Τι είναι αυτή η κακοκεφιά μετά τις διακοπές;

Η κακοκεφιά μετά τις διακοπές δεν είναι σίγουρα κατάθλιψη. Αυτή η κατάσταση αναφέρεται στα συμπτώματα που παρουσιάζουν κάποιοι άνθρωποι μετά από μια περίοδο ξεκούρασης ή διακοπών. Ωστόσο, περνούν με τον καιρό.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από την ψυχολόγο Loreto Martín.

Τελευταία ενημέρωση: 30 Ιανουαρίου, 2023

Η κακοκεφιά μετά τις διακοπές είναι ένα σύνολο συναισθημάτων που έχουν οι άνθρωποι όταν επιστρέφουν από διακοπές, ή έπειτα από μεγάλη περίοδο αποχής από τη δουλειά. Πρόκειται για έναν ανεπίσημο όρο που αναφέρεται στην περίοδο προσαρμογής που περνούν οι άνθρωποι όταν μπαίνουν και πάλι στον χώρο εργασίας και συνεχίζουν τις αρμοδιότητές τους.

Αυτή η συναισθηματική ανισορροπία χαρακτηρίζεται από μια αύξηση της απάθειας, της λύπης, και της κόπωσης, σωματικής και ψυχολογικής. Γι’ αυτό, αυτή η κατάσταση αποκαλείται ορισμένες φορές κατάθλιψη μετά τις διακοπές.

Είχατε ποτέ αυτό το συναίσθημα; Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε περισσότερα για την κακοκεφιά μετά τις διακοπές.

Η κακοκεφιά μετά τις διακοπές είναι διαταραχή;

Κανένα εγχειρίδιο ψυχιατρικής ή ψυχολογίας δε θεωρεί διαταραχή την κακοκεφιά μετά τις διακοπές. Επιπλέον, δε μπορεί να θεωρηθεί και τύπος κατάθλιψης. Όμως, αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορεί να αποτελέσει πηγή δυσφορίας για τα άτομα που επιστρέφουν από τις διακοπές ή από μια περίοδο ξεκούρασης.

Γι’ αυτό, οι επαγγελματίες υγείας δε θεωρούν αυτή την κατάσταση ψυχολογική διαταραχή. Αντιθέτως, είναι μια προσωρινή συναισθηματική ανισορροπία κατά την οποία το άτομο πρέπει να προσαρμοστεί εκ νέου στα καθήκοντά του μετά από διακοπές ή μια περίοδο αποχής από τη δουλειά.

Σύμφωνα με τους Δρ. Herrero και Δρ. Esquirol (2016), στην επιστημονική κοινότητα δεν υπάρχει ακόμη ομοφωνία σχετικά με την κακοκεφιά μετά τις διακοπές. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι προέρχεται από το γεγονός πως, σε ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας μας, η δουλειά θεωρείται κάτι αρνητικό, μια επιβεβλημένη δραστηριότητα η οποία απαιτεί θυσίες.

Προσθέτουν ότι αν η κοινωνία έβλεπε τη δουλειά ως ένα μέρος ενίσχυσης της δημιουργικότητας και της προσωπικής ανάπτυξης, δε θα υπήρχε η κακοκεφιά μετά τις διακοπές. Η επιστροφή σε κάτι που δε σας αρέσει αφού κάνατε κάτι που σας άρεσε, είναι και θα είναι πάντα προβληματική, όχι μόνο μετά τις διακοπές.

Προσαρμογή στο κύριο πρόβλημα

Ο καθηγητής Michael Baigent λέει ότι το μεγάλο πρόβλημα με την κακοκεφιά μετά τις διακοπές είναι η προσαρμογή. Γι’ αυτό, λέει ότι είναι φυσιολογικό να νιώθετε λυπημένοι, απογοητευμένοι ή νοσταλγικοί όταν επιστρέφετε από διακοπές.

Επιπλέον, αναφέρει ότι στις διακοπές, οι άνθρωποι κάνουν πολλές ευχάριστες δραστηριότητες τις οποίες δεν κάνουν υπό φυσιολογικές συνθήκες, όταν δε βρίσκονται σε διακοπές. Έτσι, όταν σταματήσετε να κάνετε πράγματα που σας αρέσουν και αρχίζετε να κάνετε πράγματα που δε σας αρέσουν, νιώθετε νοσταλγικοί και ενοχλημένοι.

Καθώς το κύριο πρόβλημα με την κακοκεφιά μετά τις διακοπές είναι η επαναπροσαρμογή στη ρουτίνα σας, αυτή η κατάσταση συνήθως δεν κρατά πάνω από 10 ή 15 ημέρες. Το άτομο θα νιώθει ανήσυχο και αναστατωμένο μέχρι να μπορέσει να προσαρμόσει τις σκέψεις, τη συμπεριφορά, και τα συναισθήματά του.

Κακοκεφιά μετά τις διακοπές – Συμπτώματα

Καθώς αυτή η πάθηση δεν έχει ξεκάθαρο ορισμό, δεν έχει και ξεκάθαρα συμπτώματα. Παρόλα αυτά, οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτή ίσως εκδηλώσουν σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα.

Σωματικά συμπτώματα

• Κόπωση
• Ζαλάδα
• Κακή συγκέντρωση
• Έλλειψη προσοχής

Άλλα, λιγότερο συχνά συμπτώματα:

• Ταχυκαρδία
• Πονοκέφαλοι
• Ανορεξία
• Αϋπνία
• Πεπτικά προβλήματα

Συναισθηματικά συμπτώματα

• Απάθεια
• Μελαγχολία
• Νοσταλγία
• Ευερεθιστότητα
• Λύπη

Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν σε δύο εβδομάδες το πολύ, ίσως αντιμετωπίζετε οξύ άγχος, γενική ανησυχία, επεισόδια πανικού, κ.λπ. ανάλογα με τα συμπτώματα.

Σε αυτή την περίπτωση, συμβαίνουν και άλλα πράγματα: ίσως υπάρχουν επιπρόσθετοι περιβαλλοντικοί ή ψυχολογικοί παράγοντες που σας επηρεάζουν. Αν νομίζετε ότι αυτή είναι η περίπτωσή σας, προσπαθήστε να λάβετε βοήθεια από έναν/μία ψυχολόγο ή άλλον/η επαγγελματία ψυχικής υγείας. Ίσως υπάρχει κάποια άλλη υποβόσκουσα διαταραχή η οποία επηρεάζει τη γενική σας λειτουργικότητα.

Ζείτε για τις διακοπές

Η σύμβουλος ζωής Shannah Kennedy, σε μια συνέντευξή της στο περιοδικό Traveller, εξηγεί ότι ο τρόπος που Αμερικανοί και Ευρωπαίοι βλέπουν τη ζωή ίσως είναι η πιθανή αιτία για την κακοκεφιά μετά τις διακοπές.

Υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν για τις διακοπές, περιμένοντάς τις σαν να πρόκειται για το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς. Δεν εκμεταλλεύονται, ούτε ζουν, ούτε εκτιμούν τις στιγμές της ζωής τους όταν εργάζονται. Φαίνεται πως οι διακοπές είναι το μόνο πράγμα που προσμένουν, τους ευχαριστεί, και θέλουν να βιώσουν.

Αυτός ο τρόπος ζωής κάνει τους ανθρώπους να περιμένουν έναν χρόνο προκειμένου να ζήσουν μια στιγμή κατά τη διάρκεια του μήνα διακοπών. Γι’ αυτό, είναι φυσιολογικό πως μετά από την μεγάλη αναμονή και, επιτέλους, τη δυνατότητα να ζήσετε αυτή τη στιγμή, θα νιώσετε νοσταλγία, θλίψη, και απάθεια, καθώς θα περιμένετε έναν χρόνο ακόμη για να ξεκουραστείτε και να χαρείτε ξανά!

Ιδανικά, είναι σημαντικό να συμπεριλάβετε μικρές περιόδους ανάπαυσης και “διακοπών” κατά τη διάρκεια της χρονιάς, είτε τα σαββατοκύριακα, είτε στα ρεπό σας. Πηγαίνετε σε ένα βουνό για μια μονοήμερη, ή επισκεφθείτε την πιο κοντινή σας παραλία. Επιπλέον, είναι σημαντικό να βάλετε την ενέργειά σας σε σχέδια για τα οποία δε θα χρειαστεί να περιμένετε έναν χρόνο για να τα χαρείτε και τα οποία θα σας προκαλέσουν απογοήτευση στο τέλος.

Τα αίτια της κακοκεφιάς μετά τις διακοπές

Όπως αναφέραμε παραπάνω, η κακοκεφιά μετά τις διακοπές οφείλεται κυρίως στη δυσκολία επαναπροσαρμογής στη δουλειά. Υπάρχουν όμως ορισμένες μεταβλητές οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Τα προβλήματα που ακολουθούν μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση:

• Προβλήματα με την εικόνα του σώματος: Οι άνθρωποι στις διακοπές έχουν την τάση να τρώνε και να κάθονται περισσότερο. Γι’ αυτό, το σώμα τους μπορεί να αλλάξει και να μην είναι το ίδιο με αυτό πριν τις διακοπές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με την εικόνα του σώματος τα οποία κάνουν πιο περίπλοκη την εκ νέου προσαρμογή στη ρουτίνα της δουλειάς.
• Κούραση: Το καλοκαίρι και κατά τη διάρκεια των διακοπών οι συνήθειες ύπνου αλλάζουν συχνά, καθώς οι άνθρωποι κάνουν περισσότερες νυχτερινές δραστηριότητες και κοιμούνται λιγότερο. Η συσσωρευμένη κούραση μπορεί να προκαλέσει λήθαργο και κόπωση στον εργασιακό χώρο.
• Αυξημένη πρόσληψη αλκοόλ: Όπως προαναφέραμε, οι άνθρωποι έχουν την τάση για καταχρήσεις στις διακοπές και το αλκοόλ είναι μία από αυτές. Αυτό μπορεί να αυξήσει την κούραση.
• Σχεδιασμός πολλών πλάνων: Στη διάρκεια των διακοπών, είναι επίσης συχνό να κάνετε πάρα πολλά σχέδια και να μην ξεκουράζεστε. Έτσι, για να μην ταλαιπωρηθείτε από ένα φορτωμένο πρόγραμμα διακοπών, σας συμβουλεύουμε να μην κάνετε τίποτα ή να περιεργαστείτε απλώς το νέο σας περιβάλλον.

Συμβουλές για να ξεπεράσετε την κακοκεφιά μετά τις διακοπές

Ελάχιστες περιπτώσεις άγχους μετά τις διακοπές απαιτούν παρέμβαση ψυχολόγου. Για την ακρίβεια, όσες την απαιτούν είναι επειδή συχνά υπάρχουν μια υποβόσκουσα διαταραχή ή επιπρόσθετοι ψυχολογικοί παράγοντες. Ωστόσο, από εσάς εξαρτάται η ρύθμιση των συνηθειών σας και να διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας για την ταχύτερη επαναπροσαρμογή στην εργασιακή ζωή.

Παρακάτω έχουμε ορισμένες από τις καλύτερες συμβουλές:

• Φροντίστε να κοιμάστε καλά. Προσπαθήστε να κοιμάστε οκτώ ώρες κάθε βράδυ χωρίς παρεμβολές.
• Μη ζείτε μόνο για τις διακοπές. Αντιθέτως, βάλτε νέες προκλήσεις και αναλάβετε νέα πρότζεκτ. Φροντίστε τον εαυτό σας έχοντας μια υγιεινή διατροφή και παραμένοντας ενυδατωμένοι/ες. Επίσης σημαντική είναι η άσκηση η οποία μπορεί να σας βοηθήσει να βελτιώσετε τη διάθεσή σας μετά τις διακοπές.
• Επιστρέψτε σταδιακά στη δουλειά. Μην ξεκινήσετε να δουλεύετε εντατικά ξαφνικά: αυτό θα κάνει πιο δύσκολη τη διαδικασία προσαρμογής.
• Μην ξεκινήσετε να εργάζεστε αμέσως μετά την επιστροφή από τις διακοπές. Προσπαθήστε να επιστρέψετε λίγες ημέρες νωρίτερα στο σπίτι.
• Να είστε προσεκτικοί/ες με το αλκοόλ και την καφεΐνη. Παρότι το αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει τα συναισθήματα της απάθειας και της νοσταλγίας, η καφεΐνη κάνει το ίδιο με το άγχος και την αγωνία.
• Αναλογιστείτε τη δουλειά σας. Αξιολογήστε τη δουλειά σας και τον λόγο που σας κάνει να νιώθετε πως κάνετε αγγαρεία. Εναλλακτικά, ίσως πρέπει να σκεφθείτε εκ νέου την καριέρα σας και, αν είναι εφικτό, να βρείτε μια δουλειά η οποία προάγει πραγματικά την προσωπική σας ανάπτυξη.

Αν πιστεύετε ότι υποφέρετε από κακοκεφιά μετά τις διακοπές, είναι καλό να παραμείνετε ψύχραιμοι/ες και να έχετε υπομονή. Τα συναισθήματα της απάθειας και της νοσταλγίας θα φύγουν από μόνα τους σε λίγες ημέρες.

Τέλος, μόλις μάθετε πώς να προσεγγίζετε διαφορετικά το τέλος των διακοπών, θα σας είναι πιο εύκολο να επιστρέψετε στη δουλειά. Έτσι, θα γυρίσετε ανανεωμένοι/ες, γεμάτοι/ες ενέργεια, και δε θα είστε απαθείς και αγχωμένοι/ες.