Τροφικές αλλεργίες και υποκατάστατα: Τι πρέπει να γνωρίζετε

Oι τροφικές αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές, απειλητικές για τη ζωή αντιδράσεις. Θα πρέπει να τους δοθεί η δέουσα προσοχή. Η θεραπεία περιλαμβάνει δίαιτα με υποκατάστατα των αλλεργιογόνων τροφίμων.

Γράφτηκε και επαληθεύτηκε από διατροφολόγο Eliana Delgado Villanueva.

Τελευταία ενημέρωση: 22 Δεκεμβρίου, 2022

Οι τροφικές αλλεργίες προκαλούνται από τη δυσανεξία που έχει το σώμα στις πρωτεΐνες που υπάρχουν σε ορισμένα τρόφιμα. Οι αλλεργικές αντιδράσεις κυμαίνονται από κοκκινίλες στο δέρμα και κνησμό έως σοβαρές αντιδράσεις όπως το αναφυλακτικό σοκ.

Οι τροφικές αλλεργίες συνήθως ξεκινούν από τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας ενός ατόμου. Εξαρτάται από τον τύπο της τροφής και την αντίδραση που προκαλεί.

Τι είναι ένα αλλεργιογόνο;

Ένα αλλεργιογόνο είναι μια ουσία ικανή να παράγει μια ανώμαλη αντίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου. Ένα αλλεργιογόνο είναι ένα προϊόν ή ένα συστατικό που περιέχει μια συγκεκριμένη ένωση ικανή να προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις σε αλλεργικούς ανθρώπους.

Ποιες είναι οι πιο κοινές τροφικές αλλεργίες;

Υπάρχουν περισσότερα από 160 αλλεργιογόνα τροφίμων. Ωστόσο, σύμφωνα με το νόμο περί αλλεργιογόνων τροφίμων και προστασίας των καταναλωτών, οι συνηθέστερες είναι:

• Γάλα: Η πιο κοινή αλλεργία είναι η πρωτεΐνη γάλακτος, ειδικά για τα μωρά. Αλλά μπορεί να φύγει στην ηλικία των 3 ετών.
• Αβγά: Τα αβγά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της αναφυλαξίας, που επηρεάζουν το σώμα και τα όργανα μέσα σε λίγα λεπτά.
• Ψάρι: Τα ψάρια μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις. Κάποιοι μπορεί να έχουν αντίδραση απλά μυρίζοντάς το.
• Ξηροί καρποί: Όσο περισσότερο ένα τρόφιμο μπορεί να αντισταθεί στη θερμότητα κατά την πέψη, τόσο χειρότερη είναι η αλλεργία. Αυτό συμβαίνει με τους ξηρούς καρπούς.
• Φιστίκια: Είναι η κύρια αιτία της αναφυλαξίας.
• Σιτάρι και σόγια: Αν και ασυνήθιστο, τα σιτηρά μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση με τα αλλεργιογόνα της γύρης.

Ποια είναι τα συμπτώματα της διατροφικής αλλεργίας;

Κανονικά τα συμπτώματα μιας τροφικής αλλεργίας εμφανίζονται λίγα λεπτά έως δύο ώρες μετά την κατανάλωση του φαγητού.

Τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν:

• Κνίδωση
• Ερυθρότητα στο δέρμα (κοκκινίλες)
• Αίσθηση μυρμηγκιάσματος
• Φαγούρα στο στόμα
• Εμετός ή διάρροια
• Κράμπες στο στομάχι
• Βήχας ή συριγμός στην αναπνοή
• Ζάλη ή σύγχυση
• Πρησμένος λαιμός
• Πίεση στο στήθος
• Απώλεια συνείδησης

Από τι προκαλείται μια διατροφική αλλεργία;

Ένα άτομο με τροφική αλλεργία πρέπει να έχει εκτεθεί στη συγκεκριμένη τροφή τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Η αλλεργία εμφανίζεται όταν το σώμα έρχεται σε επαφή με το αλλεργιογόνο για δεύτερη φορά.

Αυτό συμβαίνει όταν τα αντισώματα του ατόμου αντιδρούν στο αντιγόνο, ιδιαίτερα στην ισταμίνη που προκαλεί τα συμπτώματα. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην ενεργοποίηση μιας τροφικής αλλεργίας, όπως:

• Γενετικοί παράγοντες
• Έκθεση σε αντιγόνα
• Αλλαγή στη γαστρεντερική διαπερατότητα
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες

Υποκατάστατα για τροφικά αλλεργιογόνα

Είναι αλήθεια ότι η οριστική διακοπή κατανάλωσης των αλλεργιογόνων τροφίμων μπορεί να προκαλέσει ελλείψεις πρωτεϊνών μακροπρόθεσμα. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλή ενέργεια και έλλειψη θρεπτικών ουσιών που χρειάζεται το σώμα, εξ ου και προκύπτει η ανάγκη αντικατάστασης. Ακολουθούν μερικά καλά υποκατάστατα των κοινών αλλεργιογόνων τροφίμων:

1. Υποκατάστατα γάλακτος

Τα άτομα με αλλεργία στο γάλα δεν έχουν λόγο ανησυχίας. Υπάρχουν πολλά άλλα τρόφιμα με άφθονο ασβέστιο, όπως:

• Σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Ζυμαρικά
• Όσπρια
• Ξηροί καρποί
• Ψάρια

Υπάρχουν επίσης και άλλα είδη θρεπτικών φυτικών γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως:

• Σόγιας: Έχει λιγότερες πρωτεΐνες, αλλά δεν έχει χοληστερόλη. Και έχει 50% λιγότερο λίπος από το πλήρες γάλα.
• Αμυγδάλου: Πλούσιο σε βιταμίνη Ε και Β12.
• Ρυζιού: Περιέχει βιταμίνη Β12, σίδηρο και ασβέστιο.
• Φουντουκιού: Παρέχει ασβέστιο, φωσφόρο, μαγνήσιο και κάλιο, καθώς και σημαντική ποσότητα αντιοξειδωτικών.
• Καρύδας: Περιέχει ασβέστιο, φώσφορο, σελήνιο και φολικό οξύ.
• Από κινόα: Είναι γνωστό ότι έχει μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, βιταμίνη Ε και βιταμίνες Β1, Β2 και Β6.

2. Υποκατάστατα αβγού

Οι κρόκοι αβγών είναι πολύ θρεπτικοί, γεμάτοι βιταμίνες και μέταλλα. Περιέχουν βιταμίνες (Α, Ε, D, Β12, Β6, Β2, Β1 και φολικό οξύ), καθώς και μεταλλικά στοιχεία (σίδηρο, φώσφορο, κάλιο και μαγνήσιο). Ωστόσο, υπάρχουν μερικά υποκατάστατα:

• Κρέας
• Όσπρια
• Ψάρια
• Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• Κολοκύθα ή σκουός
• Καρότα

3. Υποκατάστατα ψαριού

Τα ψάρια περιέχουν πρωτεΐνες όπως το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το ιώδιο, ο σίδηρος και οι βιταμίνες Β. Είναι επίσης μια φυσική πηγή πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Αν δεν τρώτε ψάρια, μπορείτε να τα αντικαταστήσετε με:

• Γαλακτοκομικά
• Κρέας
• Αβγά
• Θαλασσινά
• Σιτηρά
• Όσπρια
• Ξηρούς καρπούς

4. Υποκατάστατα ξηρών καρπών

Πολλοί άνθρωποι δεν τρώνε ξηρούς καρπούς, ακόμα κι αν δεν έχουν αλλεργία. Αλλά η αλήθεια είναι ότι περιέχουν πρωτεΐνες, ίνες, κάλιο, ακόρεστα λιπαρά οξέα, μαγνήσιο, φώσφορο, βιταμίνη Ε και ασβέστιο. Μερικά καλά υποκατάστατα είναι:

• Κρέας
• Ψάρια
• Αβγά
• Όσπρια
• Ρεβίθια
• Ελαιόλαδο
• Ελιές
• Αβοκάντο

Συνοψίζοντας, οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να είναι ζόρικες και έτσι η αυτοθεραπεία δεν είναι καλή ιδέα. Τα αλλεργιογόνα μπορεί να αλλάξουν απροσδόκητα και τότε η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι αντιπαραγωγική.