή σας. Όπως προαναφέραμε, ορισμένοι ασθενείς ίσως χρειαστεί να διακόψουν τη φαρμακευτική τους αγωγή ενώ άλλοι όχι. Επίσης, το διάστημα της νηστείας μπορεί να διαφέρει. Γι’ αυτό, είναι προτιμότερο να συζητήσετε κατ’ ιδίαν με τον γιατρό σας.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Quinn JG, Tansey EA, Johnson CD, Roe SM, Montgomery LE. Blood: tests used to assess the physiological and immunological properties of blood. Adv Physiol Educ. 2016;40(2):165-175. doi:10.1152/advan.00079.2015
- Dean L. Blood Groups and Red Cell Antigens [Internet]. Bethesda (MD): National Center for Biotechnology Information (US); 2005. Table 1, Complete blood count. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2263/table/ch1.T1/
- Ortiz Sánchez, Y., García Tase, M. M., Rosales Arias, K. K., Vázquez Belizón, Y., & Fonseca Olivares, E. (2005). Interferencias de medicamentos con pruebas de laboratorios. Revista Cubana de Farmacia, 39(3).
- McMillin JM. Blood Glucose. In: Walker HK, Hall WD, Hurst JW, editors. Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations. 3rd edition. Boston: Butterworths; 1990. Chapter 141. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK248/
- Kackov S, Simundic AM, Gatti-Drnic A. Are patients well informed about the fasting requirements for laboratory blood testing?. Biochem Med (Zagreb). 2013;23(3):326-331. doi:10.11613/bm.2013.040