Οξεία παγκρεατίτιδα: Συμπτώματα, αιτίες, και θεραπείες
Η οξεία παγκρεατίτιδα είναι μια ξαφνική φλεγμονή στο πάγκρεας. Τυπικά, αφού αντιμετωπιστεί αυτό το επεισόδιο, η λειτουργία του αδένα επανέρχεται πλήρως. Αυτού του είδους τα επεισόδια είναι πιο συχνά σε άτομα από 50 έως 70 ετών.
Οποιοσδήποτε υγιής άνθρωπος μπορεί να υποφέρει από οξεία παγκρεατίτιδα. Όμως, συμβαίνει συχνότερα σε άτομα τα οποία έχουν κάποια πάθηση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να υποφέρουν από αυτή τη νόσο.
Ο πιο συχνός παράγοντας επικινδυνότητας είναι οι πέτρες στη χολή. Άλλος ένας παράγοντας είναι η υπερβολική ή συχνή κατανάλωση αλκοόλ. Οι κακές διατροφικές συνήθειες μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην εμφάνιση της πάθησης.
Ίσως σας ενδιαφέρει: Συμβουλές για να αποτοξινώσετε το πάγκρεας φυσικά
Τι είναι η οξεία παγκρεατίτιδα;
Παγκρεατίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή στο πάγκρεας. Το πάγκρεας είναι ένας αδένας που βρίσκεται στην άνω κοιλιακή χώρα, πίσω από το στομάχι. Παράγει ένζυμα τα οποία συνεισφέρουν στην πεπτική διαδικασία, και ορμόνες οι οποίες βοηθούν στη ρύθμιση της επεξεργασίας της ζάχαρης ή της γλυκόζης.
Υπάρχουν δύο είδη παγκρεατίτιδας:
- Η οξεία παγκρεατίτιδα όπου εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί λίγες ημέρες μονάχα.
- Η χρόνια παγκρεατίτιδα που μπορεί να διαρκέσει πάνω από έξι μήνες.
Η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι σοβαρή, μέτρια, ή ήπια. Η κατηγοριοποίησή της εξαρτάται από την επίδρασή της στις λειτουργίες του σώματος και τις επιπλοκές που επιφέρει.
Γενικά μιλώντας, όταν είναι ήπια ή μέτρια, συνήθως δεν είναι θανατηφόρα. Ωστόσο, αν είναι σοβαρή, ο κίνδυνος θνησιμότητας είναι μεγαλύτερος.
Αιτίες
Οι κύριες αιτίες είναι οι εξής:
- Πέτρες στη χολή: Το 40% των περιπτώσεων οφείλεται σε αυτές. Παρότι δεν είναι ξεκάθαρο το πώς γίνεται αυτό, οι πέτρες φαίνεται να εμποδίζουν τον παγκρεατικό πόρο προκαλώντας την ενεργοποίηση της ενζυματικής διαδικασίας μέσα στο πάγκρεας. Αυτό οδηγεί στην καταστροφή του ιστού του οργάνου.
- Κατανάλωση αλκοόλ: Αυτή η αιτία αποτελεί το 30% των περιπτώσεων. Η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ, ακόμη και αν δεν είναι υπερβολική, οδηγεί σε χρόνια παγκρεατίτιδα μετά από λίγα χρόνια. Δε συμβαίνει σε όλα τα άτομα που πίνουν αλκοόλ. Αντ’ αυτού, υπάρχουν άλλες υπάρχουσες παθήσεις που πυροδοτούν αυτή τη νόσο.
- Άλλοι παράγοντες: Έχει ανιχνευθεί μια γενετική μετάλλαξη στο κατιονικό θρυψινογόνο γονίδιο που προκαλεί οξεία παγκρεατίτιδα στο 80% των φορέων. Είναι επίσης και μια επιπλοκή που εμφανίζεται στο 5-10% των περιπτώσεων όσων υποβάλλονται σε ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP).
Διαβάστε επίσης: Καθαρίστε και αναζωογονήστε το πάγκρεας
Συμπτώματα
Το πιο τυπικό σύμπτωμα της οξείας παγκρεατίτιδας είναι ο έντονος πόνος στην κοιλιακή χώρα. Αυτό συμβαίνει στο 95% των περιπτώσεων. Η έντασή του εκτείνεται από μέτρια έως σοβαρή, και η αίσθηση που προκαλεί μοιάζει με μαχαιριά στην πλάτη. Ο μόνος τρόπος για να ανακουφίσετε τον πόνο ελάχιστα είναι να μείνετε ακίνητοι. Αυτός ο πόνος εμφανίζεται ξαφνικά.
Η ναυτία και ο εμετός εμφανίζονται επίσης στο 80 ή 90% των ατόμων με αυτά τα επεισόδια. Αρχικά, αναμασούν το φαγητό, και έπειτα τη χολή ή το νερό. Επίσης συχνό είναι το βίωμα κοιλιακού πόνο και πυρετού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, εμφανίζονται άλλα συμπτώματα όπως αναπνευστική ή νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια, χαμηλή πίεση, και νοητικές διαταραχές. Στην περίπτωση ύπαρξης ήπιας παγκρεατίτιδας, ο πόνος δεν είναι τόσο έντονος και τα άλλα συμπτώματα περνούν απαρατήρητα.
Οξεία παγκρεατίτιδα – Θεραπείες
Τυπικά, αυτά τα επεισόδια αντιμετωπίζονται σε κάποιο νοσοκομείο. Πρώτα, ο/η ασθενής θα πρέπει να μη φάει για τουλάχιστον μία με δύο ημέρες. Όταν υποχωρήσει η φλεγμονή, ξεκινά μια διατροφή με υγρά και έπειτα μαλακά φαγητά. Δίνονται επίσης παυσίπονα και ενδοφλέβια υγρά για να αποφευχθεί η αφυδάτωση.
Μετά την αρχική αντιμετώπιση, ο/η ασθενής θα ακολουθήσει μια άλλη ειδική θεραπεία ανάλογα με την αιτία πρόκλησης της παγκρεατίτιδας. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει διαδικασίες όπως απόφραξη των πόρων της χολής, χειρουργείο στη χοληδόχο κύστη, χειρουργική επέμβαση στο πάγκρεας ή αντιμετώπιση του αλκοολισμού.
Είναι σημαντικό μετά την ανάρρωση, ο/η ασθενής να ξεκινήσει να ακολουθεί μια αυστηρή δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά και υψηλή σε υγρά. Ομοίως, είναι απαραίτητο να παύσει άμεσα την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού.
Η πρόγνωση εξαρτάται από τη σοβαρότητα του επεισοδίου. Οι προοπτικές δεν είναι τόσο καλές για ασθενείς άνω των 60 ετών, όταν υπάρχουν και άλλα προβλήματα υγείας, αν είναι παχύσαρκοι/ες, έχουν συμπτώματα υποβολαιμίας (απώλεια αίματος), σύνδρομο συστηματικής φλεγμονώδους αντίδρασης (SRIS), ή πλευριτική συλλογή, ή δείχνει σημάδια αλλαγής της νοητικής κατάστασης.
Όλες οι παραθέτονται πηγές ελέγχθηκαν προσεκτικά από την ομάδα μας για να διασφαλιστεί η ποιότητα, η αξιοπιστία, η επικαιρότητα και η εγκυρότητά τους. Η βιβλιογραφία αυτού του άρθρου θεωρήθηκε αξιόπιστη και επιστημονικά ακριβής.
- Sánchez, A. C., & Aranda, J. A. G. (2012). Pancreatitis aguda. Boletín médico del Hospital Infantil de México, 69(1), 3-10.
- Salvador Moreno, E., & Ramírez Paesano, C. (2016). Pancreatitis aguda. DOLOR. https://doi.org/10.1016/j.med.2016.03.018
- Carneiro, M. C., Antônio, V. E., Siqueira-Batista, R., De Albuquerque, A. K. A. C., Gomes, A. P., Santos, S. S., & Nacif, M. S. (2008). Pancreatite aguda. Revista Brasileira de Medicina. https://doi.org/10.11606/issn.1679-9836.v49i2p93-119