Κορτικοφοβία ή αλλιώς ο φόβος για τα κορτικοστεροειδή

Ο φόβος για τα κορτικοστεροειδή αυξάνεται εδώ και κάποιες δεκαετίες. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες, αλλά αυτές συμβαίνουν συχνά όταν δε λαμβάνετε σωστά τη δόση ή τα χρησιμοποιείτε για μεγάλες περιόδους.

Κορτικοφοβία, ή ο φόβος για τα κορτικοστεροειδή, μπορεί να οριστεί ως ο φόβος και η απόρριψη ενός συγκεκριμένου είδους φαρμάκων: των κορτικοστεροειδών. Αυτό συμβαίνει συχνότερα όταν αυτές οι ουσίες χρησιμοποιούνται ως κρέμες στη θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας στα παιδιά.

Σύμφωνα με κάποια στατιστικά, το 20-83% των ασθενών με ατοπική δερματίτιδα φοβάται τα κορτικοστεροειδή. Το εύρος είναι μεγάλο, αλλά όπως βλέπετε, ορισμένες φορές καλύπτει περισσότερους χρήστες.

Το πιο παράξενο είναι ότι υπάρχει και σημαντικός αριθμός επαγγελματιών υγείας που φοβάται τα κορτικοστεροειδή. Όμως, αυτά τα φάρμακα, αν και μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων. Ομοίως, υπάρχουν πολλοί μύθοι που τροφοδοτούν την κορτικοφοβία.

Τι είναι τα κορτικοστεροειδή;

Οι άνθρωποι εκκρίνουν κορτικοστεροειδή φυσικά,  μέσω των επινεφριδίων και της χρήσης μορίων χοληστερίνης. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, το σώμα σας παράγει δύο τύπους κορτικοστεροειδών, γνωστά και ως κορτικοειδή.

Επιπλέον, όλες αυτές οι φυσικές ουσίες εκτελούν αμέτρητες λειτουργίες, ανάμεσα στις οποίες ο μεταβολισμός των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών, και η ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και της απόκρισης στο άγχος ξεχωρίζουν.

Ο πρώτος τύπος αυτών των φυσικών κορτικοστεροειδών περιέχει 21 άτομα άνθρακα. Και αυτά χωρίζονται επίσης σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα είναι τα γλυκοκορτικοειδή, μεταξύ των οποίων βρίσκουμε την κορτιζόλη ή την υδροκορτιζόνη. Η δεύτερη ομάδα είναι τα μεταλλοκορτικοειδή, μεταξύ των οποίων βρίσκουμε την αλδοστερόνη.

Στον δεύτερο τύπο κορτικοστεροειδών που παράγει το σώμα περιέχονται αυτά που έχουν 19 άτομα άνθρακα. Αυτά φτιάχνουν ορμόνες όπως τα ανδρογόνα και τα οιστρογόνα.

Τα συνθετικά κορτικοστεροειδή είναι φάρμακα τα οποία διεγείρουν τη λειτουργία των φυσικών κορτικοστεροειδών. Ενώ αντιγράφουν τη λειτουργία αυτών των ορμονών, είναι επίσης πολύ πιο ισχυρά από τα φυσικά κορτικοστεροειδή. Γι’ αυτόν τον λόγο, χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων όπως δερματίτιδα, ρινίτιδα, άσθμα, ή ψωρίαση.

Ο φόβος για τα κορτικοστεροειδή – Παρενέργειες των κορτικοστεροειδών

Γενικά, αν χρησιμοποιείτε σωστά τα κορτικοστεροειδή, με τη σωστή δόση και για μικρό χρόνο, πολύ σπάνια θα υποφέρετε από παρενέργειες. Παρόλα αυτά, οι παρενέργειες μπορούν να εμφανιστούν αν δεν ακολουθείτε τις οδηγίες, και τα χρησιμοποιείτε πέραν των ορίων που έχουν συστήσει οι επιστήμονες.

Ορισμένες παρενέργειες των κορτικοστεροειδών είναι:

• Αύξηση βάρους: Προκαλούν κατακράτηση υγρών και αλλάζουν των μεταβολισμό των λιπιδίων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει την αφύσικη κατανομή του λίπους στο σώμα. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει μόνο με την παρατεταμένη χρήση.
• Δερματικές παθήσεις: Το δέρμα σας γίνεται πιο λεπτό και εύθραυστο, μπορούν να προκληθούν ραγάδες, ευρυαγγείες ή διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, ίσως χάσετε το χρώμα του δέρματός σας (υποχρωματισμός), μπορεί να βιώσετε υπερτρίχωση ή υπερβολική τριχοφυΐα σε αφύσικες περιοχές, και ακμή.
• Αύξηση στη συγκέντρωση γλυκόζης: Τα κορτικοστεροειδή αλλάζουν τον μεταβολισμό της γλυκόζης, και τελικά προκαλούν αύξηση του σακχάρου.

Υπάρχουν αναφορές για αύξηση της πίεσης και έναν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης. Επίσης, αυξάνεται ο κίνδυνος λοιμώξεων, πρόκλησης νευρικότητας και αλλαγών στη διάθεση, και μπορεί να επηρεαστεί η ανάπτυξη καταρράκτη.

Φόβος για τα κορτικοστεροειδή

Όλες αυτές οι πιθανές παρενέργειες είναι που προκαλούν την κορτικοφοβία. Όμως, όπως προαναφέραμε, όταν χρησιμοποιείτε αυτά τα φάρμακα με τη σωστή δοσολογία και για τη σωστή διάρκεια, είναι πολύ δύσκολο να εμφανίσετε κάποια παρενέργεια.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι παρενέργειες εμφανίζονται μόνο μετά από παρατεταμένη χρήση για αρκετά χρόνια. Γι’ αυτόν τον λόγο, η αντίδραση σε αυτούς τους κινδύνους δε θα πρέπει να είναι ο παράλογος φόβος, αλλά η υπεύθυνη χρήση των φαρμάκων, λαμβάνοντας όλες τις προφυλάξεις κατά τη χρήση τους.

Καθώς υπάρχουν κίνδυνοι, εμφανίστηκαν ορισμένοι αβάσιμοι μύθοι. Ένας από αυτούς λέει ότι αυτά τα φάρμακα σταματούν την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών. Δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις που να υποστηρίζουν αυτή την πεποίθηση, αλλά, ακόμη και έτσι, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι αλήθεια και αυξάνεται ο φόβος για τα κορτικοστεροειδή.

Να θυμάστε

Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε σωστά τα φάρμακα, και να γνωρίζετε τις παρενέργειές τους προκειμένου να τις αποτρέψετε. Όμως, το πρόβλημα με τον φόβο για τα κορτικοστεροειδή είναι ότι κάνει κάποιους ανθρώπους να τα αποφεύγουν πάση θυσία, εμποδίζοντας την αντιμετώπιση ορισμένων παθήσεων.

Η σύνεση είναι ένα πράγμα, αλλά ο φόβος λόγω προκαταλήψεων και όχι δεδομένων είναι διαφορετικό. Είναι πάντοτε καλύτερο να μιλάτε με έναν επαγγελματία υγείας για να διώξετε οποιαδήποτε αμφιβολία.