Τι είναι ο δυσλειτουργικός φόβος και πώς μπορείτε να τον ξεπεράσετε;

Ο δυσλειτουργικός φόβος μάς εμποδίζει από το να εκτελούμε δραστηριότητες που μας ενδιαφέρουν με βάση μια υποτιθέμενη απειλή. Μπορεί να ελεγχθεί; Μάθετε την απάντηση εδώ.

Κανένα συναίσθημα δεν είναι από μόνο του καλό ή κακό. Είναι αλήθεια ότι αισθανόμαστε καλύτερα όταν βιώνουμε χαρά σε σύγκριση με όταν είμαστε θυμωμένοι ή φοβισμένοι. Ωστόσο, ο θυμός μπορεί να μας προειδοποιήσει για μια κατάσταση αδικίας και ο φόβος μπορεί να μας κρατήσει σε εγρήγορση ώστε να μην αιφνιδιαζόμαστε. Επομένως, πότε ο φόβος γίνεται δυσλειτουργικός;

Στις παραπάνω περιπτώσεις, τα συναισθήματα δρουν υπέρ μας αν ξέρουμε πώς να τα ερμηνεύουμε και καταλαβαίνουμε ότι είναι εργαλεία. Ωστόσο, υπάρχουν φορές που ένα συναίσθημα εισβάλλει εντελώς μέσα μας, μας κυριαρχεί και χρωματίζει μια κατάσταση με τον δικό του τόνο. Αυτό συμβαίνει όταν βιώνουμε δυσλειτουργικό φόβο.

Τι είναι ο δυσλειτουργικός φόβος;

Ο φόβος είναι ένα βασικό, πρωταρχικό και καθολικό συναίσθημα. Ωστόσο, η εμπειρία του είναι μοναδική. Δεν τον αισθανόμαστε όλοι μας ή δεν τον εκφράζουμε με τον ίδιο τρόπο.

Ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε τον φόβο είναι να εστιάσουμε στο πώς μας βοηθάει να διαχειριστούμε την καθημερινή μας ζωή. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι τόσο λειτουργικός όσο και δυσλειτουργικός, και αυτό συμβαίνει ανάλογα με τις περιστάσεις.

Για παράδειγμα, ο φόβος μπορεί να είναι καλός γιατί μας επιτρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην καεί το παιδί αν μας βοηθάει στο μαγείρεμα. Ωστόσο, είναι κακός αν μας παραλύει και μας εμποδίζει να απολαύσουμε την προετοιμασία συνταγών με το παιδί από φόβο μήπως του συμβεί κάτι.

Τώρα, ο δυσλειτουργικός φόβος είναι αυτός που μας περιορίζει, μας σταματά, μας παραλύει και προκαλεί πόνο, δυσφορία και αγωνία. Όταν αυτός ο φόβος βιώνεται μόνιμα, μας βάζει σε προληπτικό άγχος, δηλαδή μας προειδοποιεί για απειλές ή καταστάσεις που δεν έχουν συμβεί με δυσανάλογη αντίδραση.

Πώς να ξεπεράσετε το δυσλειτουργικό φόβο;

Μερικά από τα κλειδιά που μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε το φόβο είναι τα εξής:

• Αναγνωρίστε ότι πρόκειται για ένα φυσικό συναίσθημα και μην προσπαθείτε να το κρύψετε. Αποδεχτείτε ότι ο φόβος ζει μέσα μας για να μας σηματοδοτήσει κάτι, να εκπληρώσει τη λειτουργία του. Έτσι, πριν προσπαθήσετε να τον καταστείλετε, είναι καλύτερο να μάθετε να τον διαβάζετε. Για να το κάνετε αυτό, μπορείτε να ρωτήσετε τον εαυτό σας: “Γιατί αισθάνομαι φόβο τώρα; Σε ποιες πτυχές πρέπει να δώσω προσοχή;” Με αυτόν τον τρόπο, θα βάλετε τον φόβο να παίξει υπέρ σας, θα γίνει λειτουργικός αντί για δυσλειτουργικός.
• Προσδιορίστε τη φύση της απειλής. Σκεφτείτε αν είναι πραγματική, πιθανή ή απίθανη. Συχνά, ο φόβος πυροδοτείται αδιακρίτως από πολλαπλά ερεθίσματα. Αυτό είναι που μας κάνει να ζούμε τυλιγμένοι σε αυτόν. Ωστόσο, δεν είναι όλες οι απειλές εξίσου πιθανές ή σημαντικές. Πρέπει να μάθουμε πώς να αντιμετωπίζουμε τις γνωστικές προκαταλήψεις που, αν τις μάθουμε, θα μας βοηθήσουν να ταξινομήσουμε τη σοβαρότητα των απειλών.
• Τι θα μπορούσατε να κάνετε γι’ αυτό; Από το προηγούμενο σημείο, είναι χρήσιμο να σκεφτούμε πώς θα μπορούσαμε να προετοιμαστούμε και τι να κάνουμε σε μια τέτοια κατάσταση. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσουμε να δούμε ότι υπάρχουν διαφορετικές λύσεις και διαφορετικά μέτρα που μπορούμε να λάβουμε.
• Φτιάξτε το σχέδιό σας για την αντιμετώπιση των φόβων σας. Τώρα που ξέρετε τι φοβάστε και τι μπορείτε να κάνετε, είναι σημαντικό να σκεφτείτε ένα σχέδιο για να αντιμετωπίσετε τη φοβισμένη κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι, σιγά-σιγά, θα πρέπει να εξοικειωθείτε με αυτή τη φανταστική απειλή μέχρι να είστε σε θέση να έρθετε πρόσωπο με πρόσωπο μαζί της. Αν παραλύετε από τη δημόσια ομιλία, για παράδειγμα, μπορείτε να ξεκινήσετε κάνοντας πρόβες και μαγνητοσκοπώντας τον εαυτό σας, στη συνέχεια να εξασκηθείτε με φίλους και τελικά να εκτεθείτε σε κοινό.
• Χρησιμοποιήστε τεχνικές χαλάρωσης. Μια από τις καλύτερες εναλλακτικές λύσεις είναι να προσπαθήσετε να περιορίσετε τον δυσλειτουργικό φόβο. Για να το κάνετε αυτό, μπορείτε να ξεκινήσετε με ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής που βοηθούν να γίνει ο φόβος λειτουργικός.
• Ζητήστε βοήθεια. Αν νιώθετε ότι ο φόβος σας εμποδίζει να παίρνετε αποφάσεις, να είστε πιο αυθόρμητοι και να ζείτε σύμφωνα με τις επιθυμίες σας, τότε μη διστάσετε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία.

Ο φόβος μπορεί να είναι σύμμαχος

Ο φόβος δεν είναι πάντα επικίνδυνος και αυτό είναι το πρώτο βήμα για την αναγνώριση του δυσλειτουργικού φόβου. Πρέπει να βάζουμε άλλους φακούς όταν διαβάζουμε καταστάσεις. Διαφορετικά, ο φόβος θα μας στριμώξει και θα μας εμποδίσει να απολαύσουμε τη ζωή. Ωστόσο, όταν τον διαχειριζόμαστε σωστά, ο φόβος μας επιτρέπει να επιβιώνουμε.

Το να αποδεχτούμε ότι ο φόβος θα υπάρχει πάντα και ότι δεν πρόκειται να τον εξαφανίσουμε από το φάσμα των συναισθημάτων μας σημαίνει να τον αγκαλιάσουμε. Μπορούμε να μάθουμε να τον διαχειριζόμαστε και να γίνουμε κύριοι του εαυτού μας.