Αβιταμίνωση: Μάθετε για την ανεπάρκεια βιταμινών

Η αβιταμίνωση είναι η ανεπάρκεια σε έναν αριθμό βιταμινών τις οποίες χρειάζεται το σώμα μας για να λειτουργεί σωστά. Γιατί συμβαίνει; Πώς επηρεάζει την υγεία μας; Συνεχίστε την ανάγνωση για να ανακαλύψετε!

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από διατροφολόγο Marta Guzmán.

Τελευταία ενημέρωση: 09 Αυγούστου, 2022

Αβιταμίνωση είναι η πλήρης απουσία βιταμινών από ένα σώμα. Ωστόσο, πρόκειται για μια πολύ σπάνια πάθηση. Η υποβιταμίνωση, μία ανεπάρκεια σε βιταμίνη D, είναι πολύ πιο συχνή. Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες θρεπτικές ουσίες για το σώμα μας.

Όμως, είναι σχετικά εύκολο να μη λαμβάνουμε την ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα όταν δεν ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή η οποία περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων.

Αβιταμίνωση – Αιτίες

Γενικά, το σώμα μας χρειάζεται μικρές ποσότητες βιταμινών συγκριτικά με τις ποσότητες πρωτεϊνών και υδατανθράκων που πρέπει να καταναλώνουμε. Παρόλα αυτά, πολλοί άνθρωποι δε λαμβάνουν αρκετές βιταμίνες.

Οι πολύ περιοριστικές δίαιτες μπορούν να οδηγήσουν σε αβιταμίνωση. Αυτές οι δίαιτες σάς αποτρέπουν από το να λάβετε την ελάχιστη συνιστώμενη ποσότητα βιταμινών. Όμως, δεν αναφερόμαστε μόνο στις δίαιτες για απώλεια βάρους που είναι της μόδας. Αυτά τα “πλάνα” διατροφής ίσως οφείλονται σε εξωτερικούς παράγοντες όπως λιμούς, ξηρασία, στρατιωτικές συγκρούσεις ή προσφυγικά κύματα.

Η πάθηση αυτή όμως, συχνά προκαλείται από περιορισμούς που βάζει το ίδιο το άτομο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι ιδιαίτερα αυστηρές δίαιτες χωρίς την επίβλεψη ειδικού οι οποίες αποκλείουν βασικές ομάδες τροφίμων. Επίσης, περιλαμβάνονται οι κακές και ανεπαρκείς διατροφικές συνήθειες για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Αύξηση διατροφικών αναγκών

Είναι πιθανό να αναπτύξετε ανεπάρκεια εξαιτίας του θηλασμού για παράδειγμα. Ακόμη, ένα στάδιο ταχείας ανάπτυξης ή η υπερβολική σωματική δραστηριότητα είναι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν αυτή την πάθηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πέραν ενός πλάνου διατροφής όπως αυτά που αναφέραμε προηγουμένως, μία ανεπάρκεια μπορεί να συμβεί επειδή αυτές οι δραστηριότητες απαιτούν μεγαλύτερη πρόσληψη βιταμινών.

Αυξημένη απώλεια βιταμινών

Αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα αν γίνεται παρατεταμένα. Επίσης, είναι πολύ συχνό σε περιπτώσεις ασθενειών οι οποίες έρχονται με χρόνια διάρροια, όπως η κοιλιοκάκη, το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, ή οι δυσανεξίες σε διάφορες τροφές.

Κάπνισμα

Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Public Health διευκρινίζει ότι αυτή η συνήθεια καταστρέφει, συνήθως, αρκετή βιταμίνη C. Έτσι, θα πρέπει να αυξήσετε την πρόσληψη αυτής της βιταμίνης αν καπνίζετε.

Αλκοολισμός

Σύμφωνα με μια δημοσίευση του International Journal of Vitamin and Nutrition Research, πολλοί ασθενείς με χρόνιο αλκοολισμό είναι υποσιτισμένοι. Αυτό μπορεί να συμβεί για δύο λόγους: Πρώτον, ίσως να μην τρέφονται οι ίδιοι σωστά και να έχουν ανεπάρκεια σε απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. Από την άλλη, το αλκοόλ εμποδίζει τη σωστή πέψη και απορρόφηση των βιταμινών.

Οι βιταμίνες

Γενικά, μπορείτε να χωρίσετε τις 13 απαραίτητες βιταμίνες σε δύο ομάδες:

• Τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, τις οποίες θα πρέπει να λαμβάνετε καθημερινά καθώς τις αποβάλλετε σχεδόν αμέσως.
• Τις μη υδατοδιαλυτές ή λιποδιαλυτές βιταμίνες, τις οποίες το σώμα σας αποθηκεύει για εβδομάδες ή μήνες.

Για να κατανοήσετε καλύτερα την πάθηση, θα ρίξουμε μια ματιά στο τι συμβαίνει σε κάθε τύπο βιταμινών.

Αβιταμίνωση στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες

• Η ανεπάρκεια σε ασκορβικό οξύ ή βιταμίνη C, μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στο στόμα, το δέρμα, ή τα μαλλιά, αλλά και σε μια αύξηση των καταγμάτων. Επίσης, μπορείτε να πάθετε σκορβούτο αν έχετε ανεπάρκεια σε αυτή τη βιταμίνη.
• Η ανεπάρκεια σε θειαμίνη ή βιταμίνη Β1 μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι νευρολογικές, καρδιαγγειακές και ψυχιατρικές διαταραχές. Επίσης, η εγκεφαλοπάθεια Wernicke και το σύνδρομο Korsakoff είναι δύο από τις κλινικές παθήσεις που μπορούν να εμφανιστούν εξαιτίας της έλλειψης θειαμίνης.
• Η ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης ή βιταμίνης Β2 προκαλεί αλλαγές στις βλεννώδεις μεμβράνες, ειδικά του στόματος και των ματιών. Επίσης, ίσως προκληθεί πρήξιμο στη γλώσσα, ξηροφθαλμία, και επίμονες πληγές.
• Η ανεπάρκεια νιασίνης ή βιταμίνης Β3 εκδηλώνεται μέσα από συμπτώματα των γαστρεντερικών και δερματολογικών διαταραχών, καθώς και της άνοιας. Επίσης, ίσως εμφανιστεί και μία πάθηση με το όνομα πελλάγρα.
• Η ανεπάρκεια σε παντοθενικό οξύ ή βιταμίνη Β5 μπορεί να προκαλέσει δερματολογικές, πεπτικές και νευρολογικές διαταραχές.
• Η ανεπάρκεια πυριδοξίνης ή βιταμίνης Β6 μπορεί να προκαλέσει αναιμία, και νευρολογικά, νευρικά, και πεπτικά προβλήματα.
• Η ανεπάρκεια σε φυλλικό οξύ ή βιταμίνη Β9 ίσως προκαλέσει διάφορα προβλήματα. Αρχικά, αυτού του είδους η ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλοβλαστική αναιμία. Ακόμη, η βιταμίνη είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη ενός εμβρύου.
• Η ανεπάρκεια σε βιοτίνη ή βιταμίνη Β8 ίσως προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις, αλωπεκία, δερματίτιδα και καθυστέρηση στην ψυχοκινητική ανάπτυξη.
• Η ανεπάρκεια κοβαλαμίνης ή βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει κακοήθη αναιμία, νευρομυϊκά προβλήματα ή προβλήματα με το αίμα.

Αβιταμίνωση λιποδιαλυτών βιταμινών

• Η βιταμίνη Α παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην όραση. Γι’ αυτό, μία ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε νυχτερινή τύφλωση. Επίσης, μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα.
• Η βιταμίνη D είναι σημαντική για την υγεία των οστών και για τη μείωση του κινδύνου πρόκλησης καταγμάτων. Γενικά, πρόκειται για την πιο συχνή ανεπάρκεια.
• Η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Κ μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγική νόσο στα νεογνά και αιμορραγίες στους ενήλικες.
• Η ανεπάρκεια βιταμίνης Ε μπορεί να προκαλέσει αιμολυτική αναιμία και νευρολογικά ελλείμματα.

Αν πιστεύετε ότι ίσως υποφέρετε από οποιαδήποτε από τις παραπάνω ανεπάρκειες, είναι σημαντικό να δείτε τον/η γιατρό σας. Για να τις ξεπεράσετε θα πρέπει να υιοθετήσετε μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλες οι ομάδες τροφίμων.

Επίσης, αν δε μπορείτε να προμηθευτείτε όλες τις απαραίτητες ποσότητες βιταμινών μέσα από τη διατροφή σας, μπορείτε να επιλέξετε και ορισμένα συμπληρώματα βιταμινών.

Συμβουλευτείτε τον/η γιατρό σας για τις καλύτερες επιλογές για εσάς.