Μάθετε τα πάντα σχετικά με τις μήνιγγες

Οι μήνιγγες δρουν σαν ένα φίλτρο το οποίο απορροφά τους κραδασμούς. Επιπλέον, προστατεύουν ενάντια σε χημικούς παράγοντες. Σε αυτό το άρθρο θα μάθετε τα πάντα γι' αυτές!

Οι μήνιγγες είναι θεμελιώδες κομμάτι του κεντρικού νευρικού συστήματος. Πρόκειται για μία ομάδα μεμβρανών οι οποίες περιβάλλουν τη σπονδυλική στήλη και τον εγκέφαλο, και η κύρια λειτουργία τους είναι να προστατεύουν και τα δύο από συγκεκριμένες επιθέσεις.

Η λέξη “μήνιγγα” προέρχεται από την αρχαία Ελληνική λέξη “μῆνιγξ” που σημαίνει μεμβράνη. Το κεντρικό νευρικό σύστημα είναι ένα από τα όργανα του σώματος που χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή καθώς χάρη σε αυτό, το σώμα μπορεί να εκτελεί όλες του τις λειτουργίες.

Οι μήνιγγες περιλαμβάνουν τη σκληρά μήνιγγα, την αραχνοειδή μήνιγγα, και τη χοριοειδή μήνιγγα. Σε αυτό το άρθρο, θέλουμε να σας εξηγήσουμε πώς κατανέμονται, καθώς επίσης και ποια είναι τα χαρακτηριστικά και οι λειτουργίες τους. Επίσης, θα σας μιλήσουμε για τη μηνιγγίτιδα και γιατί αποτελεί εξαιρετικά επικίνδυνη πάθηση.

Τι είναι οι μήνιγγες;

Όπως αναφέραμε παραπάνω, το κεντρικό νευρικό σύστημα απαιτεί διαφορετικούς μηχανισμούς για την προστασία του. Αρχικά, προστατεύεται από τις οστικές δομές, όπως είναι το κρανίο και η σπονδυλική στήλη.

Επιπροσθέτως, αποτελείται από μια σειρά μεμβρανών οι οποίες το προστατεύουν, πάνω απ’ όλα, από χημικές επιθέσεις ή λοιμώξεις: τις μήνιγγες.  Πρόκειται για τρεις μεμβράνες ή στρώματα τα οποία διαχωρίζονται το ένα από το άλλο με κενά που περιέχουν επίσης σημαντικές δομές.

Ξεκινώντας από το εξωτερικό τμήμα το οποίο έχει επαφή με το κρανίο, θα βρείτε τη σκληρή μήνιγγα. Αυτή συνδέεται με το οστό και έχει ένα είδος διαμορφώσεων οι οποίες διαχωρίζουν την κρανιακή κοιλότητα σε τμήματα. Με αυτόν τον τρόπο συγκρατεί τα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου. Επίσης, περιέχει τους φλεβώδεις κόλπους.

Η επόμενη μήνιγγα είναι η αραχνοειδής, και βρίσκεται ανάμεσα από τις άλλες δύο. Έλαβε το όνομά της επειδή μοιάζει με ιστό αράχνης. Πρόκειται για το πιο εύθραυστο στρώμα. Κάτω από αυτή βρίσκεται ο υπαραχνοειδής χώρος, ο οποίος περιέχει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

Η χοριοειδής μήνιγγα βρίσκεται στο εσωτερικό κομμάτι, καθώς έρχεται σε επαφή με τον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη. Καλύπτει τον εγκέφαλο και εμφανίζεται μέσα από τις αυλακιές και τις έλικές του, σαν ένα λεπτό σεντόνι.

Οι χώροι ανάμεσα στις μήνιγγες

Αναφέραμε ήδη τον υπαραχνοειδή χώρο, ο οποίος βρίσκεται ανάμεσα στην αραχνοειδή και τη χοριοειδή μήνιγγα. Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό εντοπίζεται σε αυτή την περιοχή. Αυτό το υγρό προστατεύει το κεντρικό νευρικό σύστημα, απορροφά τους κραδασμούς και τις αλλαγές πίεσης μέσα στο κρανίο.

Ανάμεσα στη σκληρή μήνιγγα και την αραχνοειδή, βρίσκεται ο υποσκληρίδιος χώρος. Στη σκληρή μήνιγγα βρίσκουμε και τον γνωστό επισκληρίδιο χώρο. Ο χώρος αυτός είναι γνωστός επειδή σε αυτών χορηγούνται ορισμένα ενέσιμα αναισθητικά φάρμακα, κατά την εγκυμοσύνη για παράδειγμα. Αυτός ο χώρος βρίσκεται στο νωτιαίο μυελό αλλά όχι στον εγκέφαλο.

Οι λειτουργίες των μηνίγγων

Όπως όλοι γνωρίζουμε, η κύρια λειτουργία των μηνίγγων είναι η προστασία του νευρικού συστήματος από τραυματισμούς. Με άλλα λόγια, είναι υπεύθυνες για την απορρόφηση των χτυπημάτων που μπορεί να δεχθεί. Ωστόσο, δρουν και ως φίλτρα για χημικές επιθέσεις.

Επιπλέον, οι μήνιγγες επιτρέπουν στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό να κυκλοφορεί μέσα στο σύστημα. Πέραν από τη φυσική προστασία, το υγρό βοηθά στην εξουδετέρωση των αποβλήτων που παράγονται στον εγκέφαλο. Επίσης, ισορροπεί την ενδοκρανιακή πίεση.

Γι’ αυτό, οι μήνιγγες δημιουργούν ένα σύστημα υποστήριξης και προστασίας. Από την άλλη, πληροφορούν τον εγκέφαλο για αλλαγές στην πίεση, την ένταση, ή τον πόνο που προκαλεί ένας τραυματισμός.

Τι είναι η μηνιγγίτιδα;

Η μηνιγγίτιδα είναι μια παθολογία που τη χαρακτηρίζει η οξεία φλεγμονή των μηνίγγων. Παρότι στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε λοίμωξη από ιό, μπορεί να προκληθεί από βακτήρια και μύκητες. Μπορεί να προκληθεί ακόμη και από καρκινογόνες διεργασίες.

Το πρόβλημα με τη μηνιγγίτιδα είναι ότι, σε πολλές περιπτώσεις, η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική βλάβη. Για την ακρίβεια, πολύ συχνά έχει μόνιμες επιπτώσεις, όπως  κώφωση ή αλλαγές σε άλλες αισθήσεις. Μπορεί να αποβεί ακόμη και μοιραία.

Αυτό που θα πρέπει να θυμάστε είναι ότι οι μήνιγγες είναι οι βασικές προστατευτικές δομές του κεντρικού νευρικού συστήματος. Γι’ αυτό, είναι πολύ σημαντικό να παραμένουν υγιείς, καθώς ένας τραυματισμός μπορεί να επηρεάσει την ακεραιότητα αυτού του συστήματος.