8 σημάδια κακοποίησης στο WhatsApp

Η κακομεταχείριση μέσω WhatsApp περιλαμβάνει συμπεριφορές ελέγχου, χειραγώγησης και κακοποίησης που μπορεί να περάσουν απαρατήρητες. Μάθετε πώς να την εντοπίζετε εδώ.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ψυχολόγο Elena Sanz.

Τελευταία ενημέρωση: 16 Μαΐου, 2023

Το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα έχουν γίνει ουσιαστικό μέρος της ζωής μας και, ως εκ τούτου, αποτελούν κλειδί για τις ανθρώπινες σχέσεις. Ειδικά οι εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε μεταξύ μας. Έτσι, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να αναγνωρίζουμε εγκαίρως τα σημάδια κακοποίησης μέσω του WhatsApp και άλλων παρόμοιων εφαρμογών.

Υπολογίζεται ότι πάνω από το 50% των νέων μεταξύ 18 και 30 ετών έχουν υποστεί κάποιο είδος διαδικτυακού εκφοβισμού. Μεταξύ των εκδηλώσεών του είναι ο έλεγχος, η παρακολούθηση και η χειραγώγηση που ασκούνται μέσω αυτού του είδους συνομιλίας.

Τέτοιες καταχρηστικές συμπεριφορές μπορούν να απευθύνονται σε άτομα με τα οποία μοιράζονται οποιουδήποτε είδους δεσμούς (όπως φίλοι ή οικογένεια), αλλά είναι ιδιαίτερα συχνές στις σχέσεις.

Ένα από τα κύρια προβλήματα στο θέμα αυτό είναι η δυσκολία να αναγνωρίσει κανείς ότι υφίσταται κακοποίηση. Πολλές από αυτές τις συμπεριφορές κανονικοποιούνται, ελαχιστοποιούνται και παραβλέπονται, αλλά οι επιπτώσεις τους στην ψυχική υγεία του θύματος είναι αδιαμφισβήτητες. Ορίστε, λοιπόν, μερικά σημάδια που πρέπει να προσέχετε.

Συνήθη σημάδια κακοποίησης μέσω WhatsApp

Η κακοποίηση μέσω WhatsApp περιλαμβάνει όλες εκείνες τις συμπεριφορές που αποσκοπούν στον έλεγχο, τη χειραγώγηση ή τη συναισθηματική βλάβη του θύματος. Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να πιστεύετε, αυτό το είδος κακοποίησης επηρεάζει άνδρες και γυναίκες σε παρόμοια ποσοστά κατά την εφηβεία.

Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει πρόληψη. Η κακοποίηση μπορεί να παρουσιάσει διαφορετικά πρόσωπα- ωστόσο, οι παρακάτω είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις.

Απαίτηση για άμεσες απαντήσεις

Η απαίτηση άμεσων απαντήσεων είναι μια από τις πιο συνηθισμένες συμπεριφορές. Το άτομο θυμώνει αν ο σύντροφός του δεν απαντήσει αμέσως στα μηνύματά του και τον κατηγορεί για έλλειψη ενδιαφέροντος ή ότι δεν δίνει προτεραιότητα στη σχέση.

Δεν καταλαβαίνει (ή δεν σέβεται) ότι κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να προσφέρει συνεχή και αποκλειστική διαθεσιμότητα, ότι μπορεί να υπάρχουν άλλα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και ότι είναι απολύτως θεμιτό να μην απαντήσει μέχρι να είναι δυνατόν να το κάνει.

Σας αναγκάζει να συνομιλείτε κάθε φορά που είστε online

Κάθε φορά που το θύμα μπαίνει στο WhatsApp πρέπει να ξεκινήσει μια συζήτηση με τον σύντροφό του- διαφορετικά, αυτός ενοχλείται και αρχίζει τις μομφές, τις υποψίες και τη χειραγώγηση. Δεν επιτρέπεται να συνομιλείτε με άλλα άτομα χωρίς να προσέχετε τον σύντροφό σας, διότι ο τελευταίος το ερμηνεύει ως έλλειψη σεβασμού.

Σας αναγκάζει να στέλνετε την τοποθεσία σας

Η δυνατότητα αποστολής της τοποθεσίας (έγκαιρα ή σε πραγματικό χρόνο) αποτελεί ένα σπουδαίο εργαλείο ελέγχου για όσους ασκούν κακοποίηση μέσω του WhatsApp. Έτσι, αναγκάζουν τον σύντροφό τους να δείχνει πού βρίσκεται κάθε στιγμή, με τη δικαιολογία θέλει να βεβαιωθεί ότι δεν λέει ψέματα ή ότι δεν διαπράττει απιστία.

Ζητούν φωτογραφίες ή βίντεο για να σας παρακολουθούν

Σε σχέση με τα παραπάνω, είναι επίσης συχνό φαινόμενο να συναντάμε άτομα που ζητούν από τους συντρόφους τους να στέλνουν φωτογραφίες ή βίντεο σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Για παράδειγμα, ενώ εκείνοι είναι στο μάθημα ή τρώνε με φίλους.

Σκοπός αυτού του αιτήματος είναι να ελέγξουν ότι όντως είναι εκεί που λένε ότι είναι και με αυτούς που λένε ότι είναι. Μερικές φορές, ακόμη και οι φίλοι αναγκάζονται να εμφανιστούν στις φωτογραφίες ή τα βίντεο για να κατευνάσουν τις υποψίες του άλλου.

Μπορεί επίσης να συμβεί να ζητήσουν screenshots για το με ποιον μιλάτε μέσω WhatsApp. Εν ολίγοις, ο στόχος είναι να ασκηθεί έλεγχος στη ζωή και τις σχέσεις του θύματος.

Σας μπλοκάρει ή σας αγνοεί

Δεν είναι πάντα η κακοποίηση ενεργητική και άμεση αλλά μερικές φορές παίρνει μια παθητικο-επιθετική μορφή που είναι εξίσου επιβλαβής ή και περισσότερο επιβλαβής από τις προηγούμενες. Για παράδειγμα, όταν μετά από έναν καυγά το ένα άτομο αγνοεί το άλλο ή ακόμη και το μπλοκάρει από την εφαρμογή.

Με αυτόν τον τρόπο, του δημιουργεί τεράστια αγωνία αφήνοντάς το χωρίς τη δυνατότητα να εκφραστεί, χωρίς εξηγήσεις ή μέσα επικοινωνίας και σε πλήρη αβεβαιότητα. Με αυτού του είδους τη στάση, το άτομο της άλλης πλευράς υποτάσσεται και γενικά καταλήγει να ζητά συγγνώμη και να αποδέχεται οποιονδήποτε όρο αρκεί να αφαιρεθεί η “τιμωρία” της σιωπής.

Αποφασίζουν ποια φωτογραφία θα πρέπει να εμφανίζεται στο προφίλ σας

Ο σύντροφός σας προσβάλλεται, θυμώνει ή παραπονιέται όταν η φωτογραφία του προφίλ σας στο WhatsApp δεν σας δείχνει και τους δύο; Μήπως σας ζητά να αφαιρέσετε ή να αλλάξετε κάποιες εικόνες επειδή δεν του/της αρέσει ο τρόπος ή με ποιον/α εμφανίζεστε σε αυτές;

Αυτός ο τύπος χειραγώγησης είναι πολύ συνηθισμένος και παραβιάζει την ατομική ελευθερία. Κάθε άτομο είναι ελεύθερο να επιλέξει τι θα δείχνει στο προφίλ του και το να είστε σε σχέση δεν δίνει στο άλλο άτομο το δικαίωμα να αποφασίζει για εσάς.

Δίνετε ένας στον άλλον κωδικούς πρόσβασης και μοτίβα ξεκλειδώματος στο κινητό

Αυτό είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και ομαλοποιημένα σημάδια κακοποίησης μέσω του WhatsApp. Ειδικά, ο νεότερος πληθυσμός έρχεται να θεωρήσει ότι η κοινή χρήση κωδικών πρόσβασης με έναν σύντροφο είναι απαραίτητη, υποχρεωτική και αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης. Αν δεν γίνει αποδεκτό, αυτό μπορεί να δημιουργήσει καχυποψία και δυσπιστία στον άλλον, ενώ στην πραγματικότητα ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής αποτελεί προτεραιότητα σε έναν δεσμό αυτού του είδους.

Εξαναγκαστικό sexting στο Whatsapp και σε άλλες πλατφόρμες

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε μία από τις πιο επιβλαβείς και επικίνδυνες καταχρηστικές συμπεριφορές: το sexting. Πρόκειται για τον εξαναγκασμό του συντρόφου να στείλει εικόνες ή βίντεο με σεξουαλικό περιεχόμενο ή να συμμετάσχει σε σεξουαλικές συζητήσεις χωρίς πραγματικά να το θέλει.

Πώς να δράσετε ενάντια σε αυτές τις καταχρηστικές συμπεριφορές μέσω του WhatsApp;

Αν έχετε εντοπιστεί σε κάποιο από τα παραπάνω σημεία, είναι σημαντικό να αναλάβετε δράση. Πρώτα απ’ όλα, να θυμάστε ότι καμία από αυτές τις ενέργειες δεν είναι φυσιολογική ή υγιής σε μια σχέση- αντίθετα, αποτελούν σημάδια κακοποίησης.

Να θυμάστε ότι το να είστε ζευγάρι δεν σας αναγκάζει να χάσετε την ατομικότητά σας ή τα δικαιώματά σας, ότι μπορείτε ακόμα να μιλάτε με άλλους ανθρώπους, να έχετε τον ελεύθερο χρόνο σας, να προστατεύετε την ιδιωτική σας ζωή και να μην δίνετε εξηγήσεις σε παράλογες αμφιβολίες.

Για να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε αυτές τις συμπεριφορές του συντρόφου είναι σημαντικό όχι μόνο να καταλάβετε πού είναι τα όρια της αγάπης αλλά και να έχετε σταθερή αυτοεκτίμηση. Αυτή η αυτοπεποίθηση είναι που θα σας επιτρέψει να πείτε “όχι”, να βάλετε τέλος στις παρεμβατικές και ελεγκτικές συμπεριφορές και να μην ενδώσετε στη συναισθηματική χειραγώγηση.

Αν νιώθετε ότι δεν είστε αρκετά δυνατοί για να το κάνετε ή αν νιώθετε ενοχές που αρνείστε στο σύντροφό σας αυτά τα προνόμια, αναζητήστε επαγγελματική συμβουλευτική. Ο έλεγχος και η κακοποίηση μπορούν να κλιμακωθούν και να προκαλέσουν σημαντική ψυχολογική βλάβη στην υγεία σας.