Εξανθήματα από πάνες: Τύποι, συμπτώματα και αντιμετώπιση

Τα εξανθήματα από πάνες αποτελούν ένα από τα συχνότερα δερματολογικά προβλήματα στα μωρά. Παρότι δεν προκαλούν επιπλοκές, συνήθως, είναι ενοχλητικά. Σήμερα θα σας μιλήσουμε για τους διαφορετικούς τύπους, τα συμπτώματά τους, και τους τρόπους αντιμετώπισης.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από δερματολόγο Maria del Carmen Hernandez.

Τελευταία ενημέρωση: 30 Ιανουαρίου, 2023

Τα εξανθήματα από πάνες είναι η συχνότερη δερματολογική διαταραχή στα μικρά μωρά. Υπάρχουν διάφοροι τύποι οι οποίοι είναι συνήθως ήπιοι και αυτοπεριοριστικοί και έτσι απαιτούν ελάχιστη παρέμβαση.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, εμφανίζονται στα οπίσθια και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Όμως, μπορούν να εμφανιστούν ακόμη και στην κοιλιά ή στο άνω μέρος των γοφών εξαιτίας της επαφής με παράγοντες που ερεθίζουν.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες της Παιδιατρικής Δερματολογίας ,  αυτή η πάθηση είναι το αποτέλεσμα της τριβής, του υπερ-ενυδατωμένου δέρματος, και των αλλαγών του pH του δέρματος, μεταξύ άλλων. Επιπλέον, παρουσιάζεται συχνότερα τον πρώτο χρόνο ζωής του μωρού.

Ποιοι τύποι υπάρχουν; Ποια είναι τα συμπτώματά τους; Πώς αντιμετωπίζονται;

Εξανθήματα από πάνες: Συμπτώματα

Τα εξανθήματα από πάνες είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος γύρω από την περιοχή της πάνας. Να θυμάστε ότι τα μωρά έχουν πιο λεπτό δέρμα, το οποίο παράγει λιγότερες εκκρίσεις και έτσι τα κάνει πιο επιρρεπή σε μολύνσεις ή ερεθισμούς. Ωστόσο, ο πιο σημαντικός παράγοντας σε αυτή την πάθηση είναι η απόφραξη του δέρματος από την πάνα.

Η συμπτωματολογία εξαρτάται από τη σοβαρότητα και τον χρόνο εξέλιξης της δερματίτιδας. Σύμφωνα με πληροφορίες της Ισπανικής Κοινότητας Εξωτερικών Ιατρείων Παιδιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ορισμένες εκδηλώσεις είναι:

• Κνησμός διαφόρων εντάσεων
• Ανεπαίσθητη ερυθρότητα σε ήπιες περιπτώσεις
• Έντονη φλεγμονή (μπορεί να υπάρξει και αιμορραγία σε σοβαρές περιπτώσεις)
• Αλλαγές στη διάθεση του μωρού εξαιτίας του σημαντικού ερεθισμού της περιοχής γύρω από την πάνα

Ποιες είναι οι αιτίες;

Τα εξανθήματα από πάνες είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού πολλών παραγόντων. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η υγρασία, η παρατεταμένη επαφή με ούρα ή κόπρανα, και άλλοι παράγοντες ερεθισμού όπως τα απορρυπαντικά.

Η δεύτερη πιο κοινή αιτία της δερματίτιδας από πάνες είναι η λοίμωξη. Συγκεκριμένα, η μυκητίαση,  ειδικά από τον Candida albicans, είναι η συχνότερη μολυσματική αιτία. Ομοίως, με τα εξανθήματα από πάνες μπορεί να σχετίζονται και άλλες μυκητιακές λοιμώξεις όπως:

• Η λοίμωξη από δερματόφυτα
• Ο παροξυσμός της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας από Malassezia
• Ψευδομυκητιάσεις όπως ερύθημα

Εξανθήματα από πάνες – Τύποι

Εξανθήματα από πάνες αποκαλούνται οι δερματολογικές παθήσεις που συμβαίνουν στην περιοχή η οποία έρχεται σε επαφή με την πάνα. Αυτή η φλεγμονή οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Παρακάτω, θα σας παρουσιάσουμε τις κατηγορίες τους:

Ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής

Η ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής είναι ο πιο συχνός τύπος δερματίτιδας από πάνες. Η εμφάνισή της σχετίζεται με την επαφή του δέρματος με τα κόπρανα και τα ούρα που συσσωρεύονται στην πάνα.

Παρόλα αυτά, οι πτυχώσεις της βουβωνικής χώρας είναι συνήθως υγιείς, χωρίς αλλοιώσεις, επειδή έχουν μικρότερη επαφή με ερεθιστικούς παράγοντες.

Για να αποτραπεί κάτι τέτοιο, οι έρευνες από το AEPED συμβουλεύουν να κρατούμε καθαρή και στεγνή την περιοχή συνεχώς. Επιπλέον, θα πρέπει να αλλάζετε πάνες στο μωρό συχνά μέσα στην ημέρα.

Καντιντίαση από την πάνα

Τα εξανθήματα από πάνες είναι μυκητιάσεις που συμβαίνουν εξαιτίας του πολλαπλασιασμού ενός μύκητα ο οποίος υπό φυσιολογικές συνθήκες ζει στο εντερικό μικροβίωμα. Έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Πολύ κόκκινοι λεκέδες
• Γυαλιστερό τραυματισμένο δέρμα
• Τραύματα που ξεχωρίζουν
• Πληγές
• Ερεθισμένες πτυχώσεις στη βουβωνική χώρα

Δερματίτιδα από βακτήρια

Σε ελάχιστες περιπτώσεις παρατηρείται βακτηριακή δερματίτιδα, γνωστή και ως κηρίο. Όμως, πολύ συχνά δημιουργούν ή επιδεινώνουν ένα εξάνθημα από πάνα ο σταφυλόκοκκος και ο στρεπτόκοκκος. Ένα χαρακτηριστικό σημάδι της λοίμωξης από στρεπτόκοκκο είναι το έντονο κόκκινο δέρμα γύρω από τον πρωκτό.

Αλλεργική δερματίτιδα

Τα μωρά με ευαίσθητο δέρμα ίσως εμφανίσουν ένα είδος αλλεργικής αντίδρασης σε κάποιο συστατικό μιας πάνας ή κάποιας κρέμας. Στα πιο κοινά αλλεργιογόνα περιλαμβάνονται:

• Το ελαστικό ή οι βαφές στην πάνα
• Τα αρώματα
• Τα συντηρητικά σε προϊόντα υγιεινής

Εξανθήματα από πάνες – Είναι δυνατή η αποτροπή τους;

Η αντιμετώπιση ενός εξανθήματος από πάνες έχει δύο στόχους. Πρώτον, να επουλώσει το τραυματισμένο δέρμα, και, δεύτερον, να αποτρέψει την επανεμφάνιση του εξανθήματος. Παρακάτω, σας έχουμε ορισμένες στρατηγικές και για τους δύο στόχους.

• Η καλή υγιεινή είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ακεραιότητας του δέρματος και της αποτροπής επιδείνωσης. Μπορείτε να μειώσετε την έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες, όπως ούρα και κόπρανα, αλλάζοντας συχνά πάνες και με υπεραπορροφητικές πάνες οι οποίες βοηθούν στη μείωση της υπερβολικής ενυδάτωσης του δέρματος.
• Επίσης, να φροντίζετε να πλένετε και να καθαρίζετε την περιοχή με καθαριστικό χωρίς σαπούνι και νερό.
• Τέλος, σε αντίθεση με ό,τι πιθανόν πιστεύετε, μελέτες της Παιδιατρικής Δερματολογίας έχουν δείξει ότι τα μωρομάντηλα δεν προκαλούν βλάβες στο δέρμα. Επιπλέον, οι νέες φόρμουλες αυτών των προϊόντων, οι οποίες περιλαμβάνουν ενισχυτές pH, βοηθούν στην ισορρόπηση της αλκαλικότητας του pH των ούρων και αποτρέπουν τον τραυματισμό του δέρματος.

Εξανθήματα από πάνες – Αντιμετώπιση

Να θυμάστε ότι, ανεξάρτητα από τον τύπο της μόλυνσης, απαιτείται διάγνωση και θεραπεία από παιδίατρο ή δερματολόγο. Μόλις ο γιατρός προσδιορίσει τον τύπο του εξανθήματος από την πάνα που επηρεάζει το παιδί σας, θα καθορίσει την αιτία και τις θεραπευτικές επιλογές.

Στην περίπτωση της ερεθιστικής δερματίτιδας εξ επαφής, θα πρέπει να υπάρχει σωστή υγιεινή και να αφήνετε το παιδί χωρίς πάνα για λίγα λεπτά μετά. Τέλος, να εφαρμόζετε κρέμα με βάση ψευδάργυρο και σαλικυλικό οξύ στην περιοχή πριν κάνετε την αλλαγή πάνας.

Αν έρθετε αντιμέτωποι με μυκητίαση, τότε θα χρειαστεί να εφαρμόσετε τοπική αλοιφή με ιμιδαζολικά.

Σημείωση: Η χρήση κορτικοειδών κρεμών στην περιοχή της πάνας αντενδείκνυται πλήρως.

Πότε να συμβουλευτείτε γιατρό;

Αν το εξάνθημα δε φεύγει με τα παραπάνω μέτρα, τότε θα πρέπει να μιλήσετε με γιατρό για να σας γράψει τη σωστή θεραπεία. Επιπλέον, σε περιπτώσεις πυορροΐας, ελκών, και πυρετού ή οποιασδήποτε άλλης κλινικής εκδήλωσης μιας επιπλοκής, θα πρέπει να δείτε γιατρό αμέσως.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτοί οι τύποι δερματολογικών προβλημάτων βελτιώνονται με βασική φροντίδα, όπως την αποφυγή χρήσης ερεθιστικών παραγόντων και με την καλή υγιεινή. Επιπλέον, είναι πάντα καλύτερο να ενημερώνετε τον/ην παιδίατρό σας σχετικά με τα συμπτώματα.