Τα πάντα για τα τσιμπήματα από κουνούπια
Τα τσιμπήματα από κουνούπια είναι εκνευριστικά, είναι κόκκινα, προκαλούν φαγούρα, και φεύγουν πολύ αργά. Παρότι τα κουνούπια φαίνονται απλά πολύ ενοχλητικά, είναι ικανά να μεταδώσουν αρκετές ασθένειες.
Ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία, ο ιός Ζίκα, ο ιός του Δυτικού Νείλου, και ο πυρετός Chikungunya, είναι μονάχα ορισμένες από τις ασθένειες που μπορούν να μεταδώσουν στους ανθρώπους τα κουνούπια.
Σε αυτό το άρθρο, θα μοιραστούμε μαζί σας όλες τις πληροφορίες για τα τσιμπήματα από κουνούπια: γιατί τσιμπούν, ποιους τσιμπούν, και πώς να μειώσετε τον κίνδυνο.
Γιατί τσιμπούν τα κουνούπια;
Πριν ξεκινήσουμε, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν τσιμπούν όλα τα κουνούπια. Υπάρχουν περίπου 3.500 είδη κουνουπιών και μόνο τρία από αυτά ρουφούν αίμα: Anopheles, Culex, και Aedes.
Ομοίως, αυτός ο αριθμός μειώνεται ακόμη περισσότερο όταν λάβουμε υπόψιν ότι μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν. Αυτά χρειάζονται πρωτεΐνες για να αναπαραχθούν και να γεννήσουν αβγά, γι’ αυτό ρουφούν το αίμα μας ώστε να ικανοποιήσουν τις θρεπτικές τους ανάγκες.
Γενικά, ένα θηλυκό κουνούπι μπορεί να γεννήσει 30 με 300 αβγά, μετά από ένα μόνο τάισμα. Για να κάνει περισσότερα αβγά θα πρέπει να πιει περισσότερο αίμα.
Τα αρσενικά κουνούπια δεν τσιμπούν επειδή λαμβάνουν τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται από το νέκταρ και άλλα υγρά των φυτών. Τα θηλυκά μπορούν να ζήσουν χωρίς να πίνουν αίμα, αλλά αυτά τα είδη που αναφέραμε παραπάνω το κάνουν για ν’ αναπαραχθούν.
Γιατί προκαλούν κνησμό τα τσιμπήματα από κουνούπια;
Όταν σας τσιμπά ένα κουνούπι, διαπερνά το δέρμα με την αιχμηρή άκρη του στόματός του και εκκρίνει σάλιο στο σημείο. Αυτό αποτρέπει το πήξιμο του αίματος και επιτρέπει στο κουνούπι να το ρουφήξει πιο αποτελεσματικά. Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά στα χημικά του σάλιου, κάτι που προκαλεί αντιδράσεις, όπως ερυθρότητα, πρήξιμο, και κνησμό.
Παρότι αυτά τα συμπτώματα είναι από τα πιο κοινά, τα παιδιά, και οι άνθρωποι με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά και ενήλικες οι οποίοι δεν έχουν τσιμπηθεί από κουνούπι προηγουμένως, έχουν την τάση να αντιδρούν χειρότερα στα τσιμπήματα. Αυτά τα πιο σοβαρά συμπτώματα ίσως περιλαμβάνουν πυρετό και χρόνια κνίδωση.
Διαβάστε ακόμη: Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε έναν πυρετό
Προτιμούν κάποιους ανθρώπους παραπάνω από άλλους τα κουνούπια;
Όσο άδικο και να είναι, η απάντηση είναι ναι, τα κουνούπια έχουν προτιμήσεις. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το 20% του πληθυσμού είναι ακαταμάχητο για τα κουνούπια. Ομοίως, οι εντομολόγοι ανακάλυψαν και άλλους παράγοντες που μας κάνουν πιο ελκυστικούς σε αυτά τα έντομα.
Παρακάτω, θα δούμε ορισμένους από τους συνηθέστερους παράγοντες που μπορούν να σας μετατρέψουν σε σνακ για τα κουνούπια.
1. Το χρώμα των ρούχων
Τα κουνούπια χρησιμοποιούν την όρασή τους για να εντοπίσουν το θύμα τους. Μελέτες έδειξαν ότι έλκονται περισσότερο από σκούρα χρώματα όπως μαύρο, πράσινο, και κόκκινο. Με άλλα λόγια, αν φοράτε αυτά τα χρώματα, είναι πολύ πιθανό να γίνετε στόχος κουνουπιών.
2. Τσιμπήματα από κουνούπια – Ομάδα αίματος
Όπως αναφέραμε νωρίτερα, τα θηλυκά κουνούπια εξαρτώνται από τις πρωτεΐνες που βρίσκονται στο αίμα για να μπορέσουν να γεννήσουν αβγά, έτσι δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως λατρεύουν συγκεκριμένες ομάδες αίματος.
Σε μια μελέτη, οι εντομολόγοι παρατήρησαν ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Ο είναι δύο φορές πιο ελκυστικά στα κουνούπια απ’ ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Α, ενώ τα άτομα με ομάδα αίματος Β είναι τα λιγότερο αγαπημένα.
3. Το διοξείδιο του άνθρακα στην ανάσα
Τα κουνούπια μπορούν να μυρίσουν το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνουμε με την εκπνοή. Έτσι, όσο περισσότερο εκπνέουμε, τόσο πιο ευάλωτοι γινόμαστε στα τσιμπήματα. Φροντίστε λοιπόν να είστε έτοιμοι να παλέψετε με τα κουνούπια την επόμενη φορά που θα πάτε για περίπατο ή τρέξιμο.
Αυτό εξηγεί γιατί πολλές φορές ακούτε τον χαρακτηριστικό τους ήχο γύρω από το κεφάλι σας, έλκονται από την ανάσα σας!
4. Η χημική σύνθεση του αίματος και η θερμοκρασία του σώματος
Τα κουνούπια μπορούν επίσης να ανιχνεύσουν το θύμα τους μυρίζοντας το γαλακτικό οξύ, το ουρικό οξύ, και την αμμωνία, και άλλα συστατικά του αίματος που απελευθερώνονται με τον ιδρώτα. Επιπλέον, αυτά τα έντομα προτιμούν τα άτομα με υψηλές θερμοκρασίες σώματος.
Έτσι, με έναν δραστήριο τρόπο ζωής μπορεί να γίνετε επιρρεπείς σε τσιμπήματα από κουνούπια εξαιτίας της μεγαλύτερης ποσότητας γαλακτικού οξέος στο αίμα σας και της αυξημένης θερμοκρασίας σας. Ωστόσο, υπάρχουν και γενετικοί παράγοντας που παίζουν ρόλο στην ποσότητα ουρικού οξέος και άλλων στοιχείων που εκκρίνονται στο αίμα.
5. Τα βακτήρια στο δέρμα
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο τύπος και η ποσότητα των βακτηρίων που βρίσκονται στο δέρμα μπορεί να μας κάνει πιο ελκυστικούς στα κουνούπια. Αυτοί στους οποίους δεν μπορούν να αντισταθούν τα κουνούπια είναι εκείνοι με μεγαλύτερες ποσότητες συγκεκριμένων μικροβίων στο δέρμα.
Αυτό εξηγεί γιατί τόσα πολλά κουνούπια επιτίθενται στα πόδια και τους αστραγάλους καθώς η περιοχή είναι γεμάτη βακτήρια.
6. Εγκυμοσύνη
Μελέτες έδειξαν ότι οι έγκυες γυναίκες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να τσιμπηθούν από κουνούπια. Ο λόγος είναι πως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι γυναίκες απελευθερώνουν περίπου 21% παραπάνω διοξείδιο του άνθρακα και η θερμοκρασία του σώματός τους είναι σημαντικά πιο ανεβασμένη.
7. Κατανάλωση μπύρας
Μια μελέτη από το 2002 συνέδεσε την κατανάλωση αλκοόλ με τα αυξημένα ποσοστά τσιμπημάτων από κουνούπια. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα άτομα που ήπιαν μπύρα ήταν πιο ελκυστικά στα κουνούπια απ’ ότι τα άτομα που δεν ήπιαν.
Μπορούν ν’ αποτραπούν τα τσιμπήματα από κουνούπια;
Παρότι υπάρχουν ορισμένα πράγματα που δε μπορείτε να αλλάξετε ώστε ν’ αποφύγετε τα τσιμπήματα, υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορείτε ν’ ακολουθήσετε για να περιορίσετε την ενοχλητική τους παρουσία. Επίσης, μειώνουν και τον κίνδυνο να κολλήσετε κάποια ασθένεια από αυτά.
Εδώ έχουμε ορισμένες συμβουλές:
- Χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά
- Φορέστε μακρυμάνικα, παντελόνια, και κάλτσες όποτε είναι εφικτό
- Επιλέξτε ανοιχτόχρωμα ρούχα
- Αποφύγετε τις εξόδους τα ξημερώματα καθώς εκείνες τις ώρες είναι πιο δραστήρια τα κουνούπια
- Κρατήστε καθαρή την αυλή σας καθώς εκεί γεννούν αβγά τα κουνούπια, και οπουδήποτε υπάρχει στάσιμο νερό
- Προσπαθήστε να αποτρέψετε τα κουνούπια να μπουν στο σπίτι
Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι από άλλους στα τσιμπήματα από κουνούπια
Από τους 3.500 τύπους κουνουπιών, μόνο τρεις ρουφούν αίμα. Επιπλέον, μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν προκειμένου να λάβουν τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται για ν’ αναπαραχθούν.
Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο ελκυστικοί στα κουνούπια από άλλους. Μεταξύ αυτών είναι οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα που πίνουν μπύρα, τα άτομα με ομάδα αίματος Ο, τα άτομα που γυμνάζονται, και οι άνθρωποι με συγκεκριμένους τύπους βακτηρίων στο δέρμα τους. Παρότι αυτοί οι παράγοντες αλλάζουν δύσκολα, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο ακολουθώντας τις συμβουλές που σας δώσαμε.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Guelbéogo, W. M., Gonçalves, B. P., Grignard, L., Bradley, J., Serme, S. S., Hellewell, J., Lanke, K., Zongo, S., Sepúlveda, N., Soulama, I., Wangrawa, D. W., Yakob, L., Sagnon, N., Bousema, T., & Drakeley, C. (2018). Variation in natural exposure to anopheles mosquitoes and its effects on malaria transmission. eLife, 7, e32625. doi: 10.7554/eLife.32625
- Pollard, E., Russell, T. L., & Burkot, T. R. (2019). Maximising mosquito collections from barrier screens: the impacts of physical design and operation parameters. Parasites & vectors, 12(1), 31. doi: 10.1186/s13071-019-3291-4
- Shirai, Y., Funada, H., Seki, T., Morohashi, M., & Kamimura, K. (2004). Landing preference of Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) on human skin among ABO blood groups, secretors or nonsecretors, and ABH antigens. Journal of medical entomology, 41(4), 796–799. doi: 10.1603/0022-2585-41.4.796
- Syed, Z., & Leal, W. S. (2007). Maxillary palps are broad spectrum odorant detectors in Culex quinquefasciatus. Chemical senses, 32(8), 727–738. doi: 10.1093/chemse/bjm040
- Minard, G., Mavingui, P. & Moro, C.V. Diversity and function of bacterial microbiota in the mosquito holobiont. Parasites Vectors, 6, 146 (2013). doi: 10.1186/1756-3305-6-146
- Verhulst, N., Weldegergis, B., Menger, D. et al. Attractiveness of volatiles from different body parts to the malaria mosquito Anopheles coluzzii is affected by deodorant compounds. Sci Rep, 6, 27141 (2016). doi: 10.1038/srep27141
- Dobson R. (2000). In brief. BMJ (Clinical research ed.), 320(7249), 1558B.
- Shirai, O., Tsuda, T., Kitagawa, S., Naitoh, K., Seki, T., Kamimura, K., & Morohashi, M. (2002). Alcohol ingestion stimulates mosquito attraction. Journal of the American Mosquito Control Association, 18(2), 91–96.