Γονίδια BRCA-1 και BRCA-2 και καρκίνος του μαστού
Τα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2 είναι ανθρώπινα γονίδια τα οποία παράγουν πρωτεΐνες και η λειτουργία τους είναι να προσπαθούν να εμποδίζουν την ανάπτυξη όγκων. Οι πρωτεΐνες που κωδικοποιούνται από αυτά τα δύο γονίδια βοηθούν την επιδιόρθωση του τραυματισμένου DNA. Για την ακρίβεια, ο ρόλος τους είναι να εξασφαλίζουν τη σταθερότητα του γενετικού υλικού κάθε κυττάρου.
Όπως με όλο το γενετικό υλικό, έτσι και τα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2 υποβάλλονται σε μια σειρά αλλαγών. Έτσι, η δομή τους μπορεί να αλλάξει και να γίνουν ανενεργά. Όταν συμβεί αυτό, δε μπορούν πλέον να κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες προκειμένου να συνθέσουν και να επιδιορθώσουν το DNA.
Το παραπάνω έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται πιο επιρρεπή τα κύτταρα στην εμφάνιση γενετικών αλλοιώσεων οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν στον καρκίνο. Ειδικότερα, οι μεταλλάξεις αυτών των γονιδίων αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνων του μαστού και των ωοθηκών.
Τα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2 – Τριπλός αρνητικός καρκίνος του μαστού
Ο τριπλός αρνητικός καρκίνος του μαστού είναι ο τύπος καρκίνου του μαστού που δεν έχει κανέναν από τους υποδοχείς που έχει συνήθως αυτή η ασθένεια. Έτσι, δεν υπάρχει υπερβολική έκφραση των υποδοχέων προγεστερόνης, των υποδοχέων οιστρογόνων, ή HER-2. Αυτός ο τύπος καρκίνου έχει συνήθως τη χειρότερη πρόγνωση επειδή η χημειοθεραπεία είναι το μοναδικό μέτρο θεραπείας.
Αυτή η ασθένεια αποτελεί περίπου του 12-17% των καρκίνων του μαστού. Πολλαπλασιάζεται γρήγορα και έχει υψηλή ικανότητα πρόκλησης μεταστάσεων. Το γεγονός αυτό μαζί με τη δυσκολία στη θεραπεία είναι που δίνουν την κακή πρόγνωση.
Ένα από τα μοριακά γεγονότα που συμβαίνουν συχνά σε αυτούς τους όγκους είναι οι αλλαγές στη λειτουργία της πρωτεΐνης BRCA. Άνω του 80% των ασθενών με καρκίνο του μαστού με κληρονομική αλλοίωση του BRCA-1 έχουν τριπλό αρνητικό καρκίνο του μαστού.
Επιπλέον, εκτιμάται ότι περίπου το 15% των ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών και το 5% των ασθενών που υποφέρουν από καρκίνο του μαστού, του παγκρέατος, ή του προστάτη έχουν κληρονομικές μεταλλάξεις των γονιδίων BRCA-1 ή BRCA-2.
Θεραπεία του τριπλού αρνητικού καρκίνου με μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2
Τον Δεκέμβριο του 2014, οι αρχές έδωσαν την έγκρισή τους για την εμπορική εφαρμογή ολαπαρίμπης στη μονοθεραπεία για την αντιμετώπιση του προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών με μετάλλαξη σε αυτά τα γονίδια.
Από αυτά τα αποτελέσματα, οι ερευνητές μελέτησαν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του μαστού σε ασθενείς που είχαν προηγουμένως μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2.
Όταν εφαρμόστηκε η μέγιστη ανεκτή δόση ολαπαρίμπης (400 χιλιόγραμμα ανά 12 ώρες, σε κάψουλες) οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ρυθμό αντίδρασης της τάξης του 54% σε ασθενείς με τριπλό αρνητικό καρκίνο του μαστού. Αυτό σημαίνει ότι, καλώς εχόντων των πραγμάτων, 7 στους 13 ασθενείς είχαν καλή αντίδραση.
Διαβάστε επίσης: Είναι δυνατόν να αποτρέψετε τον καρκίνο του μαστού; Ανακαλύψτε πώς!
Άλλες αλλοιώσεις που επηρεάζουν την πρωτεΐνη BRCA
Πέραν των μεταλλάξεων των προαναφερθέντων γονιδίων, υπάρχουν και άλλες αλλοιώσεις οι οποίες ίσως είναι υπεύθυνες για την αφύσικη λειτουργία της πρωτεΐνης BRCA. Μία από αυτές είναι η μεθυλίωση που περιέχεται σε αυτά τα γονίδια. Αυτό σημαίνει ότι ο υποστηρικτής αυτών των γονιδίων αποκτά μια χημική ομάδα μεθυλίου, CH3.
Ο υποστηρικτής ενός γονιδίου είναι η περιοχή του DNA η οποία ρυθμίζει την έναρξη της μεταγραφής ενός συγκεκριμένου τμήματος. Με απλά λόγια, είναι το τμήμα του DNA το οποίο ξεκινά την παραγωγή ενός τύπου πρωτεΐνης μέσω του RNA.
Έτσι, εξαιτίας της μεθυλίωσής τους, αυτά τα γονίδια δε μπορούν να συνθέσουν την πρωτεΐνη που είναι υπεύθυνη για την παρεμπόδιση της ανάπτυξης του όγκου. Οι ερευνητές παρατήρησαν τη μεθυλίωση του υποστηρικτή των γονιδίων BRCA-1 και BRCA-2 σε διάφορους κακοήθεις όγκους:
- 5-20% στον καρκίνο των ωοθηκών
- 50% στον γαστρικό καρκίνο
- 29-59% στον καρκίνο του μαστού
Ίσως σας ενδιαφέρει: Καρκίνος των ωοθηκών: 7 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε
Συμπέρασμα
Τα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2 παίζουν σημαντικό ρόλο στην ογκολογία του μαστού. Ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών με καρκίνο του μαστού με αλλοιώσεις σε αυτά τα γονίδια έχουν μια μορφή τριπλού αρνητικού καρκίνου.
Το παραπάνω ισχύει ανεξάρτητα αν προέρχεται από μια μετάλλαξη ή από μεθυλίωση. Δυστυχώς, η πρόγνωσή τους είναι χειρότερη επειδή οι διαθέσιμες θεραπείες είναι περιορισμένες.
Είναι σημαντικό να συνεχίσουν οι έρευνες ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν και νέες θεραπευτικές επιλογές. Επίσης, είναι απαραίτητο να συνεχίσει η πρόοδος για τη θεραπεία της ασθένειας. Η γενετική πτυχή του καρκίνου του μαστού είναι ελπιδοφόρα, αλλά πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Litton, J. K., Ready, K., Chen, H., Gutierrez-Barrera, A., Etzel, C. J., Meric-Bernstam, F., … Arun, B. K. (2012). Earlier age of onset of BRCA mutation-related cancers in subsequent generations. Cancer. https://doi.org/10.1002/cncr.26284.
- Ledermann, J., Harter, P., Gourley, C., Friedlander, M., Vergote, I., Rustin, G., … Matulonis, U. (2014). Olaparib maintenance therapy in patients with platinum-sensitive relapsed serous ovarian cancer: A preplanned retrospective analysis of outcomes by BRCA status in a randomised phase 2 trial. The Lancet Oncology. https://doi.org/10.1016/S1470-2045(14)70228-1.
- Burgess, M., & Puhalla, S. (2014). BRCA 1/2-mutation related and sporadic breast and ovarian cancersmore alike than different. Frontiers in Oncology. https://doi.org/10.3389/fonc.2014.00019.