5 ψυχικά τραύματα από την παιδική ηλικία

Δυστυχώς, αρκετά συχνά η συναισθηματική μας υγεία αρχίζει να φθείρεται από την παιδική μας ηλικία. Συνήθως, δεν γνωρίζουμε τι είναι αυτό που μας μπλοκάρει, τι μας προκαλεί ζαλάδα ή τι είναι αυτό που μας φοβίζει.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από ο ψυχολόγος Raquel Aldana.

Τελευταία ενημέρωση: 05 Ιανουαρίου, 2023

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα ψυχικά τραύματα ; Δυστυχώς, αρκετά συχνά η συναισθηματική μας υγεία αρχίζει να φθείρεται από την παιδική μας ηλικία. Συνήθως, δεν γνωρίζουμε τι είναι αυτό που μας μπλοκάρει, τι μας προκαλεί ζαλάδα ή τι είναι αυτό που μας φοβίζει.

Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό οφείλεται στα βιώματα της παιδικής μας ηλικίας – τραύματα τα οποία έχουν προκληθεί από τις πρώτες εμπειρίες μας σε αυτόν τον κόσμο τα οποία όμως δεν θεραπεύτηκαν ποτέ.

«Τα ψυχικά τραύματα είναι επώδυνες εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που διαμορφώνουν την προσωπικότητα των ενηλίκων, ποιοι είμαστε και πώς αντιμετωπίζουμε τις αντιξοότητες».

Θα πρέπει να αντιληφθούμε ποια είναι αυτά και να πάψουμε να τα καλύπτουμε. Όσο περισσότερο χρόνο περιμένουμε για να θεραπευτούν, τόσο πιο βαθιά ριζώνουν μέσα μας. Ο φόβος της αναβίωσης αυτών των δεινών, μας αναγκάζει να εφευρίσκουμε εκατοντάδες διαφορετικές μάσκες που απλά μας εμποδίζουν να προοδεύσουμε στη ζωή. Αυτό ακριβώς πρέπει να αποφύγουμε.

Η προδοσία, η ταπείνωση, η δυσπιστία, η εγκατάλειψη, η αδικία… Αυτά είναι μερικά από τα τραύματα για τα οποία μας προειδοποιεί η Lisa Bourbeau στο βιβλίο της “Θεράπευσε τα τραύματά σου… και βρες ποιος είσαι” (ελληνικός τίτλος). Ας ρίξουμε μια ματιά στα ψυχικά τραύματα.

Ψυχικά τραύματα

1. Ο φόβος της εγκατάλειψης, ένα από τα ψυχικά τραύματα

Η εγκατάλειψη είναι ο χειρότερος εχθρός αυτών που έχουν βιώσει την εγκατάλειψη στην παιδική τους ηλικία. Φανταστείτε πόσο οδυνηρό μπορεί να είναι για ένα παιδί να φοβάται ότι μπορεί να μείνει μόνο του, απομονωμένο και απροστάτευτο σε ένα άγνωστο περιβάλλον.

Συνεπώς, όταν το παιδί ενηλικιώνεται θα κάνει τα πάντα για να μη βιώσει ξανά αυτό το αίσθημα της εγκατάλειψης. Επομένως, οποιοσδήποτε έχει βιώσει αυτήν την κατάσταση θα έχει την τάση να εγκαταλείπει πρόωρα τους γονείς του και να παρατά αυτό με το οποίο ασχολείται. Αυτή η συμπεριφορά αντικατοπτρίζει αποκλειστικά το φόβο της αναβίωσης αυτών των δεινών.

«Είναι κοινό για αυτούς τους ανθρώπους να σκέφτονται και να μιλούν με τον ακόλουθο τρόπο: “σε αφήνω πριν με αφήσεις εσύ”, “κανείς δεν με στηρίζει έτσι κι εγώ δεν θα το υποστηρίξω αυτό”, ” αν με αφήσεις δεν θα ξαναγυρίσω”…»

Αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να επεξεργαστούν μέσα τους το φόβο του να μείνουν μόνοι, το φόβο της εγκατάλειψης και της άρνησης της φυσικής επαφής (αγκαλιές, φιλιά, σεξουαλική επαφή…). Αυτό το τραύμα είναι δύσκολο να θεραπευτεί αλλά μια καλή αρχή είναι να προοσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν το φόβο της απομόνωσης μέχρι να ξεκινήσει ένας θετικός και ενθαρρυντικός εσωτερικός διάλογος.

2. Ο φόβος της απόρριψης

Αυτό το τραύμα μας εμποδίζει να αποδεχτούμε τα αισθήματα, τις σκέψεις και τις εμπειρίες μας.

Η εμφάνισή του στην παιδική ηλικία προέρχεται από την απόρριψη των γονέων, της οικογένειας ή των συμμαθητών. Ο πόνος που προκαλεί αυτό το τραύμα εμποδίζει το παιδί να αναπτύξει ένα υγιές αίσθημα αυτοεκτίμησης και αγάπης προς τον εαυτό του.

Του προκαλεί σκέψεις απόρριψης, υποβαθμίζει τον εαυτό του και πιστεύει ότι είναι ανεπιθύμητο.

Το παιδί που έχει απορριφθεί αισθάνεται ανάξιο της στοργής και της κατανόησης και ο φόβος να αναβιώσει αυτά τα δεινά το οδηγεί σε περαιτέρω συναισθήματα απομόνωσης.

«Πιθανότατα, ένα άτομο που έχει βιώσει την απόρριψη στην παιδική του ηλικία είναι ένας δειλός και απόμακρος ενήλικας. Γι’ αυτόν το λόγο θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους εσωτερικούς τους φόβους που οδηγούν στον πανικό».

Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων, θα πρέπει να αρχίσετε να νοιάζεστε για τη δική σας συμπεριφορά και για τις αποφάσεις που πρέπει να πάρετε. Κάθε φορά θα σας ενοχλεί λιγότερο όταν οι άνθρωποι θα φεύγουν μακριά σας και προσπαθήστε να μην το παίρνετε κατάκαρδα όταν οι άλλοι σας ξεχνούν ορισμένες φορές. Το μοναδικό άτομο που χρειάζεστε για να προχωρήσετε στη ζωή σας είναι ο εαυτός σας.

3. Ταπείνωση και ψυχικά τραύματα

Αυτό το τραύμα προκαλείται όταν αισθανόμαστε τη δυσαρέσκεια και την κριτική των άλλων. Μπορούμε να δημιουργήσουμε αυτό το πρόβλημα στα παιδιά όταν τους λέμε ότι είναι χαζά, κακά ή χοντρά ή όταν συζητάμε τα προβλήματά τους μπροστά σε άλλους (κάτι που δυστυχώς είναι πολύ κοινό). Αυτό αναμφίβολα καταστρέφει την αυτοεκτίμηση του παιδιού και το εμποδίζει να καλλιεργήσει ένα υγιές αίσθημα αυτοεκτίμησης.

Αυτό συχνά οδηγεί σε μια εξαρτημένη προσωπικότητα. Επιπλέον, τα άτομα αυτά γίνονται “τύραννοι” και εγωιστές λειτουργώντας αμυντικά ή φτάνουν ακόμη και στο σημείο να ταπεινώνουν τους άλλους για να δημιουργήσουν μια ασπίδα προστασίας.

Αν έχετε βιώσει τέτοιου είδους εμπειρίες, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε την ανεξαρτησία και την ελευθερία σας όπως επίσης και να κατανοήσετε τις δικές σας ανάγκες και φοβίες, βάζοντας προτεραιότητες.

4. Προδοσία ή ο φόβος να εμπιστευτείτε τους άλλους

Αυτό το τραύμα ανοίγει όταν οι άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στο παιδί δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στο παιδί αισθήματα προδοσίας και εξαπάτησης. Κατά συνέπεια, αυτό προκαλεί μια αίσθηση δυσπιστίας που μπορεί να εξελιχθεί σε ζήλια καθώς και σε άλλα αρνητικά συναισθήματα ή να αισθάνεστε ότι δεν σας αξίζουν οι υποσχέσεις και αυτά που έχουν οι υπόλοιποι.

Όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα στην παιδική τους ηλικία, στην ενηλικίωση θέλουν να ελέγχουν την προσωπικότητα των άλλων και να είναι κυρίαρχοι της τελειότητας. Είναι άνθρωποι που θέλουν τα πάντα στην εντέλεια και δεν δίνουν ευκαιρίες.

Αν είχατε βιώσει τέτοιου είδους προβλήματα στην παιδική σας ηλικία, πιθανότατα θα αισθάνεστε την ανάγκη να ελέγχετε τους άλλους. Αυτό συχνά ενισχύεται με την παρουσία ενός δυναμικού χαρακτήρα. Ωστόσο, αυτό είναι ένας αμυντικός μηχανισμός, μια ασπίδα προστασίας κατά της απογοήτευσης.

Αυτό συνήθως αντικατοπτρίζεται στον τρόπο που ενεργούν γνωστοποιώντας τις προκαταλήψεις τους. Αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να εξασκήσουν την υπομονή και την αντοχή όπως επίσης και να μάθουν να μένουν μόνοι τους και να μεταβιβάζουν αρμοδιότητες.

5. Αδικία, ένα ακόμα από τα ψυχικά τραύματα

Το αίσθημα της αδικίας βιώνεται σε περιβάλλοντα όπου οι κηδεμόνες είναι ψυχροί και αυταρχικοί. Αυτές οι απαιτητικές προσωπικότητες δημιουργούν αισθήματα αδυναμίας και ματαιότητας τόσο στην παιδική ηλικία όσο και στην ενηλικίωση.

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν συνόψισε αυτήν την ιδέα με το γνωστό απόσπασμα:

«Όλοι είμαστε ιδιοφυΐες. Αλλά αν κρίνετε ένα ψάρι για την ικανότητά του να σκαρφαλώνει σε ένα δέντρο τότε θα ζήσει ολόκληρη τη ζωή του πιστεύοντας ότι είναι χαζό».

Συνεπώς, αυτοί που έχουν βιώσει αυτόν τον πόνο μπορεί να γίνουν αυστηροί και γι’ αυτούς να υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο. Αυτοί οι άνθρωποι συνήθως προσπαθούν να είναι σημαντικοί και να αποκτήσουν μεγάλη εξουσία ή επιτυχία.

Μπορεί να γίνουν φανατικοί της τάξης και της τελειότητας. Συνήθως έχουν ριζοσπαστικές ιδέες, γεγονός που τους δυσκολεύει να πάρουν αποφάσεις με αυτοπεποίθηση.

Για να αντιμετωπίσουμε αυτού του είδους τα προβλήματα θα πρέπει να επεξεργαστούμε μέσα μας το αίσθημα της καχυποψίας και την ψυχική ακαμψία προκειμένου να γίνουμε περισσότερο ευέλικτοι και να εμπιστευόμαστε τους άλλους.

Τώρα που ξέρετε τις 5 πληγές της ψυχής που μπορούν να επηρεάσουν την ευεξία σας, την υγεία και την ικανότητά σας να αναπτυχθείτε σαν προσωπικότητα μπορείτε να αρχίσετε να θεραπεύεστε.

«Το πρώτο βήμα, όπως και όλα στη ζωή, είναι να αποδεχτούμε τις πληγές μέσα μας, να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αισθάνεται θυμωμένος και πάνω από όλα να δώσουμε τον ανάλογο χρόνο στον εαυτό μας να θεραπευτεί».